Teknoloji bağımlısı olabilir misiniz? Teste göz atın
Teknoloji kullanımının sosyal hayatı tehdit etmeye başladığında önlem alınması gerektiğini belirten İstinye Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Vahide Ulusoy Gökçek, mobil bildirimlerin kapatılmasını, acil olmadıkça WhatsApp mesajlarına anında yanıt verilmemesini öneriyor
Teknoloji bağımlılığı, kontrolsüzce aşırı kullanılma isteğinin önüne geçilemeyen, teknolojik aygıtlar dışında kalan hayatın anlamını yitirdiği, kullanma bırakıldığında bireyde sıkıntı verici duygu durumuna sebep olan, aile ve sosyal hayatı bozan bir davranışsal bağımlılık türüdür
Teknoloji bağımlı olup olmadığınızı nasıl anlayabilirsiniz?
Aşağıda sıralanan etkilerden ne kadarının sizde olduğunu düşünün, sayı ne kadar fazla ise durum o kada vahim demektir.
- Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak.
- Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek.
- Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı fiziksel sorunlardan şikâyet etmek.
- Anonim bir kişiliğe bürünmek, insanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih etmek.
- İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek.
- Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirdiğiniz için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygular arasında gidip gelmek.
- Bilgisayarınızdan uzak kaldığınız zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek.
- Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak.
- Fizyolojik etkiler: Gözlerde yanma, boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, beden duruşunda bozukluk, elde uyuşukluk, halsizlik, uyku bozuklukları, yemek yememe, obezite ve dikkat problemleri...
- Psikolojik etkiler: Kaygı, saldırganlık, öfke, huzursuzluk, içe kapanma, depresyon
- Sosyal etkiler: İnternet arkadaşlıkları dışında izolasyon, akademik başarıda düşüş, kişisel, aile ve okul sorunları, zamanı idare etmede başarısızlık ve aktivitelerde azalma...
Teknoloji bağımlılığını frenleyebilecek öneriler:
Bağımlılığı arttıran faktörler arasında bir ‘durma’ noktasının olmaması büyük etken. Örneğin, bir kitap okuduğunuzda o kitabın bir sonu vardır. Ancak sosyal medyada gezmenin bir sonu yok. Bir paylaşımı incelemenizin hemen ardından başka bir paylaşımı görebiliyorsunuz. Benzer şekilde YouTube gibi video platformlarında bir video bittiğinde ardından hemen otomatik olarak başka bir video başlıyor. Bu tür uygulamalar bağımlılığın gelişmesinde önemli bir faktör. Bağımlılığa neden olan bir başka faktör ise ‘gelişmeleri kaçırma korkusu’ diye adlandırdığımız bireylerin başkalarının zaten yaptığı, bildiği ya da sahip olduğu bir şeyi habersiz kalıp kaçırma endişesine kapılması.
- Telefonun ayarlar bölümünden her tür mobil bildirimi kapatın.
- Ailece ya da arkadaşlarla planlanan ortak etkinlik süreleri belirleyin.
- Sosyal medya ve mesaj uygulamalarının telefonun ana ekranından alınarak telefon menüsünde arka sayfalara mümkünse iç klasörlere taşıyın. Böylelikle aksiyon aşaması zorlaştırılarak uygulamaya giriş süresi uzatılmış olur.
- Mobil uygulama (app) üzerinden girmek yerine internet tarayıcı üzerinden girin ve her kullanım sonrasında hesaptan çıkış (logout) yapın.
- WhatsApp mesajlarına çok acil olmadıkça anında yanıt vermeyin.