NASA'daki Türk Dr. Umut Yıldız Mars Projesini anlattı

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) Jet Propulsion Laboratory (Jet Tahrik Laboratuvarı) bölümünde çalışmalarını sürdüren bilim insanı Dr. Umut Yıldız, Mars'taki yaşam izi arama faaliyetlerine ilişkin, "Mars'ta şu anda sıvı su yok ama yüzey kabuğunun altında buzlu, donmuş suya rastladığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz. Daha da altta, hani toprak altı göletler vardır ya, bu şekilde göletleri de bulduk. Kısacası çok yaklaşmış durumdayız. Yaşamla ilişkilendirdiğimiz şey de genelde sudur. Su gördüğümüz yerde yaşam olabilir diyebiliriz." ifadelerini kullandı.

Bursa'da uzay ve havacılık konusunda heyecan ve farkındalık oluşturmak amacıyla kurulan Gökmen Uzay ve Havacılık Eğitim Merkezi'ni (GUHEM) ziyaret eden Yıldız, AA muhabirine, Türkiye'de son yıllarda bilim merkezleri adına ciddi gelişmelerin olduğunu söyledi.

Yıldız, birçok şehirde bilim merkezleri yapıldığını ancak Bursa'daki GUHEM'in uzay ve havacılık alanında sadece Türkiye'de değil, dünyadaki sayılı merkezlerden biri olduğunu anlattı.

GUHEM'i ziyaret edenlerin merkezden etkilendiğini belirten Yıldız, "Eminim ki bu çocukların bir bölümü uzay alanına yönelip bir şeyler yapacaklardır. Ben en güzel o kısmı görüyorum. Küçücük çocukları bile şu anda etkilemesi benim için çok önemli. Ayrıca buraya daha da destek verilmeli. Türkiye'nin her tarafından buraya öğrencilerin gelmesini diliyorum." diye konuştu.

Yıldız, Türkiye Uzay Ajansının çalışmalarına da değinerek, "Bir yol haritası çizilmiş durumda. İlk hedef, 2023'te Ay'a sert iniş, ondan sonra da yumuşak iniş yapmak. Takip ettiğim kadarıyla gerçekleşebilme ihtimalini görüyoruz. En azından elimizde bir plan var. Bu plana göre de bir şeyler devam eder ve başarabiliriz. Madem bir uzay ajansımız var. 5-10 yıllık planlardan ziyade çok daha uzun süreli planlamaları şimdiden konuşmamız gerekiyor." ifadelerini kullandı.

NASA'nın Mars'a gönderdiği "Perseverance" adlı robotun çalışmalarını anlatan Yıldız, "Küçük bir robot değil, bir cip büyüklüğünde. Bunun yanında bir de helikopter gönderildi." dedi.

Helikopterin beklenenden çok daha uzun süre çalıştığını dile getiren Yıldız, şunları kaydetti:

"Buradan şunu görebiliyoruz, artık Mars'ta bir uçan araç çalıştıracak seviyemizin olduğunu biliyoruz. Perseverance robotunun en büyük amacı orada yaşam bulmaya çalışmak. Yaşam var mı, yok mu bilmiyoruz ama sıvı suyun olduğunu biliyoruz. Milyarlarca yıl önce oradaki suyla beraber belki bir yaşam oluşmuştur diye düşünüyoruz. Belki bulacağız, belki bulamayacağız ama şu anda bu araç araştırmasına devam ediyor. Umuyorum ki yakın zamanda güzel bir haber alırız, Mars'ta yaşam bulabiliriz." 

Yıldız, Perseverance robotunun geçen şubatta Mars'a iniş yaptığını anımsatarak, o zamandan beri sürekli veri gönderdiğini söyledi.

Yıldız, sözlerini şöyle tamamladı:

"Birkaç yüz bin fotoğraf gönderdi. Mars'ta şu anda sıvı su yok ama yüzey kabuğunun altında buzlu, donmuş suya rastladığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz. Daha da altta, hani toprak altı göletler vardır ya, bu şekilde göletleri de bulduk. Kısacası çok yaklaşmış durumdayız. Yaşamla ilişkilendirdiğimiz şey de genelde sudur. Su gördüğümüz yerde yaşam olabilir diyebiliriz. Belki buradan bir şey çıkarabiliriz. Eskiden Mars'ta sıvı suyun olduğunu da tortul kayalardan anlıyoruz. Oradan mutlaka su geçmesi gerekiyor ki o taşlar yuvarlak hale gelsin. Uydu fotoğraflarından nehirlerin geçtiği yolları da biliyoruz.

Demek ki burada eskiden sıvı su var ama bu suyun ne kadar orada kaldığını bilmiyoruz. Belki 50 yıl, belki 500 bin sene kaldı. Mars'ın 4,5 milyar yıllık tarihi var. Orada eskiden su olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz."

AA