Fosfin gazı Venüs'te yaşam olduğunu kanıtlamıyor

PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences / Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı) Dergisinde yayınlanan makaleye göre;  Cardiff Üniversitesi araştırma ekibi, geçen yıl Eylül ayında, Venüs’ün asidik bulutlarında fosfin gaz tespit etti.

Fosfin genellikle Dünya'da nefes almak için oksijen kullanmayan mikroorganizmalar tarafından salınıyor, bu da araştırmacıları o sırada Venüs'ün yaşam barındırıyor olabileceği konusunda tartışmaya yöneltti. 

Hidrojen fosfit nedir?

Hidrojen fosfit olarak da adlandırılan fosfin (PH3), renksiz, yanıcı ve son derece zehirli bir gaz olarak tanımlanıyor  ve sarımsak benzeri kötü bir kokuya sahip.

Nature Astronomy'nin Eylül sayısında yayınlanan çalışma, haber kuruluşları tarafından 2020'nin en büyük bilimsel keşiflerinden biri olarak nitelendirildi, ancak yayınlanmasından bu yana bulgular hakkında şüpheler var.

Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) adlı dergide yayımlanan yeni çalışmanın yazarlarından ABD’de yer alan Cornell Üniversitesi’nin Astronomi Bölümü Başkanı Jonathan Lunine, "Fosfin bize Venüs'ün biyolojisi hakkında bilgi vermiyor. Bize jeolojisi hakkında bilgi veriyor. Bu durum bize gezegeninin günümüzde veya çok yakın bir geçmişte aktif bir patlayıcı volkanizmaya sahip olduğuna işaret ediyor” dedi.

Venüs'ün 700 milyon yıl önce muhtemelen yaşanabilir bir gezegendi

Diğer taraftan Venüs, Dünya'ya benzer karasal bir gezegen. Ancak, 464 derece civarında bir yüzey sıcaklığına Dünya’nın 92 katı bir basınca sahip.  Bu nedenle, araştırmacılar Dünya’nın 'kötü ikizi' olarak da bilinen Venüs'ün muhtemelen 700 milyon yıl önce muhtemelen yaşanabilir olduğuna inanıyorlar.

Bugün ise  Venüs, yoğun ısı, ezici atmosferik basınç ve aşındırıcı asit bulutları ev sahipliği yapıyor. Bulutlar çok asidik olduğu için, ayrıca fosfinin çok çabuk dağılacağı  ve bu nedenle sürekli olarak yenilenmesi gerektiği öngörülüyor.

Yeni araştırma kapsamında, Profesör Lunine ve meslektaşı Ngoc Truong, Hawaii'deki Mauna Kea'nın tepesinde yer alan, altı milimetre  dalga boyuna sahip James Clerk Maxwell Teleskopu ve Şili'deki Atacama Teleskobu’ndan (ALMA) elde edilen verileri analiz etti.

Araştırmacılar, Venüs atmosferinde fosfin varlığının abiyotik (canlı olmayan) yollarla açıklanıp açıklanamayacağını belirlemek için volkanizma ve atmosferik süreçleri hesapladılar. 

Çalışmanın yazarları, volkanizma tarafından derin manto kaynaklarından yüzeye küçük miktarlarda fosfit getirebileceğini ve patlayıcı püskürmeler sırasında volkanik toz olarak atmosfere atılabileceğini buldular. Bu fosfitler daha sonra aerosol tabakasında sülfürik asit ile reaksiyona girerek fosfin oluşturabiliyor.

Sonuçlar, fosfitlerin bildirilen yüksekliklere ulaşması için Dünya'daki Krakatau ile karşılaştırılabilir patlamaların gerekli olacağını gösteriyor.

Bununla birlikte araştırmacılara göre,1990'larda NASA'nın Magellan uzay aracı tarafından yakalanan Venüs’ün radar görüntüleri, bazı jeolojik özelliklerin bu teoriyi destekleyebileceğini gösteriyor.

Ayrıca, bilim insanları 1978'de NASA'nın Pioneer Venüs yörünge görevinde, gezegenin üst atmosferindeki kükürt dioksit varyasyonlarını ortaya çıkardılar. Truong,  bu durumun Venüs'te, 1883'te Endonezya'da meydana gelen Eakatoa volkanik patlamasının ölçeğine benzeyen  patlayıcı bir  volkanizma ihtimaline işaret ettiğine söyledi.

Truong, "Venüs'teki fosfin gazının yoluyla patlayıcı volkanizmanın doğrulanması tamamen beklenmedik bir şeydi" dedi.

Öte yandan, Venüs’teki fosfin gazının varlığı doğrulanırsa, Venüs'te aktif bir volkanizmanın bulunduğu kanıtlanmış olacak.

ntv