Facebook XCheck listesi ile gizli elit tabaka oluşturmuş

Dünyanın en çok kullanıcıya sahip sosyal medya platformlarından Facebook’un, sporcular ve politikacılar dahil milyonlarca VIP'nin sosyal ağ devinin standart içerik denetleme kurallarından muaf tutulduğu "XCheck" adlı seçkin bir kullanıcı katmanının varlığını gizlice sürdürdüğü ortaya çıktı.  Söz konusu özel kullanıcı katmanının 2020'de yaklaşık 5 milyon 800 bin kullanıcısının olduğu belirtild.

Independent Türkçe’de yer alan ve Wall Street Journal'ın yeni gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre, normalde porno ve yanlış bilgi olarak sınıflandırılacak içeriğe sahip gönderiler milyonlarca kullanıcıya ulaşmış.

Facebook’a sitenin kamuoyunca tanınan kullanıcılarına ilişkin içerik denetleme kararlarında daha çok hoşgörü gösterme imkanı sağlayan ve “çapraz kontrol” anlamına gelen XCheck politikası, başlangıçta kalite kontrol önlemi olarak geliştirilmiş.

Journal'ın incelediği kurum içi belgelere göre bu sistem, gönderileri kuralları ihlal ettiğinde genellikle normal Facebook kullanıcılarına kıyasla siteden çok az tepki alan veya hiçbir yaptırıma maruz kalmayan milyonlarca kişi tarafından kullanılıyor.

Örneğin futbol yıldızı Neymar 2019'da, kendisini cinsel istismar ile suçlayan bir kadının çıplak fotoğraflarını içeren ve normalde silinecek olan paylaşımlar yapmıştı.

Ancak Paris Saint-Germain forveti XCheck listesinde yer aldığından Facebook moderatörleri gönderiyi bir günden uzun bir süre sonra kaldırabilmiş ve fotoğrafları 50 milyondan fazla kişi görmüştü. Ayrıca gazetenin açıkladığı belgelere göre, sitenin bu tür içerikler yayımlayan profilleri devre dışı bırakma konusundaki standart "tek ihlal" politikasının aksine, vaka "yönetime" iletildikten sonra Neymar'ın hesabının aktif kaldığı görülüyor.

(Neymar, cinsel istismar iddiasını reddetti ve aleyhinde hiçbir dava açılmadı.)

Etkili XCheck kullanıcılarının diğer gönderileri arasında Hillary Clinton ve tıp bilimi hakkında yanlış bilgiler de yer alıyor.

Facebook araştırmacıları 2019 tarihli bir notta şirketi "azaltacak süreç ve kaynaklara sahip olmasına karşın kullanıcıları bilerek yanlış bilgilere maruz bırakmakla" suçluyor.

Aynı yıl Facebook'tan yapılan bir iç inceleme elit kullanıcı statüsünü eleştirmiş ve bu uygulamayı "kamuoyunda savunulamaz" büyük bir "güven ihlali" olarak nitelendirmiş.

İncelemede, "Aslında halka yaptığımızı söylediğimiz şeyi yapmıyoruz" deniyor.

“Topluluğumuzun geri kalanının aksine, bu kişiler herhangi bir yaptırım olmaksızın standartlarımızı ihlal edebiliyor.”

Muhbir korumasına başvuran bir kişinin, Journal'ın araştırmasında da incelenen bazı kurum içi belgeleri, mali dolandırıcılıkları inceleyen ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na teslim ettiği belirtiliyor.

Sosyal ağ sitesi içerik uygulamalarını savundu ve Journal'a, XCheck programının öğelerinin ortadan kaldırılmakta olduğunu söyledi.

Bir Facebook sözcüsü, söz konusu politikanın "önemli bir nedenle tasarlandığını" yazdı:

“Daha fazla anlayış gerektirebilecek içeriğe politikalarımızı tutarlı biçimde uygulayabileceğimiz ek bir adım yaratmak.”

“Bu kurum için belgelerin çoğu, en önemli şu noktayı örtbas eden bir anlatım yaratmak için bir araya getirilmiş süresi geçmiş bilgilerden oluşuyor: Facebook, çapraz kontrolle ilgili sorunları bizatihi tespit etti ve bunları çözmek için çalışıyor.”

2020'de ise yaklaşık 5 milyon 800 bin XCheck kullanıcısının olduğu öğrenildi.