Tatilde çocukları bekleyen tehlikeler için 2 uzman uyarısı

Yaz aylarında çocukları evde tutmak mümkün olmazken, havuza ve denize girme istekleri de çok daha yoğun hissediliyor. Ancak özellikle Covid-19 pandemisinin gölgesinde geçirdiğimiz bu yaz döneminde anne babaların çok daha dikkatli olmaları gerekiyor.

Güneş, kum, deniz ile temiz hava, çocukların fiziksel ve psikolojik gelişimlerine büyük fayda sağlıyor. Çocuklarımız tatilde hem telefon, bilgisayar ve televizyon gibi elektronik cihazlardan uzaklaşıyor, hem de enerjilerini sağlıklı bir şekilde boşaltabiliyorlar. Ayrıca tüm ailenin bir arada olması da güven duygularını güçlendirerek kişiliklerine olumlu katkı sağlıyor.

Acıbadem Fulya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İmre Gökyar, ancak çocuklarımızla tatil yaparken sıkça görülen hastalıklara karşı mutlaka önlem almamız gerektiğini belirterek, “Çünkü güneşin zararlı ışınları, kirli havuz veya hijyen kurallarına dikkat edilmeden hazırlanan besinler gibi faktörler çocuklarımızın sağlığını tehdit edebiliyor” diyor. 

Tatilde çocuklarda sıkça görülen 5 sağlık problemi

GÜNEŞ ÇARPMASI

Güneş çarpması; güneş altında uzun süre korunmasız kalan çocuklarda yüksek ateş, bulantı, kusma ve baş ağrısı gibi belirtilerle seyreden bir tablo. Ağır dereceli güneş çarpmalarında vücutta sıvı ve tuz kaybına bağlı olarak bilinç bozukluğu ile nefes almada güçlük gibi sorunlar gelişebiliyor. Tedavide geç kalındığında tablo daha da ilerleyerek ölümcül olabiliyor. Hafif güneş çarpmalarında ise ateşini düşürün, vücuttaki sıvı kaybını telafi etmek için bol sıvı içirin ve ılık duş aldırın. Kusma varsa zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir.

Nasıl korumalı?

• Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği 10:00-16:00 saatleri arasında güneşe çıkarmayın.
• Susamasını beklemeden, başta su olmak üzere bol bol sıvı içirin.
• Dışarıya çıktığınızda mutlaka geniş kenarlıklı şapka takın.
• Gölgede dahi olsanız, şemsiye altında kalmasını sağlayın.
• Terlemeyi önleyen pamuklu, bol ve açık renkli kıyafetleri tercih edin.
• Özellikle terleten, naylon içeriği yüksek giysilerden mutlaka kaçının.

YAZ İSHALİ

Çocuklarda en sık karşılaşılan sağlık problemlerinden olan yaz ishaline havuz ya da deniz suyunun yutulması, kirli suyla yıkanan gıdalar, açık büfelerden tüketilen besinler ve uygun koşullarda saklanmayan besinler neden olabiliyor. Bulantı, kusma, karın ağrısı, sulu dışkı ve halsizlik gibi belirtilerle gelişen yaz ishaline bazen ateş de eşlik edebiliyor. İshalin vücutta oluşturduğu hızlı sıvı ve mineral kaybı sonucu, bu kayıplar yerine konmazsa böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen sorunlar gelişebiliyor.

Nasıl korumalı?

• Ellerini, özellikle yemekten önce ve tuvalet ihtiyacını karşıladıktan sonra, en az 20 saniye yıkayın.
• Biberonlarını her seferinde yıkayın ve artan mamaları kesinlikle kullanmayın.
  Açıkta olan içecekler yerine, kapalı şişelerdeki içecekleri tercih edin.
• Besinlerin 4 dereceden daha soğuk olan yerde saklandığından emin olun.
• Açıkta satılan, sinek ve böcekle temas eden veya uygun koşullarda saklanmayan besinleri yedirmeyin, ambalajlı ürünleri tercih edin.
• Açık büfelerde sunulan yiyeceklere dikkat edin.
• 2 yaşından küçükse havuza sokmayın veya havuzun temizliğinden emin olun.

