Neptün'ün atmosferik sıcaklığındaki şaşırtıcı değişiklikler
Dünya gibi, Neptün de Güneş'in etrafında dönerken farklı mevsimleri yaşayan bir gezegen ancak Neptün'de bir mevsim yaklaşık 40 yıl sürüyor ve bir Neptün yılı 165 Dünya yılına eşit.
Neptün dünyadan yaklaşık 4,5 milyar kilometre uzakta ve ortalama sıcaklığı –220°C olan çok soğuk bir gezegen. Ancak onun sıcaklığını Dünya'dan ölçmek çok kolay değil. Ancak astronomlar bunun da fazlasını başararak ısı değişimlerini dahi saptamayı başarıyorlar. Araştırma, "buz devi"nin ilk başta düşünüldüğünden daha soğuk olabileceğini ortaya koydu.
Neptün'ün yaklaşık 20 yıl boyunca kaydedilen termal kızılötesi görüntülerini analiz eden NASA araştırmacıları, gezegenin stratosferinde 2003-2018 yılları arasında neredeyse 8 santigrat derecelik sıcaklık düşüşü gözlemledi.
İlgili çalışmanın baş yazarı, Leicester Üniversitesi'nden Dr. Michael Roman, "Sıcaklıkların azalmasını değil, artmasını beklerdik." diye konuştu
Uluslararası bir gökbilimci ekibi, 17 yıl boyunca Hubble Uzay Teleskobu ve Avrupa Güney Gözlemevi'nin Çok Büyük Teleskobunu (ESO'nun VLT'si) kullanarak Neptün'ün atmosferik sıcaklıklarını izledi ve önce dikkat çekici bir düşüş ardından da hiç beklenmedik bir ısınma olduğunu tespit ettiler.
Gökbilimciler, astronomik nesnelerden yayılan kızılötesi ışığı ölçerek çalışan termal kameralar kullanarak Neptün'ün sıcaklığını ölçtüler. Ekip, analizleri için, son yirmi yılda yer tabanlı teleskoplarla toplanan Neptün'ün mevcut tüm görüntülerini birleştirdi. Neptün'ün atmosferinin stratosfer adı verilen katmanından yayılan kızılötesi ışığı araştırdılar. Bu, ekibin güney yazının bir bölümünde Neptün'ün sıcaklığı ve değişimlerinin bir resmini oluşturmasına izin verdi.
2005'ten beri Neptün'ün güney yarım küresinde yaz mevsimi yaşanıyor ve gökbilimciler, güney yaz gündönümünden sonra sıcaklıkların nasıl değiştiğini görmek için sabırsızlanıyorlardı.
Gökbilimciler, gezegenin sıcaklığındaki genel eğilimleri her zamankinden daha ayrıntılı bir şekilde bir araya getirmek için 17 yıllık bir süre boyunca yakalanan Neptün'ün yaklaşık 100 termal kızılötesi görüntüsüne baktılar.
Bu veriler, güney yazının başlamasına rağmen, gezegenin çoğunun son yirmi yılda yavaş yavaş soğuduğunu gösterdi. Neptün'ün küresel olarak ortalama sıcaklığı 2003 ile 2018 arasında 8 °C düştü.
The Planetary Science Journal dergisinde konuyla ilgili yayınlanan çalışmanın baş yazarı olan İngiltere'deki Leicester Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırma görevlisi Michael Roman, “Bu değişiklik beklenmedikti. Neptün'ü güney yazının başlarında gözlemlediğimiz için, sıcaklıkların soğumasını değil, yavaş yavaş ısınmasını bekliyorduk." dedi.
Gökbilimciler, gözlemlerinin son iki yılında, sıcaklıkların 2018 ile 2020 arasında hızla 11 °C arttığında, Neptün'ün güney kutbunda dramatik bir ısınma keşfettiklerinde şaşırdılar. Neptün'ün sıcak kutup girdabı uzun yıllardır bilinmesine rağmen, bu kadar hızlı kutupsal girdap Isınma daha önce gezegende hiç gözlemlenmemişti.
Caltech'in ABD'deki Jet Propulsion Laboratuvarı'nda (JPL) kıdemli araştırma bilimcisi olan yardımcı yazar Glenn Orton, "Verilerimiz bir Neptün sezonunun yarısından daha azını kapsıyor, bu nedenle kimse büyük ve hızlı değişiklikler görmeyi beklemiyordu" diyor.
mistikalem.com