Kurban etlerini sağlıklı saklanma ve kullanma yöntemleri

-Kurban Bayramı'nda kesilen etin uygun bir şekilde muhafaza edilmesi oldukça önemli olduğunu dile getiren uzmanlar, etlerin, hijyenik bir şekilde porsiyonlara ayrılarak temiz kaplara konulması, oda sıcaklığında bekletilmemesi ve hemen buzdolabına konulması gerektiğini söylüyor.

Etlerin hava almayan kaplarda, vakum paketleme, streç film, sızdırmaz poşetler kullanılarak saklanabileceğini kaydeden uzmanlar, etlerin, 6 ay ila 1 yıla kadar dondurucuda saklanabileceğini kaydediyor.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden Öğr. Gör. Hatice Nurseda Hatunoğlu, Kurban Bayramı'nda etin uygun saklanma ve kullanma yöntemlerini anlatarak, hijyen ve güvenlik konularında önemli uyarılarda bulundu:

Oda sıcaklığında bekletilmemeli ve hemen buzdolabına konulmalı

Kurban Bayramı'nda kesilen etin uygun bir şekilde muhafaza edilmesi oldukça önemli . Etler, hijyenik bir şekilde porsiyonlara ayrılarak temiz kaplara konulmalı. Oda sıcaklığında bekletilmemeli ve hemen buzdolabına konulmalı. Kurban eti yenmeden önce ölüm katılığının geçmesi için yaklaşık 24 saat buzdolabında bekletilmeli. Bu süre, etin lezzet ve aroma açısından daha iyi bir tat sunmasına yardımcı olacaktır.

Kurban etinin saklanacağı kaplar ve kullanılan kesme araçları önemli

Kurban etinin saklanacağı kap ve kullanılan kesme araçlarının temizliğine de dikkat edilmesi gerekir. Hava almayacak şekilde saklama poşetleri veya streç filmleri ile paketlenmeli, oda sıcaklığında bekletilmemelidir. Eğer et 2-3 gün içinde kullanılacasa buzdolabında kalabilir ancak uzun süreli saklama için derin dondurucular uygundur. Derin dondurucuda saklanacaksa etin hava almayan, sızdırmaz ambalajlarda dondurulması önemlidir. Dondurma işleminde küçük porsiyonlara ayrılıp dondurulabilir. Derin dondurucuda 6-12 ay arası saklanabilir, ancak lezzet ve kalitede azalma görülebilir. Bulaş durumunu önlemek için kesinlikle çiğ sebze meyve gibi diğer besinlerle temastan kaçınılmalıdır. Ayrıca herhangi bir bozulma durumunun önüne geçmek için etin kokusu kontrol edilmelidir.”

Etler 6-24 saat arasında dinlendirilmeli 

Kesim sonrası etin dinlendirilmesi etin daha yumuşak, daha lezzetli ve renginin daha koyu olmasına yardımcı olur.  Bu süreçte etin lifleri gevşer ve suyunun dağılması sağlanır. Ayrıca dinlendirme süreci, etin daha kolay ve düzgün bir şekilde kesilmesine de yardımcı olur. Dinlendirme süresi, etin büyüklüğüne ve türüne göre değişmekle birlikte 6-24 saat arasında değişir.

Et bir yıla kadar dondurucuda saklanabilir

Etler buzdolabında 1- 2 gün arasında taze kalarak saklanabilir. Etler, 6 ay ila 1 yıla kadar dondurucuda saklanabilir. Saklama süresi, etin türüne, kesim şekline ve dondurucunun sıcaklığına bağlı olarak değişebilir.

Hava almayan kaplarda saklanan etler hızlı bozulmuyor

Etler, hava almayan kaplarda saklanmalıdır. Bu sayede etin hızlı bir şekilde bozulmasının önüne geçilir. Vakum paketleme, streç film, sızdırmaz poşetler kullanılabilir. Et, saklama kaplarına veya ambalajlara konulmadan önce uygun porsiyonlara bölünmelidir. Böylece sadece ihtiyaç duyulan miktar alınır.