BÖCEK ISIRIKLARI

Böcekler çoğunlukla ciltte; kızarıklık, kaşıntı, ağrı ve şişme gibi sorunlara yol açarken, bazı durumlarda alerjik reaksiyon gibi daha tehlikeli tablolar oluşturabiliyorlar. Böcek ısırığından sonra enfeksiyonu önlemek için ısırılan bölgeyi su ve sabunla yıkamanız gerekir. Isırık kremi sürün, ardından şişmiş bölgeye buz uygulayın. Yarayı kaşımayın, çizmeyin ve sıkmayın. Her böcek ısırığında doktora gidilmesi gerekmiyor. Ancak nefes alırken hırıltı duymak ya da zorluk çekmek, bulantı, ishal ve kusma belirtilerinin olması, hızlı ve düzensiz kalp atışı, baş dönmesi, yutkunma güçlüğü ile anksiyete gibi durumlarda zaman kaybetmeden doktora başvurmak çok önemli. Arı sokmasında, eğer sokma yerinde şişlik varsa hemen doktora başvurmanız gerekiyor, çünkü bazı arı toksinleri alerjik reaksiyona sebep olabiliyor. Kene de toksinini bıraktığı için vücuttan zamanında çıkartılmazsa hayati risk oluşturabiliyor. Keneyi elle çekerek, sıkıştırarak ya da kopartarak çıkarmayın. Eğer elle müdahale ederseniz kene vücuttan tamamen atılmayabiliyor ve farklı komplikasyonlara yol açabiliyor. Bu nedenle hekim tarafından müdahale edilerek çıkartılması gerekiyor

Nasıl korumalı?

• Uzun kollu ve cildi açıkta bırakmayacak kıyafetler giydirin.
• Çiçek renklerini andıran kırmızı, yeşil ve sarı renklerdeki kıyafetlerden kaçının, kahverengi gibi arıların sevmediği renkleri tercih edin.
• Cibinlikler, sinek kovucu bilezikler veya örtüler kullanın.

BESİN ZEHİRLENMESİ

Besin zehirlenmeleri toksin, kimyasal veya bakteri, virüs ya da parazit içeren gıdaların tüketilmeleri sonucu oluşan ve çok ciddi sağlık problemlerine yol açabilen bir tablo. Kusma, ishal, mide bulantısı, karın krampları, iştah kaybı, ateş, halsizlik ve baş ağrısı gibi yakınmalarla kendini belli ediyor. Besin zehirlenmelerinin çoğu kısa süreli oluyor ve kendiliğinden iyileşiyor. Ancak bazen septik şok gibi ciddi tablolar da gelişebiliyor.

Nasıl korumalı?

• Her zaman taze, pişmiş besinler yedirin.
• Beklemiş ve açıkta bırakılmış hiçbir yiyecek vermeyin.
• Bilinmeyen ve güvenilmeyen yerlerden özellikle tavuk, balık, süt ve süt ürünleri gibi besinler yedirmeyin.
• Dışarıda yemek yiyorsanız, restoranın ve mekanın hijyenine mutlaka dikkat edin.

GÜNEŞ YANIKLARI

Güneş yanıkları; kızarıklığın yanı sıra cildin daha derin katmanları da etkilenirse “bül” denilen içi sıvı dolu kabarcıklarla oluşan ve ağır yanıklara kadar ilerleyebilen bir tablo olarak tanımlanıyor. “Güneş yanığı olan cilde soğuk, ıslak kompresler yapmanızda fayda var. Hekiminiz önerdiği takdirde parasetamol içeren ilaçlar, kaşıntıyı almak için de alerjik pomad ya da jeller uygulayabilirsiniz. Enfeksiyon riski oluşturacağı için cildine tereyağı, diş macunu ve yoğurt gibi maddeleri asla sürmeyin. Ayrıca bariyer sağlayarak, cildi az da olsa korudukları için su toplamış kabarcıkları da patlatmamanız önem taşıyor.

Nasıl korumalı?

• Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik ulaştığı 10:00-16:00 saatleri arasında dışarıya çıkarmayın.
• Sokağa çıkmadan 30 dakika önce, cildine 30-50 koruma faktörlü güneş koruyucusu sürün.
• Güneş kremini her 2-3 saatte bir mutlaka tekrarlayın. Deniz veya havuzun ardından bu süreyi dikkate almadan kremi yeniden uygulayın.
• Geniş kenarlı şapka takın ve güneş gözlüğü kullanın.
• 6 aylıktan küçükse doğrudan güneşe çıkarmayın, mümkün olduğunca gölgede tutun.
• Güneşe çıkacaksanız koruyucu losyon sürün ve uzun kıyafetler giydirin.
• Güneş sonrasında vücudunu mutlaka nemlendirin.

