Uzayda kozmik ışık gösterisiyle yeni bir yıldız doğdu

FS Tau, yaklaşık  4,6 milyar yaşındaki Güneş'e göre hayli genç 2,8 milyon yaşında bir yıldız sistemi. Bu sistemde görüntülenen FS Tau B ise  yeni oluşan bir yıldız olarak toz ve gazdan oluşan bir öngezegen halkasının ortasında yer alıyor...

NASA ve ESA'nın Hubble Uzay Teleskobu'ndan aldığı yeni görüntüde, yeni oluşan bu yıldızın kozasından çıkan fışkırmanın uzayda patlayarak parlayan bir nebulanın gazını ve tozunu kestiği görülüyor...

FS Tau, görüntünün ortasına yakın parlak yıldız benzeri nesne olan FS Tau A ve en sağdaki kısmen gizlenmiş parlak nesne olan FS Tau B'den (Haro 6-5B) oluşan çok yıldızlı bir sistemdir. Bu genç nesneler, bu yıldız doğum yerinin hafifçe aydınlatılmış gaz ve tozuyla çevrilidir. Sistem yalnızca 2,8 milyon yaşında olup bir yıldız sistemi için çok gençtir. Güneşimiz ise neredeyse ondan iki kat daha yaşlı: Yaklaşık 4,6 milyar yaşında.

YENİ OLUŞAN BİR YILDIZ:  FS TAU B

FS Tau B, yeni oluşan bir yıldız veya önyıldızdır ve yıldızın oluşumundan arta kalan ve sonunda gezegenlere dönüşecek olan gözleme şeklinde bir toz ve gaz topluluğu olan bir öngezegen çemberi ile çevrelenmiştir. Neredeyse kenardan görülen kalın toz şeridi, çemberin aydınlatılmış yüzeyleri olduğu düşünülen kısımları ayırıyor.

FS Tau B muhtemelen henüz nükleer füzyona başlamamış ancak Güneşimize benzer hidrojen yakıtlı bir yıldıza dönüşmeye başlayan bir tür genç değişken yıldız olan T Tauri yıldızı olma sürecindedir. Önyıldızlar, oluştukları gaz bulutlarının çökmesi ve yakındaki gaz ve tozdan gelen maddelerin birikmesi sonucu açığa çıkan ısı enerjisiyle parlıyor. Değişken yıldızlar, parlaklığı zamanla belirgin biçimde değişen bir yıldız sınıfıdır.

FS Tau A ise birbirinin etrafında dönen iki yıldızdan oluşan bir T Tauri ikili sistemidir.

Önyıldızların jet adı verilen hızlı hareket eden, sütun benzeri enerji yüklü malzeme akışlarını fırlattığı biliniyor ve FS Tau B bu fenomenin çarpıcı bir örneğini sunuyor. Önyıldız, burada mavi renkte görülebilen alışılmadık asimetrik, çift taraflı bir jetin kaynağıdır. Asimetrik yapısı, kütlenin nesneden farklı hızlarda dışarı atılmasından kaynaklanıyor olabilir.

Herbig-Haro nesnesi nedir?

FS Tau B aynı zamanda Herbig-Haro nesnesi olarak da sınıflandırılır. Herbig-Haro nesneleri, genç bir yıldızdan püskürtülen iyonize gaz jetleri yakındaki gaz ve toz bulutlarıyla yüksek hızlarda çarpışarak parlak bulutsu lekeler oluşturduğunda oluşur.

FS Tau, Boğa ve Arabacı takımyıldızlarında yaklaşık 450 ışıkyılı uzaklıkta, çok sayıda yeni oluşan ve genç yıldıza ev sahipliği yapan karanlık moleküler bulutlardan oluşan bir koleksiyon olan Toros-Auriga bölgesinin bir parçasıdır. Hubble, yıldız oluşturma faaliyeti gökbilimciler için zorlayıcı bir hedef haline gelen bu bölgeyi daha önce gözlemlemişti. Hubble bu gözlemleri genç yıldız nesnelerinin etrafındaki kenardaki toz diskleri üzerine yapılan incelemenin bir parçası olarak yaptı.