'Kükreyen' balık fosili

İngiltere'nin güney orta kesiminde yükselen tepelerde yer alan Cotswolds coğrafi bölgesi çayırları ve altın renkli Cotswold taşı madenleri ile ünlüdür.  Bölgede yer alan Gloucestershire Kontluğu'nun Gloucestershire kentindeki bir çiftlik son zamanlarda paleotologların ve fosil avcılarının uğrak yeri haline geldi.

Cotswolds'daki Gloucestershire'ın eteklerinde, şu günlerde otlayan sığırların toynakları altında çiğnenen çayırlık alanlardaki toprağın altında,  183 milyon yıllık fosillerden oluşan bir hazine yattığı ortaya çıktı. Bölgede son zamanlarda fosilleşmiş balık kalıntıları, ichthyosaur (ihtiyozor) adlı dev deniz sürüngenlerine, kalamarlara, böceklere ve Jura dönemine (201.3 milyon ila 145 milyon yıl önceki zman dilimi) ait hayvanlara ait fosiiler bulundu. Fosillerin bulunduğu bölgenin 183 milyon yıl önce ılık tropikal okyanusun olduğu tahmin ediliyor. Sığ, tropik denizdeki tortular muhtemelen fosillerin korunmasına yardımcı olmuştu.

Bu fosillerin en ilginci adeta kükrüyormuş gibi ağzını açmış olarak taşlaşmış "vahşi görünümlü" bir balık fosiliydi.

BBC'de yer alan habere göre, oldukça iyi korunmuş olarak Jurassic kazı alanında bulunan orkinos benzeri yırtıcı Pachycormus adlı türün fosili, iri dişleri ve gözleri ile bir saldırı başlatmak üzere olduğu izlenimi veriyordu. 

Soyu tükenmiş bir tür ışın yüzgeçli balık cinsi olan Pachycormus’un kafası, sertleşmiş kireçtaşı tabakasına gömülüydü, pullar ve bir gözü dahil yumuşak dokuları bozulmadan fosilleşmişti. 

Tür, fosil alanlarını belirleme konusunda ünlü fosil avcıları Neville ve Sally Hollingworth çifti tarafından bir sığır çiftliğinin yakınında bulundu. 

Son olarak yakın zamanda Cotswold Su Parkı yakınında mamut kalıntıları ortaya çıkaran Hollingworth çifti, ülkenin kuzeyindeki bir taş ocağında denizyıldızı, deniz kestanesi ve yılanyıldızları gibi binlerce fosilleşmiş derisidikenliyi keşfetmişti. 

Eşi Sally ile birlikte bölgeyi keşfeden Birmingham Üniversitesi saha jeologu olan Kazı koordinatörü Neville Hollingworth, “Aklımıza gelen en yakın analoji Big Mouth Billy Bass idi. Göz küresi ve yuvası iyi korunmuştu. Genellikle, fosillerde bu tabalar düz oluyor ama bu kez 3 boyutlu olarak karşımızdaydı ve balık adta kayadan dışarı fırlıyor gibi görünüyordu. Görüntü bizi  oson derece şaşırttı. Balığın hayata geçirilmesine yardımcı olmak ve araştırmacıların onu daha yakından incelemesine izin vermek için dijital 3B fosil modelleri yaratan ThinkSee3D ile temasa geçtik. 

Manchester Üniversitesi’nde misafir bilim insanı ve kazı grubunun üyesi olan fosil deniz sürüngenleri uzmanı Dean Lomax, “Balıklar ölünce denizin dibine battılar. Diğer fosillerde olduğu gibi, çevredeki deniz tabanından gelen mineraller sürekli olarak kemiklerin ve dişlerin orijinal yapısının yerini aldı. Bu durumda, alan, leşçillik işleminin çok az olduğunu veya hiç olmadığını gösteriyor, bu nedenle tortu tarafından hızla gömülmüş olmalılar. Deniz tabanına düşer düşmez üzeri örtülür ve hemen korunurlar. Bu fosilleri, yalnızca Birleşik Krallık’ta değil, aynı zamanda Avrupa’da ve potansiyel olarak Amerika’da bulunan diğer Toarcian çağındaki fosil alanlarıyla karşılaştırabilmemiz önemli. Örnek olarak Güney İngiltere’deki erken bir Jura bölgesi Strawberry Bank Lagerstätte olabilir" diyor. 

Alanda bulunan fosillerden bir kısmı, yakın zamanda Stroud’daki Museum in the Park’ta sergilenecek.