Uzayın en gizemli yapısı Sombrero Galaksisi'nin yeni fotoğrafı çekildi
Pierre Méchain tarafından 11 Mayıs 1781 tarihinde keşfedilen, Samanyoluna yaklaşık 9,55 milyon parsek uzaklıktaki Başak ve Karga takımyıldızları sınırında bulunan, sınıflandırılması şu ana dek mümkün olmayan Sombrero Gökadası'nın yeni fotoğrafı yayınlandı. Neredeyse kenarından bakıldığında, gökadanın yumuşak ışıklı çıkıntısı ve keskin hatlı diski, gökadanın adını aldığı Meksika şapkasının yuvarlak tepesine ve geniş siperliğine benziyor.
Sombrero Galaksisi, parlayan bir çekirdeğe sahip dikdörtgen, soluk beyaz bir disktir. Neredeyse yandan görünür ancak önden hafifçe eğimlidir ve galaksinin iç bölgesinin ve parlak çekirdeğinin hafifçe yukarıdan aşağıya bir görünümünü sunar. Dış disk, kahverengi ve siyah tonlarıyla daha koyudur. Galaksiyi çevreleyen uzayın siyah arka planında farklı renkli uzak galaksiler ve çeşitli yıldızlar beneklenmiştir
Sombrero Galaksisi yıldızlarla dolu olsa da şaşırtıcı bir şekilde yıldız oluşumunun merkezi değildir. Her yıl galaksinin düğümlü, tozlu diski içinde bir güneş kütlesinden daha az gaz yıldızlara dönüşür. Hatta galaksinin merkezindeki süper kütleli kara delik, 9 milyar güneş kütlesiyle Samanyolu'nun merkezindeki kara delikten 2000 kat daha kütleli olmasına rağmen oldukça sakindir.
Galaksi, yardımsız görüşle fark edilemeyecek kadar sönüktür, ancak mütevazı bir amatör teleskopla kolayca görülebilir. Dünya'dan bakıldığında, galaksi dolunay çapının yaklaşık üçte birine eşit bir mesafeyi kaplar. Galaksinin gökyüzündeki boyutu, Hubble'ın dar görüş alanına sığmayacak kadar büyüktür, bu nedenle bu görüntü aslında bir araya getirilmiş birkaç görüntünün mozaiğidir.
ESA ile NASA arasındaki uluslararası işbirliğinin projesi çerçevesinde uzayda görüntüleme yağan Hubble Uzay Teleskobu Sombrero Gökadası'nı farklı bir açıdan yeniden fotoğrafladı.
ESA/Hubble'ın 35. yıl dönümü kutlamalarının bir parçası olarak , daha önce yayınlanan çarpıcı Hubble hedeflerini yeniden ziyaret etmek için yeni bir görüntü dizisi paylaşılıyor. İlk olarak, NGC 346'nın yeni bir görüntüsü yayınlandı. Şimdi, ESA/Hubble hayranların favorisi olan bir galaksiyi yeni görüntü işleme teknikleriyle yeniden ziyaret ediyor. Yeni görüntü, galaksinin diskindeki daha ince ayrıntıları ve ayrıca daha fazla arka plan yıldızı ve galaksiyi ortaya çıkarıyor.
Son yirmi yılda Sombrero Galaksisi'nin Hubble tarafından çekilmiş birkaç görüntüsü yayınlandı; bunların arasında Ekim 2003'ten kalma bu ünlü Hubble görüntüsü de yer alıyor. Kasım 2024'te NASA/ESA/CSA James Webb Uzay Teleskobu da bu çarpıcı galaksiye dair tamamen yeni bir bakış açısı sağladı .
Başak takımyıldızında yaklaşık 30 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan Sombrero Gökadası anında tanınır. Neredeyse kenarından bakıldığında, gökadanın yumuşak ışıklı çıkıntısı ve keskin hatlı diski, gökadanın adını aldığı Meksika şapkasının yuvarlak tepesine ve geniş siperliğine benzer.
Sombrero Galaksisi yıldızlarla dolu olsa da şaşırtıcı bir şekilde yıldız oluşumunun merkezi değildir. Her yıl galaksinin düğümlü, tozlu diski içinde bir güneş kütlesinden daha az gaz yıldızlara dönüşür. Hatta galaksinin merkezindeki süper kütleli kara delik, 9 milyar güneş kütlesiyle Samanyolu'nun merkezindeki kara delikten 2000 kat daha kütleli olmasına rağmen oldukça sakindir.
Galaksi, yardımsız görüşle fark edilemeyecek kadar sönüktür, ancak mütevazı bir amatör teleskopla kolayca görülebilir. Dünya'dan bakıldığında, galaksi dolunay çapının yaklaşık üçte birine eşit bir mesafeyi kaplar. Galaksinin gökyüzündeki boyutu, Hubble'ın dar görüş alanına sığmayacak kadar büyüktür, bu nedenle bu görüntü aslında bir araya getirilmiş birkaç görüntünün mozaiğidir.
Bu galaksiyi özellikle dikkat çekici kılan şeylerden biri, galaksinin ekvatorundan sadece altı derece uzakta olan görüş açısıdır. Bu bakış noktasından, karmaşık toz kümeleri ve iplikçikleri parlak beyaz galaktik çekirdeğe ve çıkıntıya karşı öne çıkar ve Satürn ve halkalarına benzeyen bir etki yaratır - ancak destansı bir galaktik ölçekte.
Aynı zamanda, bu aşırı açı Sombrero Galaksisi'nin yapısını ayırt etmeyi zorlaştırıyor. Bizim Samanyolu'muz gibi bir sarmal galaksi mi yoksa eliptik bir galaksi mi olduğu belli değil. İlginç bir şekilde, galaksinin diski bir sarmal galaksi için oldukça tipik bir disk gibi görünüyor ve küresel çıkıntısı ve halesi bir eliptik galaksi için oldukça tipik görünüyor - ancak iki bileşenin birleşimi ne bir sarmal ne de eliptik bir galaksiye benziyor.
Araştırmacılar, Hubble'ı kullanarak Sombrero Galaksisi'ni araştırdılar ve galaksinin genişleyen halesindeki yıldızlardaki metallerin (astronomların helyumdan daha ağır elementler olarak adlandırdığı) miktarını ölçtüler. Bu tür bir ölçüm, bir galaksinin geçmişini aydınlatabilir ve geçmişte başka galaksilerle birleşip birleşmediğini ortaya çıkarabilir. Sombrero Galaksisi örneğinde, haledeki aşırı metal zengini yıldızlar, birkaç milyar yıl önce büyük bir galaksiyle olası bir birleşmeye işaret ediyor. Hubble'ın hassas ölçümleriyle ima edilen eski bir galaktik çarpışma, Sombrero Galaksisi'nin ayırt edici görünümünü açıklayabilir.