Çeşmedeki kilise yıkıldı yıkılacak, İsa heykeli ise çalındı
11 Temmuz 2018 tarihinde, İzmir'in Çeşme İlçesinin Altınyunus mevkiinde bulunan tarihi kilise kalıntılarında incelemede bulunan Kültür Bakanlığı Milli Kültür Şurası Üyesi Nezih Başgelen, Ege üniversitesinden arkeolog Prof. Dr. İsmail Gezgin, Eski Çesme Kent Konseyi Başkanı Ömer Önal ve Dr. Ahmet Güler, alandaki eserlerin koruma altına alınması gerektiğine dair bir rapor yazarak ilgili mercilere iletmiş ve bazı medya organlarında yayın yapmışlardı.
Aradan 3 yıldan fazla süre geçmesine rağmen koruma altına alınmayan alandaki bazı eserler ve 1859’da yapıldığı tahmin edilen mimaride oldukça nadir görülen kilit taşı üzerindeki İsa Peygamber heykeli kimliği bilinmeyen kişi veya kişilerce çalındı.
Kilise de göz göre yıkılıyor
Kilise kalıntılarının ise bu süre zarfında gözle görülür şekilde yıpranıp, bir kısmının yıkıldığı tespit edildi. Uzmanlar harabelerin bir an önce korumaya alınıp, restore edilemesi gerektiğini belirtiyorlar.
Söz konusu ekipte yer alan Dr. Ahmet Güler; konuyla ilgili olarak Arkeolojikhaber'e şu açıklamada bulundu:
ÇEŞME’DE ESKİ KİLİSENİN DUVARINDAKİ İSA HEYKELİ ÇALINDI..
Türkiye’nin ilk en büyük tatil oteli Çeşme Altınyunus’u neredeyse herkes bilir. Pek fazla bilinmeyen ise Altınyunus oteli civarının orta çağlardan beri bir çok medeniyete mekan olmuş olması. Bu bölgede eski devirlerden kalma birçok kalıntı, harabe bulunmakta. Yıne Altınyunus otelinden 500 metre ileride yarı yıkılmış, ama yarım kubbesi ve 3 duvarı hala ayakta kalmış 18. Yüzyıldan kalma bir kilise mevcuttur.
Ege-Yıldız sitesinin hemen arkasındaki antik kilise kaderine terkedilmiş şekilde yok olmayı beklerken bir de tarihi eser hırsızlarının talanına uğradı. Kilise duvarında üç metre yukarıda bulunan ve 1859’da yapıldığı tahmin edilen İsa Peygamber heykeli çalındı.
Bu önemli kültür varlığını Kültür Bakanlığı Milli Kültür Şurası Üyesi Nezih Başgelen, Ege üniversitesinden arkeolog Prof.Dr.İsmail Gezgin, Eski Çesme Kent Konseyi Başkanı Ömer Önal ben Dr. Ahmet Güler ve birçok başka katılımcı ile 11 Temmuz 2018 tarihinde yerinde incelemiş, hakkında rapor tutup çeşitli mecralarda yayınlamıştık. Çeşme’nin önemli bir tarih kültür mirası olan bu antik kilisenin koruma altına alınmasını talep etmiştik.
Aradan geçen 3 yıllık bir zamanda kilise için hiç bir önlem alınmadı. Yine kaderine terkedildi.
4 Nisan 2021’de eşim Serap ile yürüyüş yaparken kiliseye bir bakalım dedik. Bakar bakmaz içimiz acıdı, zira 2018’de henüz ayakta olan kubbenin sağ kısmı yıkılmış, taşlar yerlere savrulmuştu. Daha dikkatli bakınca antik kilisenin en önemli parçası olan İsa heykeli kabartmalı taş kesici ve delici aletler ile sökülmüş, yerinde yeller esiyordu.
Eski eser hırsızlığını hemen resmi makamlara bildirdik, Çeşme Emniyet Müdürlüğü, Savcılık çok seri bir şekilde devreye girdiler, polis memurları gece de olsa olay yerine gelerek inceleme yaptılar, karakola gittik ifade verdik, raporlar tutuldu. Çeşme Savcılığı için dosyalar hazırlandı.
İlginç olan, tüm bu eserlerin sorumluluğunu taşıyan Kültür Bakanlığı envanterinde böyle bir eserin kaydı olmamasıydı. Bu tür eserlerin korunması, yaşatılmasında birinci derecede sorumlu olan Kültür Bakanlığı Çeşme’nin her tarafına yayılmış olan bu tür eserleri daha iyi korumalı.
Heykelin çalınma haberini alan Milli Kültür Şurası üyesi Nezih Başgelen ve diğer kültür dostlarımız resmen kahroldular, milli kültür varlıklarımızın korunmayarak yerli ve yabancılara satılmasının, bu eşi bulunmaz eserlerin lüks villalarda sömine süsü olarak kullanılmasının affedilemez olduğunu söylediler.
Biz tüm bir günümüzü harcadık ve olayı resmi kurumlara ihbar ettik. Hatta Cumhurbaşkanlığı’na bile bu eserin daha iyi korunması için talep yazısı bile ilettik. Gerisi resmi kurumlara kaldı. Çeşme’nin önemli bir tarih kültür mirası olan bu antik kilise daha fazla tahribat ve hırsızlıkla yok olmaması için restore edilmeli, koruma altına alınmalı.
Dr. Ahmet Güler
arkeolojikhaber.com