Sinirsel köprü kurularak felçli bireylerin hareket kontrolü yeniden sağlandı.

Bu yıl yayınlanan bilimsel bir makalede yer alan çığır açıcı nöroteknoloji gelişmesine göre sinirsel köprü kurularak felçli bireylerin hareket kontrolü yeniden sağlandı. Bu da Elon Musk’ın Neuralink girişimine göre çok daha ileri bir teknoloji ile karşı karşıyayız anlamına geliyor. Ancak bu teknolojinin yaygınlaşması için halen çözülmesi gereken önemli+ bazı sorunlar var:

Çin’den Beyin-Bilgisayar Arayüzü (BCI) Atılımı: Felçli Elleri Yeniden Hareket Ettirmek

Tsinghua Üniversitesi ve Çin Sinirbilim Enstitüsü'nde bilim insanlarının yer aldığı ve sonuçları 2025 yılı Şubat ayında yayınlanan araştırmaya göre; Çinli Bilim İnsanları, Felçli Bireylerde El Hareketini Geri Kazandıran BCI Teknolojisini başarıyla test etti.

Felcin Sonu mu? Felç Kaynaklı Hasarlar Tarihe Karışabilir mi? 

2025 yılı Şubat ayında Çin’de gerçekleştirilen bir nöroteknoloji deneyi, bilim tarihine geçecek potansiyele sahip. Çin’in önde gelen mühendislik ve sinirbilim ekipleri, felç geçirmiş bir bireyin düşünce yoluyla elini hareket ettirmesini sağlayan bir Beyin-Bilgisayar Arayüzü (BCI) sistemini ilk kez başarılı şekilde uyguladı.

Sistem, sinirsel sinyalleri doğrudan beyin korteksinden okuyarak, omurilik yaralanmasını bypass edip el kaslarını uyarıyor.

Sonuç Fevkalade; elini 12 yıl boyunca kıpırdatamayan bir hasta, düşünceyle tekrar bardak kaldırdı.

Yayınlanan makalede yer alan bilgilere göre sistem üç bileşenden oluşuyor:

Nöral Mikroçip (NMC-2X): Beyin korteksine cerrahi olarak yerleştirilen çip, motor korteksteki elektriksel aktiviteleri anlık olarak okuyor.
Kablosuz Arayüz Modülü: Bu sinyalleri dışarıdaki bir alıcıya iletiyor, burada yapay zeka tabanlı bir algoritma sinyali “niyet”e çeviriyor (örn. “kaldır”, “aç”, “tut”).
Kas Stimülasyon Ünitesi: Kol ve el kaslarına yerleştirilen elektrotlar, gelen sinyali elektriksel uyarıya dönüştürerek kasılma yaratıyor.

Araştırma ekibinin lideri Prof. Li Wenhao “Sistem sadece düşünceyle hareketi değil, çok ince parmak koordinasyonlarını bile çözebiliyor. Bu, sinir sisteminin sanal bir köprüyle onarılmasıdır.” diyor. 
Deneyin Detaylarına göz atarsak şu bilgiler dikkat çekiyor: 

Katılımcı 38 yaşındaki bir erkek hasta, 12 yıl önce servikal omurilik zedelenmesiyle belden yukarısı kısmen felçliydi. 
Operasyon  7 saat sürdü. Ama iyileşme süreci biraz zaman aldı. 6 hafta içinde sistem aktif kullanıma girdi. Hastanın ilk Hareketi, bardak tutma ve bırakma oldu. Katılımcı bunu yaklaşık 91 saniyede gerçekleştirdi.

6 Ay Sonra ise dijital kalemle hastanın yazı yazma hareketlerini simüle etmesi sağlandı ).

Nöroteknoloji Açısından BU Operasyon Neden Çığır Açıcı?

Bu çalışma sonucunda ilk kez:

• Omurilik by-pass’ı başarıyla gerçekleştirdi.
• Doğrudan düşünceyle motor hareketi eşleştirdi.
• Kablosuz, kesintisiz gerçek zamanlı geri bildirim döngüsü sağladı.
• İnsan beynine entegre edilmiş bir BCI’nin 6 aydan uzun süre bozulmadan çalıştığı gösterildi.

Bu başarı, Elon Musk’ın Neuralink girişimiyle ABD’de süren benzer çalışmalardan daha hızlı ve daha ileri düzeyde olarak değerlendiriliyor.

Ancak bu teknolojinin yaygınlaşması için halen çözülmesi gereken bazı sorunlar var:

Enfeksiyon riski: Beyin cerrahisi her zaman riskli.
Sinyal kararlılığı: Çip zamanla sinir dokusuyla yabancı cisim reaksiyonu gösterebilir.
Etik ve erişim: Kimlerin bu teknolojiden faydalanabileceği konusu henüz regüle değil.
Zihinsel mahremiyet: Beyin sinyallerinin sürekli izlenmesi ciddi etik sorular doğuruyor.

Çin’in Büyük Hedefi: Sinirsel Protez Devrimi

Çin Bilim Akademisi, bu başarıdan sonra 2026 yılında 1000 kişilik bir klinik deneme başlatacağını duyurdu. Hedef, BCI destekli sinirsel protezlerin 2030 yılına kadar sigorta kapsamına girmesi.

Ayrıca, Çin’in Savunma Bakanlığı da bu teknolojinin askeri uygulamalarıyla ilgileniyor. Özellikle uzaktan kontrol edilen insansız sistemler ve sinirsel refleks takibi gibi alanlarda projeler başlatıldı.

ABD, AB ve Elon Musk Cephesi

Bu gelişme, özellikle ABD merkezli Neuralink ve Synchron girişimlerini hızlandırmış durumda. Şubat sonunda Neuralink, acil kod revizyonuna giderek daha yüksek çözünürlüklü sinyal işlemcileri test etmeye başladı.

AB’de ise ETH Zürih ve Leuven Üniversitesi bu teknolojinin ruh sağlığı tedavisinde (depresyon, fobiler) kullanılmasını araştırıyor.

Etik Tartışmalar Sürüyor

Bu gelişmelerin beraberinde getirdiği bazı tartışmalar ise çok uzun sürebilir. 

Düşünce okuma mümkün mü olacak?
Hayır, şimdilik sadece "hareket niyeti" yakalanabiliyor, düşünceler değil.

İnsan-makine birleşimi etik mi?
Özellikle mahremiyet, kontrol ve bağımlılık konuları, akademide yoğun şekilde tartışılıyor.

Zihin özgürlüğü bir temel insan hakkı mı olacak?
2025 Şubat’ında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, “bilişsel özgürlük” kavramını resmi olarak gündemine aldı.

Sonuçta bu gelişme, tıpta olduğu kadar sibernetik açıdan insan-makine arayüzlerinde de bir kırılma noktası.

Felçli bireyler için artık “yeniden hareket” bir hayal değil. Aynı zamanda bu, beynin makinelerle konuştuğu çağın habercisi. Zihinler artık kablosuz olarak bağlantıda olabilir. 

Ama için etik tartışma boyutları da hafife alınır türden değil.

mistikalem.com