Kene ısırdığında ne yapılmalı?

Düzce Üniversitesi (DÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nevin İnce, yazılı açıklamasında, KKKA hastalığının ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgularla seyrettiğini belirtti.

Pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı

İlk kez Tokat ve civarında dikkatleri çeken KKKA'nın çoğunlukla İç Anadolu'nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu'nun kuzeyinde yoğunlaştığını aktaran İnce, tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken, kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmesi gerektiğini belirterek, şu uyarılarda bulundu:

"Pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve ayrıca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir. Kene yönünden riskli alanlardan dönüldüğünde, kişi kendisinin ve çocuklarının vücudunda (kulak arkası, koltuk altları, kasıklar ve diz arkası dahil) kene olup olmadığını kontrol etmeli, kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden çıplak elle dokunmamak şartıyla vücuda tutunduğu en yakın yerden tutarak uygun malzemeyle çıkarmalıdır."

Keneye çıplak elle temas edilmemeli

Hastalığın sık görüldüğü bölgelerde bulunan kenelerin sağlıklı görünseler bile hastalığı bulaştırabileceğine dikkati çeken İnce, "Bu sebeple hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya dokularına çıplak elle temas edilmemelidir. Kenenin erken çıkarılması, hastalığın bulaşma riskini azaltacaktır. Kişinin keneyi kendisi çıkaramadığı durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerekir." bilgisini verdi.

Doç. Dr. İnce, hastayla temas eden kişilerin maske, eldiven ve önlük gibi koruyucu ekipmanlarla önlem almasının önemli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Kene tutunan kişilerin, kendilerini 10 gün süreyle halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtiler yönünden izlemesi gerekir. Vücuda tutunan veya hayvanların üzerinde bulunan keneler kesinlikle çıplak elle öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır. Keneler üzerine sigara basmak, kolonya, gaz yağı gibi maddeler dökmek, kenenin kasılmasına, vücut içeriğini kan emdiği kişiye aktarmasına sebep olacağı için yapılmamalıdır."

Kene Çıkarma

Doğru kene çıkarma işleminde amaçlanan kenenin gövde kısmının parçalanmadan uzaklaştırılmasıdır. Kenenin gövdesi parçalandığında eğer kene enfekte ise etrafa yayılan patojenler derideki çiziklerden ya da sokma yerinden içeri girebilir. 

Kenenin deriye gömük olan ağız organelini, deriye giriş yönünün tersine yani yukarı doğru hafif bir çekme uygulanarak veya çivi çıkartır gibi sağa, sola oynatarak veya saatin tersi yönünde çevrilerek serbest bırakması sağlanır.

Kenelerin çıkarılması için yardımcı araçlar/aletler

Özellikle dışarıda çok zaman geçiren kişiler, yanlarında kene çıkarmak için yardımcı alet bulundurmalıdır. Kene çıkarmak için genellikle kullanılan aletler pense, cımbız, kene kartı ya da kene kemendidir. 

Pense ile kene çıkarma: 

1. Penseyi doğrudan kenenin üstüne dikey olarak konumlandırın.
2. Penseyi cilde yakın tutun. Kenenin batın kısmını ezmeyin.
3. Keneyi dikey şekilde çıkarın.

Cımbız ile kene çıkarma: 

Kene çıkarmak için kullanılan cımbızının uç kısmı bükülmüş ve sivri olmalıdır.

1. Cımbızı cilde yakın şekilde keneye yaklaştırın.
2. Cımbızı sıkıştırın, kenenin batın kısmını ezmeyin. Cımbızı sıkı tutun, keneyi cilde dikey şekilde çekin.

Kene kartıyla kene çıkarılması:

Kene, "v" şeklindeki kesimde sabitleştirilir ve bir harekette öne ve yukarı doğru çıkarılır. kart, kaldıraç görevi görür. Bazı kene kartı modelleri farklı boyutlu keneler için farklı boyutta "v" kesimlerine sahiptir.

1. Kartı cildin üzerinde düz bir şekilde keneye yaklaştırın. Bunu yaparken kartın "gagasını" kenenin yan tarafına doğru itmeye çalışın.
2. Kartı kesintisiz bir hareketle ilerletin ve şimdi keneyi vücuttan çıkarın. 

Kene kementiyle kenelerin çıkarılması

Kement ilmiği bulunan son kısmı mümkün olduğunca cilde yakın şekilde kenenin etrafına yerleştirin..Sonra ilmiğin yarıçapını aletin üst kısmında bulunan damgayla küçültün ve keneyi çekme hareketiyle çıkartın.

1. Kement ilmiğini dikkatlice kenenin üzerinden geçirin ve cildin üzerine yerleştirin.
2. Kementi sıkıp sapını dikey olarak kaldırarak hafifçe cilde bastırın.
3. Keneyi dikey şekilde çıkarın.