İşte evrenin keşfedilen en parlak ve en hızlı cismi

20 Şubat 2024 Salı

Astronomlar, "evrenin en parlak cismi" olduğunu düşündükleri bir kuasar keşfettiler. 

Gök bilimciler, "evrendeki en parlak cisim olduğunu tahmin ettikleri" Güneş'ten 500 trilyon kat daha parlak bir kuasar keşfi yaptı.

Sonuçları Nature Astronomy dergisinde yayınlanan astronomik araitırmaya göre; 0 vustralya ve Şili'den bilim insanlarından oluşan bir ekip, Şili'deki Atacama Çölü'nde bulunan teleskoplar yardımıyla yaptıkları gözlemler sonucu "J0529-4351" ismi verilen aşırı parlaklığa ve kütleye sahip gök cismi kuasara ilişkin çarpıcı detaylar buldu.

Gök bilimciler, araştırmalar sonrası, Güneş'ten 500 trilyon kat daha parlak olan bu kuasarın "evrendeki en parlak cisim" olabileceği sonucuna vardı.

Gökbilimciler, Avrupa Güney Gözlemevi'nin (ESO) Çok Büyük Teleskobu'nu (VLT) kullanarak parlak bir kuasarın tanımını yaptılar ve onun yalnızca türünün en parlakı değil, aynı zamanda şimdiye kadar gözlemlenen en parlak nesne olduğunu buldular. Kuasarlar süper kütleli kara deliklerden güç alırlar. Bu rekor kıran kuasardaki kara deliğin kütlesi günde bir Güneş'e eşdeğer bir oranda artıyor ve bu da onu bugüne kadarki en hızlı büyüyen kara delik haline getiriyor.

Kuasarlara güç veren kara delikler, çok büyük miktarda ışık yayacak kadar enerjik bir süreçle çevrelerindeki maddeyi topluyor. Öyle ki kuasarlar gökyüzümüzdeki en parlak cisimlerden bazılarıdır, yani Dünya'dan çok uzaktaki cisimler bile görülebilmektedir. Genel bir kural olarak, en parlak kuasarlar en hızlı büyüyen süper kütleli kara delikleri gösterir.

Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden (ANU) gökbilimci ve bugün Nature Astronomy'de yayınlanan çalışmanın baş yazarı Christian Wolf. "J0529-4351 adı verilen kuasar, Dünya'dan o kadar uzakta ki ışığının bize ulaşması 12 milyar yıldan fazla sürdü. "Bugüne kadar bilinen en hızlı büyüyen kara deliği keşfettik. 17 milyar Güneşlik bir kütleye sahip ve günde bir Güneşten biraz fazlasını yiyor. Bu, onu bilinen Evrendeki en parlak nesne haline getiriyor" dedi.

Söz konusu kuasarın Dünya'dan 12 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunduğunu kaydeden gök bilimciler, cismin merkezinde bulunan kara deliğin kütlesinin Güneş'in 17 ila 19 milyar katı olduğunu da tespit etti.

Evrendeki en hızlı büyüyen kara delik 

Resimlerde, etrafındaki dönen maddeyi çekerken görülen süper kütleli kara delik, Güneş'in 17 milyar katı bir kütleye sahip ve her gün bir Güneş'in eşdeğeri kadar kütlesel olarak büyüyor, bu da onu şimdiye kadar bilinen en hızlı büyüyen kara delik haline getiriyor.

Kuasar nedir?

Aşırı parlaklığa ve kütleye sahip gök cismidir

Kuasarlar aşırı derecede parlak gök ada çekirdekleridir. En güçlü kuasarların parlaklığı, içinde kuasar olmayan sıradan bir gök adanınkinin yüzlerce katıdır. 

Kuasar, kütlesi milyonlarca ila on milyarlarca güneş kütlesi arasında değişen, bir gaz diski ile çevrili bir süper kütleli kara delik tarafından desteklenen son derece parlak bir aktif galaksi çekirdeğidir

Kuasarlar her ne kadar aşırı derecede parlak olsalar da çok uzak oldukları için sıradan teleskoplarla görülmeleri çok zordur. İlk kuasarlar 1950’lerde radyo teleskoplarıyla yapılan çalışmalar sırasında keşfedilmişti.

mistikalem.com