Polikistik over sendromunun belirtileri

Anne olma yolunda kadınların karşılaştığı önemli sağlık sorunlarından Polikistik over sendromu, çocuk isteyen kadınların ortalama yüzde 15'inde görülür.

Polikistik Over Sendromunun tedavi edilebilir bir rahatsızlık olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Yücel Karaman, Bu sendroma sahip kadınlar; birinci, ikinci tedavilere cevap veremiyorsa maalesef çare tüp bebek tedavisidir" dedi.

Polikistik Over Sendromu (PCOS / PKOS) nedir?

Polikistik over sendromu kadınlarda en sık görülen hormonal bozuklukların başında yer almaktadır. Polikistik over adet görememe ya da uzun aralıklarla adet görme gibi düzensizliklerle kendini belli eder. Polikistik over sendromunda, kanda androjen adı verilen hormonların artışına bağlı olarak ciltte sivilcelenme, yağlanma, saç dökülmesi ve tüylenme gibi belirtileri vardır.Hormonal bozuklukların yol açtığı polikistik over sendromu, yumurtalıkların androjenleri fazla salgılamasıyla ortaya çıkar. Bu durum kadınlarda kısırlık, tüylenme, sivilcelenme gibi sonuçlara yol açabilmektedir.

Normal değerlere sahip bir kadında FSH/LH hormon testi 3 civarında görülürken, bu sendroma sahip kadınlarda ise daha yüksek sonuçlar vermektedir.Yumurtalıklarda normal dışı büyüme ve birden fazla kist oluşumu ile kendini gösterip kadınların adet dönemlerini, hormonlarını, gebe kalma potansiyellerini, fiziksel görünümlerini ve bazı sistemik organlarını (kalp ve kan damarları gibi) bir takım hormonal problemlere zemin hazırlayan ve günümüzde neden oluştuğu halen kesin olarak bilinmeyen bir durumdur. Doğurganlık çağındaki kadınların yaklaşık 10 tanesinden birinde PCOS görülebilmektedir.

Bu hastaların çoğunda aşırı kilo alma durumu olduğu için önce diyet yapıp zayıflamaları önerilir. Normal kilolarına inen hastaların bir kısmı eğer ciddi sperm sorunu yoksa ve tüpler açık ise normal yumurtlama ile doğal yoldan gebe kalabilirler.

Polikistik Over Sendromunun belirtileri

Karakteristik olarak androjenlerin artışı, adet düzensizliği ve ultrasonografide yumurtalıklarda küçük, çok sayıda kistin görünümü ile belirti gösterir. Polikistik over, kadın infertilitesinin en önemli nedenlerinden biri olarak da karşımıza çıkmaktadır. Polikistik over tanısı, hastanın belirtileri ve muayanesi ile birlikte bazı hormon seviyelerine bakılıp ultrasonografi ile küçük ve çok sayıda kistin tespitiyle koyulur.

Sıklıkla görülen belirtileri şöyle sıralayabiliriz:

Polikistik over sendromu yumurtlama bozukluğu ve kanda androjen seviyesinin artışıyla belirtilerini verir. Özellikle yumurtlama bozukluğu sonucunda uzun aralıklarla veya bir süre hiç adet olmama şeklinde de kendini gösterebilir.Kanda androjenlerin arttığını belli eden durumlar arasında erkek tipi tüylenme, saç dökülmesi ve sivilcelenme şeklinde kendini gösterebilir. Ayrıca insülin (şeker) metabolizmasını da bozduğu için özellikle göbek etrafında kilo artışı gözlemlenmektedir.

• Adet düzensizliği / adet görmeme
• Yumurtlama bozukluklarına bağlı kısırlık
• Vücutta kıllanma ve tüylenme (Hirsutism)
• Yumurtalık kistleri
• Yağlı cilt, akne, sivilce, kepeklenme, erkek şekilli kellik gibi dermatalojik rahatsızlıklar
• Kilo alımı
• İnsilüne karşı direnç. İnsulin rezistansı veya Tip 2 Diabet Yüksek Kolesterol ve hipertansiyon
• Karın ağrısı
• Horlama ve uykuda nefes alımının duraklaması (apne)
• Kiloda artış
• Saç dökülmesi
• Cildin kararması
• Baş ağrısı
• Kısırlık
• Depresyon

Polikistik Over Sendromu ve infertilite (kısırlık) ilişkisi

Normal bir adet döneminde kadınlarda her ay yaklaşık 15-20 tane yumurta olgunlaşmaya başlar ve genellikle 1 tanesi tamamen olgunlaşıp yumurtalıktan atılıp tüplere girer ve spermle döllenir. Polikistik over hastalarda yumurtanın tamamen olgunlaşma sürecindeki problemden dolayı yaklaşık 20 tane olan tam büyüyememiş yumurta kistik oluşumlar yaparlar ve yumurtlama olmaz.

Polikistik Over Sendromu nasıl tedavi edilir?

Polikistik over tedavisi mevcut belirtileri azaltmaya ve ileride oluşabilecek sistemik hastalıkları (kalp hastalıkları, şeker hastalığı gibi) önlemeye yöneliktir.

İnfertilite (Kısırlık) tedavisi: yumurtlama uyarıcı bazı ilaçların kullanılması (klomifen sitrat, gonadotropin) ile veya çok ağır durumlarda tüp bebek yöntemiyle gebelik elde edilebilmektedir.

Doğum kontrol hapları: gebe kalmak istemeyen hastalarda adet düzenini sağlamak, erkeklik hormonu seviyelerini azaltmak ve akne oluşumunu azaltmak için kullanılabilir.

Metformin: Glucophage, Polikistik over hastalarında insulin metabolizmasını etkileyerek şeker seviyelerinin kontrol altına alınmasını sağlar. Aynı zamanda kıllanmanın azalması ve birkaç aylık kullanım sonrası yumurtlamanın geri dönmesi gibi etkileri gösterilmiştir.

Cerrahi tedavi: Laparoskopik over drilling denilen yöntemle yumurtalıklardaki küçük kistlere iğne ile girilip boşaltılmaktadır.