4. Uluslararası İstanbul Sessiz Sinema Günleri
Akbank Sanat; 14-16 Aralık 2017 tarihleri arasında 4. Uluslararası İstanbul Sessiz Sinema Günleri’ne ev sahipliği yapıyor.
Sessiz sinemanın eşsiz örneklerini sinemaseverlerle buluşturan 4. Uluslararası İstanbul Sessiz Sinema Günleri kapsamında Akbank Sanat’ta dünyanın farklı arşivlerinden gelen restore edilmiş sessiz filmlerin yanı sıra dans ve sessiz sinema temalı yan etkinlikler de seyirciyle buluşacak.
Filmlere John Sweeney, Günter Buchwald, Frank Bockius, Daniele Furlati gibi dünyaca ünlü sessiz sinema müzisyenleri eşlik edecek.
Kino İstanbul tarafından organize edilen festival, Cineteca di Bologna ve Eye Filmmuseum’un kurumsal ortaklığında; T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü, Goethe Institute, Polonya Başkonsolosluğu, İtalyan Kültür Merkezi, İsviçre Başkonsolosluğu, Fransız Kültür Merkezi, Cinemateque Française ve Filmoteka Narodowa’nın desteğiyle gerçekleşiyor.
Program:
14 Aralık Perşembe Saat:13.00 DOKUMACILAR (Die Weber)
14 Aralık Perşembe Saat:16.00 DANS FİLMLERİ SEÇKİSİ (A Selection Of Dance Films)
14 Aralık Perşembe saat:19.00 İSPANYOL DANSÇI (Spanish Dancer)
15 Aralık Cuma Saat:13.00 PORTICILİ DİLSİZ KIZ (The Dumb Girl Of Portici)
15 Aralık Cuma saat:16.00 BESTIA:POLONYALI DANSÇI (Bestia: Polish Dancer)
15 Aralık Cuma saat: 19.00 PHONO-CINÉMA-THÉÂTRE
16 Aralık Cumartesi saat: 11.00 OYUNCAK BEBEK (Die Puppe)
16 Aralık Cumartesi saat: 13.00 KEÇİ (The Goat) , KOMŞULAR (Neigbors)
16 Aralık Cumartesi saat: 15.00 OSMANLI’DAN GÖRÜNTÜLER (Views From Ottoman Empıre)
16 Aralık Cumartesi saat: 17.00 MANIA
16 Aralık Cumartesi saat: 19.30 BAĞDAT MEKTUPLARI (Letters From Baghdad)
Yer: Akbank Sanat
Bilet: Tam: 18 TL- Öğrenci: 12 TL
Biletlere gösterim günü gösterim mekânlarından ya da Biletix’ten ulaşılabilirsiniz.
AKBANK SANAT SİNEMA KUŞAĞI
4. ULUSLARARASI İSTANBUL SESSİZ SİNEMA GÜNLERİ
14 ARALIK 2017, PERŞEMBE saat:13.00
DOKUMACILAR (Die Weber)
Yönetmen: Frederick Zelnik
Oyuncular: Paul Wegener, Valeska Stock, Hermann Picka
Yapım yılı/ Süre / Format: Almanya 1927 / 97’ / Siyah & Beyaz / DCP
Arayazı: Almanca / Altyazı: Türkçe
Müzisyenler: Günter Buchwald-piyano, akordeon ve keman & Franck Bockius-perküsyon
19. Yüzyıl ortasında tekstil işçilerinin protestolarını odağına alan Gerhart Hauptmann imzalı Dokumacılar adlı tiyatro oyunu, 1892’de sergilenmeye başladığında Almanya’nın o dönemki devrimci rüzgarı içinde büyük ses getirmişti. Büyük müdahalelerden kaçınarak, orijinaline olabildiğince yakın biçimde senaryolaştırılan film, dönemin ünlü sinemacılarının bir araya geldiği muazzam bir yapım. Bireysel kahramanların olmadığı, kitlelerin öne çıktığı bu eserin estetiğine uygun olarak sinema dilinde de Eisenstein ve Pudovkin etkileri hissediliyor. Bu bakımdan Dokumacılar, o dönem Alman sinemacıların çağdaşları Sovyet sinemasıyla kurdukları ilişkiye dair ender örneklerden biri olma özelliği de taşıyor.
Dokumacılar Almanya Film Enstitüsü (DIF), Hollanda EYE Film Müzesi ve İsviçre Sinemateki arşivlerinde bulunan ve aynı dönemden günümüze ulaşan üç farklı kopya temel alınarak 2012 yılında Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung tarafından 2K dijital formatta restore edildi.
