Patrik Photios’un batık adadaki manastırı

Yunanistan Başbakanı Çipras’ın katıldığı dini törende anılan Patrik Photios’un mezarının İstanbul’un kayıp adası Vordonisi’de olduğu ortaya çıktı. Ruhban Okulu’nun kurucusu Photios, kendi yaptırdığı manastırda ölmüş. Ada ise 1010 yılındaki depremde batmış

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetiyle Türkiye’ye gelen Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın eşliğinde Heybeliada Ruhban Okulu’nda Ortodoks dünyası için önemli bir yortuya (anma günü) katıldı. Fener Rum Patriği Bartholomeos’un yönettiği yortu, 6 Şubat 891 tarihinde ölen Patrik Photios için düzenlendi. 

Sürgünde öldü

Ateist olduğu için dini kurumlara uzak olan Yunan Başbakan’ın katıldığı törende anılan Patrik Photios’un hikâyesi, İstanbul’un kayıp adası Vordonisi’ye dayanıyor. Heybelida Ruhban Okulu’nun kurucusu Patrik Photios, iki kez toplam 19 yıl Doğu Roma İmparatorluğu’nun(Bizans) başkenti Konstantinapolis (İstanbul) patrikliği yapmıştı. 9. yüzyıldaki patrikliği sırasında İstanbul’un 10’uncu adası Vordonisi’de manastır yaptıran Fotios’un, 6 Şubat 891’de sürgün hayatındaki manastırında öldüğü ve bahçesine gömüldüğü düşünülüyor. 1010 yılındaki Büyük İstanbul Depremi’yle denize batan Vordonisi, 1936’da Bizans ve Osmanlı sanat tarihçisi Prof. Dr. Semavi Eyice tarafından kayıtlara geçirilmişti. 

Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Doç. Dr. Alessandıra Ricci, Vordonisi üzerindeki manastırın Küçükyalı Satyros Manastırı’nın ikizi olduğunu söyledi. Ricci, “Bir Yunan başbakanı ilk kez Heybeliada’da dini törene katıldı. Çipras’ın katıldığı tören Adalar’ın önemini de kanıtlıyor. Adaların sessiz ve sakinliğinden faydalanılarak dini eğitimler verilen manastırların tarihsel değeri büyük. Bu adadaki kalıntılarının tespiti için sualtı arkeolojik araştırmaların yapılmaslı. Her ikisinin de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmesini istiyoruz” dedi.

Manastır için dalış

Ölümünün ardından Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından aziz ilan edilen Photios’un mezarının bulunması için 2012 yılında arkeologlar ve yerel halk çalışma yapmıştı. 

Maltepe Belediyesi’nin desteğiyle sualtında kalan manastırın bulunması çalışmalarına dalış ekibinde yer alan Milliyet muhabiri Gökhan Karakaş da katılmıştı. O dalışa katılan Serco Ekşiyan, “Vordonisi’yle ilgili fazla yazılı eser yok. Kayıp adada sürgünde ölen Patrik Photios’un yaptırdığı manastırda gömüldüğü düşünülüyor. Yaptığımız dalışlarda tuğla ve kiremit benzeri yapı parçaları, amfora ve mermer parçaları bulmuştuk. Sadece yüzey araştırması yapıldığı için manastırı 
bulamadık” diye konuştu.

milliyet