Çocuklar için 9 yaz tehdidi

Acıbadem Taksim Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Kesikminare “Yaz aylarında koronavirüs enfeksiyonunun solunum sistemi bulgularından ziyade ishal, karın ağrısı, kusma ve hafif ateş gibi mide-bağırsak hastalığı bulguları ile görülebileceğini akılda tutmak gerekir!” diyor.

Güneş çarpması ve güneş yanıkları

Çocukların yazın D vitamini depolaması şüphesiz çok önemli. Camın arkasından güneşlenmek D vitamini açısından fayda sağlamadığından; dışarı çıkarak günde 10-15 dakika kollarını ve bacaklarını açıkta bırakmakta fayda var. Ancak güneşte daha uzun süre kalacaksa mutlaka yüksek koruma faktörlü güneş kremi kullanmaya dikkat edin. Güneş çarpması ve güneş yanıkları yazın en sık görülen hastalıklardan olduğu için çocuğunuzun özellikle 11:00-16:00 saatleri arasında güneşte kalmamasına ve açık alanda oynamamasına özen gösterin. Su kaybı derecesine bağlı olarak yüksek ateş, bulantı-kusma, kalp atım sayısında artış, baş ağrısı, bayılma ve havale gibi belirtilerle kendini gösteren güneş çarpmasına karşı çocuğunuza açık renkli, ince ve bol pamuklu kıyafetler giydirin ve bol su tüketmesini sağlayın. Güneş kremlerinin bebekler açık havada gezdirilirken bile sürülmesi gerekiyor.

Mide-bağırsak enfeksiyonları ve besin zehirlenmeleri

Yaz aylarında gıdaların çabuk bozulmasıyla artış gösteren besin zehirlenmelerine ve mide- bağırsak enfeksiyonlarına bağlı olarak ishal, kusma, karın ağrısı ve ateş sık görülüyor. İshalden korunmak için kullandığınız suların temiz olduğuna dikkat edin. Çocuğunuzun yemek öncesi ve tuvalet sonrası ellerini yıkamasını ve kurutmasını sağlayın. Açıkta satılan yiyecekleri kesinlikle almayın. Dondurma, süt ve süt ürünleri ile balık ve tavuk gibi besinlerin çabuk bozulduğunu unutmayın. Hijyeninden emin olmadığınız havuza veya denize çocuğunuzu sokmayın. İshalde gereksiz yere antibiyotik kullanmak, ishalin süresini uzatabiliyor. İshal sırasında bebeğiniz anne sütüyle besleniyorsa sık sık emzirin; 6 aydan büyük çocuğunuzun bol su içmesini sağlayın. Ağızdan sıvı alamıyorsa ,aşırı kusmaları varsa ya da kan içeriyorsa hastaneye başvurun.

Cilt hastalıkları

Sıcak havalarla birlikte isilik ve pişikler de çocukları sıkça rahatsız eden sorunlardan. İsilik; ter salgısının artmasına bağlı ter bezi kanallarının tıkanması sonucu oluşuyor, özellikle boyun ve eklem bölgelerinde kızarıklık ve kaşıntıya yol açıyor. Bebeklerde bez bölgesinde sık görülüyor. İsiliğin önlenmesi için sık banyo yaptırarak, cildini zedelemeden yumuşak bir sünger ya da lif kullanabilirsiniz. Pamuklu ince giysiler giydirerek derisinin hava alması sağlayın. En iyi tedavi yöntemlerinden biri de temiz deniz suyu. Pişik de; genellikle bezin temas ettiği bölgelerde kalçada ve genital bölgede kırmızı renkte, yüzeysel ya da ciltten kabarık lezyonlar şeklinde görülüyor. Sıcaklığa bağlı olarak artış gösteren pişiklerin önlenmesi için bebeğinizin bezini sık değiştirin, ılık suyla yıkayın. Bez bölgesini temiz havluyla nazikçe kurulayın.

İdrar yolu enfeksiyonları

Hijyeni yeterli olmayan havuz ya da kirli deniz idrar yolu enfeksiyonuna yol açarken, özellikle kız çocuklarında soruna sıkça rastlanıyor. Sık idrara çıkma, mide bulantısı, genital bölgede kaşıntı-kızarıklık, halsizlik ve ateş gibi belirtiler görülebilen idrar yolu enfeksiyonunun tedavisinde bol sıvı tüketmek ve doktor kontrolünde antibiyotik tedavisi gerekiyor. İdrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için havuz ve deniz sonrasında çocuğunuza mutlaka duş aldırın, ıslak mayo ile uzun süre bekletmeyin. Tuvalet hijyen kurallarını öğretmek çok önemli. Özellikle önden arkaya doğru temizleme kuralını mutlaka öğretin. Çocuklarda idrarını tutmak idrar yolu enfeksiyon riskini artırıyor. Bu nedenle çocuğunuza idrarını tutmaması gerektiğini anlatın. Bol su içmesine özen gösterin.

