Pandemi turist rehberlerine zor günle yaşatıyor

Türkiye doğası, tarihi, gastronomisi ve sayısız zenginlikleriyle yıllardır hem yerli hem de yabancı turistin gözdesi. Ancak pandemiyle birlikte gelen kısıtlamalar, ülkelere giriş ve çıkışların zorlaşması, uçuşların iptal edilmesiyle en çok etkilenen sektörlerden birisi de turizm oldu.

İzmir Turist Rehberleri Odası ( İZRO) Yönetim Kurulu Başkanı Macit Saszade,  turizm sektöründe bir kaç yıldır süregelen bir düşüş yaşadıklarını ve pandemiyle birlikte durumun daha kötüye gittiğini ifade etti. İZRO’nun 27 farklı dilden, 1100 üyesi olduğunu belirten Saszade, 700 den fazla rehberlik mesleğini aktif olarak sürdüren, eylemli üyeleri olduğunu ifade etti. Saszade, pandeminin yanı sıra geçtiğimiz yıl yaşanan deprem ve sel felaketlerinin de sektöre büyük zarar verdiğini ve özellikle rehberleri etkilediğini vurguladı. Rehberlerin işsizlik sayısındaki artışa dikkat çeken Saszade, “İzmir’de bin 100 rehber işsiz kaldı. Türkiye’nin bütününde ise 11 binden fazla rehber var. Eylemli ve eylemsiz rehber sayısına baktığımız zaman 8 bin 500 eylemli rehber tamamen işsiz” diye belirtti.

Macit Saszade: Meslek değişimine giden rehberlerimiz oldu

Sektördeki düşüşün rehberleri çok etkilediğini belirten Saszade, “Türkiye tanıtımında çok önemli rolü olan, birden fazla dil bilen, dünya entegrasyon konusunda ön planda olan meslektaşlarımız mesleğini bırakmak durumunda kaldı. Çoğu yurt dışında yaşayan ve eğitim alan rehberler mesleklerini yapamadıkları için eğitim, call center, emlak gibi sektörlere yönelmeye başladı” diye ifade etti. Pandemi sürecinde rehberlere devlet tarafından 10 bin TL’lik geri ödemeli kredi verildiğini ve sadece başvuranların yarısının bu krediden faydalanabildiğini ifade eden Saszade, “Altı ay sonra geri ödemesi başladığında kredi borçlarını ve aidatlarını bile ödeyemeyen meslektaşlarımız oldu. Bizde Türkiye Turist Rehberleri Birliği (TUREB) ve üst yönetimle kararlar alarak bu süreçte aidatta indirimler yaparak ve kokart ücretlerini iptal ederek destek olmaya çalıştık ” diye konuştu.

İzmir’in marklaşması için, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Kültür Turizm Müdürlüğü ile yoğun çalışmalar içerisinde olduklarını belirten Saszade, özellikle kültür ağırlıklı, tematik turlar ve inanç turizmi üzerine yoğunlaştıklarını ifade etti. Saszade, “ Kendi rehberlerimizin de geleceği için İzmir’in tanıtımını yaparken geniş bir çerçeveden bakıp bizde olup başkasında olmayanı ön plana çıkararak hareket etmeye çalışıyoruz” diye konuştu. İngiltere, Portekiz ve Almanya’yla birlikte “İşaret Diliyle Turizm ve Rehberlik” projesine başladıklarını da ifade eden Saszade, proje hayata geçerse isteyenlerin istediği dilden turizm sözcüklerini öğrenip rehberlik yapabileceğini dile getirdi. Sektörün geleceği için endişeli olduğunu ifade eden Saszade,  “Yabancı pazarda çok ciddi iptaller mevcut. Sadece yangın değil, vaka sayısının tekrar artışı da bunda etkili oldu. Gördüğüm pek iyi bir tablo değil” şeklinde onuştu.

Gülizar Ünal: Belirsiz bir işsizlik sürecine girdik

Çince/İngilizce Kokartlı Turist Rehberi Gülizar Ünal, kendisinin ve meslektaşlarının pandemiyle birlikte belirsiz bir işsizlik sürecine girdiklerini ifade etti. Pandemiden önce yıl boyunca 30-40 kişilik Çinli gruplara kültür turları yaptığını dile getiren Ünal, pandemiyle birlikte turların çok hızlı bir şekilde iptal olduğunu belirtti. Ünal “Biz rehberler yevmiyeli çalışan kişiler olduğumuz için tur yapmadığımız dönemlerde bir kazanç sağlayamıyoruz. Geçtiğimiz yıl turist rehberlerine destek olarak, altı ay ödemeli 10 bin TL kredi imkanı sağlandı. Fakat bu krediden tüm meslektaşlarımız yararlanamadı. Ayrıca geçtiğimiz Aralık ayında bu kredilerin geri ödemesi başladı, üstelik bizler hala işsizdik” diyerek yaşadıkları zorluklara dikkat çekti.

Turizmin geçtiğimiz yıla oranla hareketlenmeye başladığını ama pandemi öncesi verimini yakalamak için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu ifade eden Ünal, “Turizm sadece rehberlerin geçim kaynağı değil; havacılık, tekstil, kasap, manav, taşıma şirketleri, el sanatları, çarşılar ve daha birçok iş kolunu etkilemekte. Ülkemizin pandemi sürecinde yaşadığı ekonomik sıkıntıları da en çok canlandıracak olan sektör turizmdir” dedi. Ünal, “Mesleğin daha çok tanıtılması, sektörün bu dönemde yaşadığı zorlukların medyaya daha çok taşınması gerekiyor. Ülkemizde yaklaşık 12 bin kokartlı rehber var, en azından eylemli rehberlere Turizm Bakanlığı tarafından bir hibe sağlanmalı. Ayrıca üyeler ile meslek odaları arasındaki iletişim ağı artırılmalı. Türkiye’nin turist rehberleri tüm dünyada örnek teşkil edebilecek bir konumda” diye konuştu.

Gülcihan Altınkaya - ticaretgazetesi.com.tr