Klimanıza çarpılmamak için gayret sarf edin

DoktorTakvimi.com uzmanlarından Doç. Dr Emin Maden Covid-19 pandemisinin yaşandığı bu dönemde, hem Covid-19 (Kovid-19) enfeksiyonunun yayılmasına hem de klima kaynaklı enfeksiyonlara karşı dikkatli olunması gerektiğinin altını çizerek klima kullanımına yönelik önemli ipuçları paylaşıyor.

Klimalardan mikrop bulaşabiliyor

Legionella su ve toprakta yaşayan, durgun su ortamında çoğalarak havayolu vasıtasıyla insanlara bulaşabilen ve solunum yolu enfeksiyonuna neden olan bir bakteri. Özellikle bakımı yapılmamış ve su sistemi temizlenmemiş klimaların işyerlerinde, motorlu vasıtalarda ve evlerde Legionella bakterilerinin üremesi için ortam oluşturabilir. Legionella klimalar dışında temizliği iyi yapılmamış havuzlarda, kaplıcalarda ve fıskiyeli havuzlarda da yaşayabilir ve çoğalabilir. Legionella bakterisinin oluşturduğu hastalık lejyoner hastalığı olarak da adlandırılmaktadır.

Klima Lejyoner hastalığı sebebi

Legionella bakterisinin neden olduğu Lejyoner hastalığının bakteri taşıyan su damlacıklarının nefes yoluyla insanların solunum sistemine girmesi ve solunum yolunda çoğalması ile ortaya çıkar. Akciğerlere bulaşan bakteriler özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde zatürreye neden olur. Özellikle sigara kullanan, şeker hastalığı, böbrek hastalığı, KOAH hastalığı ve bağışıklık sistemi hastalığına sahip kişilerde lejyoner hastalığı riski daha yüksektir

Lejyoner hastalığının belirtileri öksürük, yüksek ateş, halsizlik, eklemlerde ağrı, baş ağrısı, bulantı, nefes darlığı ve daha ağır vakalarda bilinç bulanıklığı ve uykuya meyil şeklinde ortaya çıkabilir.

Klimalı ortamlarda çalışan, klimalı otel odasında kalan, klimalı araç ile uzun seyahat öyküsü olan, yakın zamanda evinde su tesisatında değişiklik veya tamirat yaptırmış ve belirtilen şikayetleri ortaya çıkan kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurmasının önemli.

Erken teşhis ile lejyoner hastalığının tedavisinin mümkün. 

Terliyken klima havasına maruz kalmamaya dikkat edin

Özellikle sıcak havalarda klima ve vantilatör kullanım sıklığı artmaktadır. Klimalı ortamda uzun süre kalan kişilerde soğuk ortamdan sıcak ortama geçiş veya sıcak ortamdan soğuk ortama geçiş gibi nedenlerle vücutta ani ısı değişikliği yaşandığını ve sıcak soğuk dengesinin bozulmasıyla kişilerde birtakım şikayetlerin ortaya çıkabilir.  

Ortaya çıkabilecek şikayetler; halsizlik, baş ve eklem ağrıları, ateş, bulantıdır.  Özellikle terli şekilde klimalı ortama girmenin bu şikayetleri arttırır.

Klima maruziyetine bağlı bu problemler klima çarpması olarak değerlendirilebilir. Klima çarpmasından korunmak için mümkün olduğunca terli bir şekilde klima havasına maruz kalmamak, araçlarda ve diğer klimalı ortamlarda klima havasının paneller vasıtasıyla doğrudan vücuda vurmaması klima çarpmasını önleyecektir. Klima çarpması durumunda bol sıvı tüketmek, ılık duş almak şikayetleri azaltacaktır. Şikayetlerin devam etmesi durumunda sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır

Pandemi döneminde doğal havalandırma yöntemleri tercih edilmelidir

Koronavirüs’ün, virüsü taşıyan kişinin konuşması, öksürmesi, hapşırması gibi eylemleri ile ağzından havaya yayılan virüslü damlacıkların başka bir birey tarafından solunması veya bu damlacıkların düştüğü, yapıştığı yüzeylere temas edilen elin ağız ve burna teması yoluyla bulaştığını unutmayalım. Virüs taşıyan damlacıkların boyutunun büyük olması nedeniyle özellikle virüs kaynak vakanın 1-1.5 metre civarında yoğunluk oluşturuyor ve yere düşüyor. Bu nedenle sosyal mesafe kuralına uyan bireylerin virüs bulaşma riski düşük.

Sıcak ve kuru havalarda havada asılı duran damlacıkların boyutunda buharlaşmaya bağlı küçülme olacağından virüs daha uzun sürede havada asılı kalabilir. Klima ve vantilatör gibi havanın dolaşımını artıran ve daha uzak alanlara yayılımını artıran faktörler virüsün sosyal mesafenin dışında da yoğunluk oluşturmasına neden olabilir.

Covid-19'un klima ile yayıldığına dair bilimsel kanıt yoktur, ancak daha önce SARS ve MERS Coronavirüs enfeksiyon süreçlerinde klima ile virüsün yayılımının arttığını bildiren araştırmalar mevcuttur.  Covid-19 pandemisinin yaşandığı bu süreçte mümkün olduğunca doğal havalandırma yöntemlerinin kullanılmasının, özellikle kapalı ve kalabalık ortamlarda maske kullanımına dikkat edilmesi önemlidir.