Karanlık maddenin sırrı öte gezegenlerde aranacak

Yakında fırlatılacak James Webb Uzay Teleskobu'nun  dev gezegenleri gözlemlemek için kullanmayı öneriliyor. Amaç, evrendeki madde miktarının altı katı karanlık maddeyle ilgili bilgileri artırmak. 

Bilim insanları karanlık maddenin varlığını yıldız ve galaksilere uyguladığı kütle-çekim gücünü inceleyerek ortaya çıkarttı. Gelgelelim, bu görünmez uzay materyali kendisini incelemeye yönelik her çabamızı geçersiz kılmış durumda.

Ohio Eyalet Üniversitesi’nde parçacık astrofiziği uzmanı Juri Smirnov’a göre karanlık maddeyle ilgili en kabul gören teori, maddenin tekil partiküllerden oluştuğu ve bu partiküllerin normal madde partikülleri veya diğer karanlık madde parçacıklarıyla çarpışıp ortaya ısı çıkartmaları.

Karanlık madde hakkında yapılan araştırma sonuçlarıyla ulaşıla  varsayım doğruysa karanlık maddenin partikülleri ötegezegenlerle çarpışıp gezegeni oluşturan parçacıkların enerji kaybetmesini sağlayabilir. Böylece gezegenlerin içinde toplaşan karanlık madde parçacıkları birbirlerini yok ederek çok uzaklardan görülebilecek ısı sinyalleri gönderecek. Smirnov, bu yılın 31 Ekim’inde uzaya gönderilecek olan Webb teleskobunu bu şahsına münhasır ısı imzasını kızılötesi spektrumda aramak için kullanmayı öneriyor.

Büyük gezegenler içine daha fazla karanlık madde hapsedeceği için en uygun adaylar Jüpiter’den daha büyük gaz devleri veya kahverengi cüceler (neredeyse yıldız olacak kadar büyük fakat nükleer füzyon oluşturacak gaz miktarını elde edememiş gezegenler) olacak.

Karanlık madde dışındaki ısı sinyallerini süzgeçten geçirmek de konunun bir diğer boyutu. Bu yüzden Smirnov gözlemlenecek gezegenlerin yıldızlarından uzaklaşmış ve yaşlı olması gerektiğini öne sürüyor. Böylece normal koşullarda soğuk olması beklenen bir gezegen içten içe yanıyorsa karanlık maddenin varlığı güçlü bir ihtimal kazanacak.

Daha da güvenilir bir yöntem de Samanyolu’nun tamamında ötegezegenleri inceleyip sıcaklıklarına dayalı bir harita ortaya çıkartmak. Smirnov karanlık maddenin galaksinin merkezinde yoğunlaşması gerektiğini ve Samanyolu’nun çekirdeğine yaklaştıkça ötegezegen sıcaklıklarının yavaşça arttığını görürsek bunun karanlık maddeden kaynaklı olduğunu bileceğimizi belirtiyor. Smirnov’a göre böyle bir ısı imzasını ortaya çıkartacak başka astrofiziksel aktivite bulunmuyor. Bu yüzden, karanlık maddeden başka bir sebep olamaz.

Planın işe yaraması için tek engel var. Webb, bu iş için ideal teleskop olmayabilir. Webb’in görevi belirli birkaç uzay cismi üzerinde ayrıntılı araştırma yapmak olacak. Bilim insanlarına göre böyle bir haritalandırma için 2020’lerin ortalarında fırlatılması planlanan Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu’nu kullanmak gerekecek.

Kaynak: Space

Türkçesi: Mehmet Çakıcı - kayiprihtim.com