Gödelek nedir? Gödelek oyunu nasıl oynanır?

Gödelek Türkçe'de yörelere göre birkaç farklı anlamı olan ilginç bir sözcük. Güdük sözcüğü ile  "küt, kalın" anlamındaki aynı kökten geliyor...

Günümüzde 5 farklı kullanım anlamı var: 

Dört köşeli olarak yontulmuş ağaç gövdesi, tomruk  veya kütük bu anlardan ilki.

Çok kullanılan ikinci anlam ise "kısa boylu, şişman, göbekli" insanlara hitaben kullanılıyor. 

Kuyruğu kesik, kuyrusuz köpek veya hayvanlara gödelek denilen yöreler de var.

Yaprakları ve yumrusu pancara benzeyen ve yumrusu çiğ olarak yenen bir çeşit bitkiye  gödelek dendiği de sözlüklerde kayıtlı.

Gödelek aynı zamanda bir oyun adı ve oyundaki ebeye de gödelek deniliyor. Gödelek aynı zamanda çocukların oynadığı bir oyun alanını da tanımlayabiliyor. Bu bağlamda, gödelek yuvarlak bir daire şeklinde olup, belirli mesafelerde çizilmiş düz çizgilerle çevrili bir oyun alanıdırç

GÖDELEK OYUNU

Gödelek oyunu, İç Anadolu'da, Sivas ve civarında oynanan geleneksel bir çocuk oyunudur. Gödelek oyunu, çocukların hem fiziksel hem sosyal aktivitelerini artırır hem de strateji geliştirmelerine yardımcı olur. 

Gödelek oyunu, en az dört kişi ile oynanır. Oyuncuların, iki gruba ayrılarak rakip olurlar. 

Gödelek Oyunun Malzemeleri; 10 adet düzgün taş ve 1 adet toptur.,

Oyuncular iki gruba ayrılır.

Oyuncular, taşları üst üste koyarak kale denilen bir hedef oluştururlar. Kale, diğer takımın topla vurması gereken hedeftir. Taşlar sağlam ve mümkün olduğunca düz yüzeyli olmalıdır. Bu taşlar, üst üste konularak kale yapısı oluşturur. Genellikle 5 ile 10 adet arasında düzgün taş kullanılır. Taşların çapı 9-10 santimi aşmamalıdır. Kolay dizilim için alttaki taşlar bira daha geniş olabilir. 

Bir grup, topu kullanarak diğer grubun yerleştirdiği taşları devirmeye çalışır.  Topun boyutu ve ağırlığı, oyunun akışını etkiler.  En ideali çok hafif veya ağır olmayan, istenilen mesafeye rahat atılacak ağırlıkta, elle rahat kavranabilen ebatta bir toptur. Topun boyutu, çocukların yaş grubuna göre değişebilir. 

Ebe Olma: Taşları devirmek için atış yapan grup, başarılı olursa diğer grup taşları tekrar yerine koymak zorundadır. Eğer taşlar devrilirse, topu alan grup, taşları geri koymadan önce belirli bir süre içinde tekrar atış yapabilir.

Oyun Süresi: Oyun, belirli bir süre boyunca devam eder ve en çok taş deviren grup oyunu kazanır.Oyun için düz ve pürüzsüz bir yüzey gereklidir. Alanın büyüklüğü, oyuncuların hareket edebilmesi için yeterli olmalıdır; genellikle 40 metreye 20 metre boyutlarında bir alan idealdir13.

Bu malzemelerin uygun özelliklere sahip olması, oyunun akışını ve eğlenceliğini artırır. Oyuncuların güvenliği için keskin veya tehlikeli nesnelerden kaçınılmalıdır..

Alican Uyumaz - mistikalem.com