Burun kanamaları

Burun kanaması, sıcağın etkisiyle yaz aylarında daha sık görülmektedir. Burnuyla oynayan çocukların burnunun kanama ihtimali daha yüksektir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarında, burun kaşınmasına neden olan alerjik rinit gibi durumlarda ve burun mukoza kuruluğunda görülebilir. Güneşe bağlı bir kanama söz konusu ise ılık-soğuk su ile burun yıkanmalı, kafa öne doğru eğilmeli ve burun köküne mekanik baskı uygulanmalıdır. Kontrol altına alınamayan kanamalarda hastaneye başvurmak gerekir.

Konjonktivit:

Gözlerde konjonktiva denilen beyaz bölgenin kızarması ve iltihaplanması sonucu oluşan konjonktivit yaz aylarında çocukların en sık karşılaştığı hastalıklardan biri. Sıklıkla enfeksiyona bağlı olarak görülen konjonktivit, yabancı cisim ya da kimyasalların yol açtığı tahriş ya da alerjik reaksiyon sonucu da oluşabiliyor. Gözlerde kaşıntı, batma hissi, hassasiyet, sulanma ve kızarıklık, ışığa karşı duyarlılık ve çapaklanma hastalığın sık görülen belirtilerinden. Bulaşma riski yüksek olduğundan çocuğunuzun el temizliğine ve gözlerini kaşımamasına dikkat edin. Kızarıklığı fark edince doktorunuza başvurun. Ayrıca denize ya da havuza girerken yüzücü gözlüğü takmasını sağlayın.

Dış Kulak Yolu Enfeksiyonları

Özellikle kirli havuzlardan kaynaklanan mikropların neden olduğu, dış kulak yolunda kaşıntı, pis kokulu akıntı ve ağrı ile kendini gösteren dış kulak yolu enfeksiyonları yüzücülerde daha sık görülüyor. Bu tür durumlarda hastaneye başvurulması ve uygun tedaviye başlanması gerekiyor.Kulağı temizlemek için pamuklu çubuklar kullanmayın. İltihap gerileyene kadar kulağa su kaçmamasına dikkat edin.

Sinek, böcek ve arı sokmaları

Yazın sıkça karşılaşılan sinek, böcek ve arı sokmaları kimi zaman hayati riske dahi yol açabiliyor. Kırsal bölgelerde çocuğunuzu pencereler kapalıyken uyutun ve giysilerini kontrol etmeden giydirmeyin. Piknik alanına giderken uzun elbiseler tercih edin, kol ve bacağı açıkta kalacak şekilde giydirmeyin. Sinek ve böcek sokmalarında öncelikle ısırılan bölgeyi su ve sabunla yıkamak önemli. Kaşıntıyı azaltmak için 10-15 saniye parmakla baskı uygulayabilirsiniz. Buz uygulaması, amonyaklı su ile kompres ağrıyı azaltabiliyor. Kaşıntı çok şiddetli ise hekime danışarak krem kullanabilirsiniz. Arı sokmalarında ciddi sorunlara hatta hayati riske neden olabilecek reaksiyonlar gelişebileceğinden dolayı mutlaka o bölgeyi sabun ve bolca soğuk su ile yıkayın; eğer vücutta şişme ve kızarıklıklar oluşuyorsa hemen hastaneye başvurun.

Tatil kazaları

Yazın açık alanlarda yapılan faaliyetlerin artması ile birlikte düşme ve çarpma sonucu travmalarda artış görülüyor. Vücut veya kafada oluşan kesikler ile özellikle bisiklet, kaykay ve paten düşmelerinden sonra görülen kırıklar ve yumuşak doku travmalarına sık rastlanıyor. Bisiklet, kaykay ve paten kullanırken çocuğunuza kask, kolluk ve dizlik kullandırmaya özen gösterin. Boğulmalara da yazın sık rastlandığından çocuğunuz havuzda ya da denizde iken çok dikkatli olun; yüzme bilmiyorsa kolluk, simit ya da can yeleği olmadan kesinlikle suya sokmayın. Yüzme biliyor olsa dahi takip mesafenizi koruyun ve ona ulaşabileceğiniz mesafede olmasına özen gösterin.