Çiftçi dostu göçmen kuşlar: İbibikler
Baharda Afrika'dan Türkiye'ye göç edip yazın kuluçkaya yatarak üreyen ibibikler, Iğdır'daki Aras Kuş Araştırma Merkezinde her yıl düzenli olarak gözlemleniyor.
Osmanlı döneminde "çavuşkuşu", halk şiirlerinde "ibicek", Arapçada "hüthüt" ve Anadolu'da "tarakçın" olarak bilinen ibibik, 50'ye yakın farklı isimle bilinen gösterişli kuşlar arasında yer alıyor.
Boyu 25-32 santimetre arasında değişen, kafasındaki tüyleri, yay biçimindeki gagası ve sesiyle dikkati çeken ibibik, sadece böceklerle beslenmesinden dolayı da çiftçi dostu olarak biliniyor.
Yaşam alanı olarak açık alanlar ile kısa bitkili çayırlık arazileri seven, meyve, zeytin bahçeleri ve tarım arazilerinde görülen, haşere, böcek, larva, salyangoz ve solucanlarla beslenen kuş, ekosistemin devamlılığı açısından da önem taşıyan türler arasında yer alıyor.
Türkiye'de sıklıkla görülen fakat halkalama ağlarına kolay kolay takılmayan ve doğada yakalanması en zor kuşlardan olan ibibik kuşlarından 5'i, 2022 yılının bahar sezonunda Aras Kuş Cenneti'ndeki ağlara takılıp halkalanarak doğaya salındı.
Halkalama sayesinde ibibik kuşlarının göç yolları, beslenme ve üreme alanları tespit ediliyor.
Kuş cenneti Aras Kuş Araştırma Merkezinde doğa ve kuşlarla ilgili çalışmalar yapan KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Koç ile ABD Utah üniversiteleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA muhabirine, ibibik kuşunun uzun süredir Aras Kuş Araştırma Merkezinde gözlemlendiğini söyledi.
Bir süredir halkalama çalışması yaptıkları ibibik kuşunun özellikle çiftçiler için önemli türlerden olduğunu belirten Şekercioğlu, bu kuşun, güzellikleri ve doğaya faydalarıyla halkın ilgisini çektiğini ve "İbibikler öter ötmez" şarkısı gibi birçok şarkı ve şiire konu olduğunu belirtti.
"Ekosisteme önemli bir böcek kontrolü sağlıyor"
Göçmen bir tür olan bu kuşun yakalanarak halkalandığını, düzenli olarak verilerin kayıt altına alındığını aktaran Şekercioğlu, şöyle devam etti:
"Bu kuşumuz Aras Nehri Kuş Cenneti'nde ürüyor. Türkiye'nin, hatta dünyanın en güzel kuşlarından biri. Hem annemin hem de eşimin favori kuşu, aynı zamanda gagasından da anlaşılacağı gibi böcekçi bir tür. İbibik, böcekle beslendiği için ekosistemde önemli bir böcek kontrolü sağlıyor. Çiftçilerin dostu olan bu türün muhteşem renkleri ve hotozu var. Bu kuş yılın belli dönemlerinde yurtta görülüyor."