Et bir kez çözüldükten sonra, tekrar dondurulmamalı

Donmuş etin çözdürülmesinde en iyi yöntemlerden biri buzdolabında çözdürme işlemidir. Diğer besinlere temas etmeyecek şekilde yavaşça çözdürülmelidir. Bu yöntem, etin tazeliğini ve besin değerini korumaya yardımcıdır. Eğer hızlı bir çözdürme gerekiyorsa et, sızdırmaz bir poşete koyularak akan soğuk su altında çözdürülebilir. Mikrodalga fırın da hızlı bir çözüm sağlayabilir ancak dikkatli olunmalıdır. Çünkü etin bazı kısımları çözünmeden diğerleri pişebilir. Oda sıcaklığında çözdürme işlemi ise mikroorganizma üremesi açısından uygun değildir. Et bir kez çözüldükten sonra, tekrar dondurulması mikroorganizma ve bakteri oluşumunu artırabilir. Bu nedenle, çözüldükten sonra etin kullanılması veya pişirilmesi tercih edilmelidir.

Etler kesimden hemen sonra pişirilmek için uygun değil

Etin taze olması oldukça önemlidir. Hazırlama ve pişirme aşamalarında hijyene dikkat edilmelidir. Ayrıca etin tam pişirilmesine de dikkat edilmelidir. İç kısmının sıcaklığı en az 70 derece olmalıdır. Diğer besinlerle temas etmemesine çok dikkat edilmelidir. Bulaş riskini azaltmak için ayrı kesme tahtaları ve ekipmanlar kullanılmalıdır.

Etler kesimden hemen sonra pişirilmek için uygun değildir. Etler yeni kesildiğinde Rigor Mortis (ölüm sertliği) denilen katılaşma süreci yaşanır. Rigor Mortis, kaslardaki biyokimyasal değişmelerden kaynaklanan ve ete sertlik veren bir reaksiyondur. Bu sürecin gerçekleşmesi için etin yaşına bağlı olarak 6-24 saatlik bir süre geçmesi gerekir. Böylece et daha yumuşak ve lezzetli olur. Ayrıca kesim ve işleme sırasında hijyen kurallarına uyulmamışsa veya et doğru şekilde saklanmamışsa, hemen yemek yerine daha fazla hazırlık yapmak daha güvenlidir.”

Et hemen yenilecekse piştikten sonra biraz dinlenmeye bırakılmalı

Taze et hemen pişirilip yenilecekse, hijyen kurallarına dikkat edilmeli, uygun pişirme yöntemleri seçilmelidir. Et piştikten sonra biraz dinlenmeye bırakılması etin daha sulu ve lezzetli olmasına yardımcı olur. Dinlenme süresi etin türüne ve kesimine bağlı olarak değişebilir, ancak genellikle 5-10 dakika arasında olmalıdır. Ayrıca etin, sebzelerle birlikte servisi yemeğin besin değerini ve lezzetini arttırır.

Et için hangi pişirme yöntemleri tercih edilmeli?

Et pişirirken ızgara, fırında pişirme, tava veya tencerede pişirme, haşlama yöntemleri kullanılabilir. Bağ dokusu daha fazla olan sert etlerin haşlama yöntemi, bağ dokusu az olan yumuşak etlerin ise ızgara yöntemi kullanılarak pişirilmesi daha uygundur. Eğer hijyen kurallarına uyulmazsa besin güvenliği tehlikeye girer ve çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle çapraz bulaşmaya da dikkat etmek oldukça önemlidir.

Çiğ ete dokunduktan sonra başka bir yere temas edilmemeli

Gıda zehirlenmelerine karşı alınması gereken önlemlere dikka edilmeli. Etin hazırlanmasında kullanılan tüm araç gereçlerin hijyenine dikkat edilmeli. Ayrı kesme tahtaları ve bıçaklar kullanılmalı. Kişisel hijyen de oldukça önemli. Eller sık sık yıkanmalı, çiğ ete dokunduktan sonra başka bir yere temas edilmemeli. Etin iyice pişirilmesine dikkat edilmeli, iç sıcaklık en az 70 derece olmalı. Soğuk zincirin korunmasına dikkat edilmeli, buzdolabının sıcaklığı 4 derece ve altında, dondurucunun sıcaklığı -18 derece ve altında olmalı.-

Atıkların uygun şekilde uzaklaştırılmasına dikkat edilmeli

Kesim yerlerinde, kullanılan ekipmanların temizliğine ve kişisel hijyene, porsiyonlamaya ve kesim sonrası oluşan atıkların uygun şekilde imha edilmesine dikkat edilmelidir. Benzer şekilde evde de etin hazırlanmasında kullanılan ekipmanların temizliğine ve el hijyenine, saklama koşullarına, sıcaklık kontrolüne ve atıkların uygun şekilde uzaklaştırılmasına dikkat edilmelidir.