14 ARALIK 2017, PERŞEMBE saat:16.00
DANS FİLMLERİ SEÇKİSİ (A Selection Of Dance Films)
Yapım yılı/ Süre / Format: Kri Kri e il Tango 5’,Les Parisiennes (1897) 1’, Little Tich 6’37, Creation de Serpentine 2’,Danse de Ouled Nails 2’,Danses Cosmopolites 4’13”, Rosalie et son phono 4’,Dansen 11’ / Kazotsky(Kozak) dance, apache dance, ballet], Serpentine compilation 3', Caligula fragment of dance Napierkowska 8', Kinetoscope (1913) [The Musical Blacksmiths or Nursery Favorites] 6’, Belly dance Ella Lola 1’, Dickson Experimental Sound Film from 1897, 1’ 70’/ DCP
Müzisyen: John Sweeney-piyano
1897 yılından 1925 yılına uzanan bu seçki, duyguların beden hareketleriyle ifade edildiği dansı odağına alıyor. Sinemanın ilk yıllarından beri dans, bu yeni sanatın en gözde konularından biri oldu. Erken dönemde Lois Fuller’in geliştirdiği yılan veya kelebek dansı gibi dönemin çok ses getiren popüler sahne performansları filme alınıyor, kimi zaman bu popüler performansla sadece kameranın gözü için özel sergileniyor, kimi zaman da kurmaca filmlerin olay örgüsünün arasına yerleştirilmiş dans görüntüleriyle sinema perdesi sahneye dönüşüyordu. Dans, kimi kurmaca filmlerin temel konusu da olmuştu. Bazı dansların geleneksel kostümleri, kendine has renkleri ve egzotik motifleriyle sinemacıları ve kitleleri büyülemişti. Bu seçkide tango, bale ve geleneksel halk danslarının belgesel kayıtlarının yanı sıra dansa odaklanan kısa komediler yer alıyor. Filmler sessiz olmasına rağmen, o dönem hep canlı müzik eşliğinde gösteriliyordu. Ancak, seçkide en erken ses kayıtlarından biri de izleyicilerle buluşacak: 1897 yılından Edison imzalı Dickson Experimental Sound Film.
14 ARALIK 2017, PERŞEMBE saat:19.00
İSPANYOL DANSÇI (Spanish Dancer)
Yönetmen: Herbert Brennon
Oyuncular: Pola Negri, Antonio Moreno, Wallace Berry
Yapım yılı/ Süre / Format:ABD 1923 / 110’ / Siyah & Beyaz / DCP
Arayazı: İngilizce / Altyazı: Türkçe
Müzisyenler: Günter Buchwald- piyano, akordeon ve keman & Franck Bockius-perküsyon
17. yüzyıl’da İspanya’da geçen İspanyol Dansçı, tutkulu bir aşk hikayesi. Müflis soylu Don Cesar, tüm varlığını kaybetmeden önce kalesinde büyük bir parti verir. Partide Don Cesar’ın falına bakan dansçı Maritana hem aşk hem yoksulluk hem de ölüm görür, ancak kehaneti kendine saklar, söyleyemez. Don Cesar ve Maritana arasında yeşeren aşk, türlü zorluklardan geçecektir. En başta da, Maritana’ya sahip olmak isteyen kralın oyunlarını atlatmaları gerekecektir.
Ernst Lubitsch filmlerindeki performansıyla halihazırda dönemin ünlü oyuncuları arasında yerini alan büyüleyici yıldız Pola Negri, İspanyol Dansçı’nın başrolünde. Negri’nin Almanya’daki başarılı sinema kariyerinden sonra geldiği Hollywood’da yaptığı bu üçüncü filmi, büyük ses getirmişti. 2012’de Hollanda EYE Film Müzesi tarafından yapılan restorasyonda, uzun yıllar filmin yarısına yakın kısmının eksik olduğu ortaya çıkarıldı. Farklı formatlardaki çeşitli kaynaklardan derlenerek orijinal senaryosuna uygun olarak restore edilen film, İstanbul’da ilk kez seyirciyle buluşacak.
15 ARALIK 2017, CUMA saat:13.00
PORTICILİ DİLSİZ KIZ (The Dumb Girl Of Portici)
Yönetmen: Lois Weber
Oyuncular: Anna Pavlova, Rupert Julian, Wadsworth Harris
Yapım yılı/ Süre / Format: ABD 1916 / 115’ / Siyah & Beyaz / DCP
Arayazı: İngilizce / Altyazı: Türkçe
Müzisyen: John Sweeney-piyano
Başarılı yönetmen Lois Weber’in ünlü balerin ve koreograf Anna Pavlova ile birlikte tasarladığı Porticili Dilsiz Kız, 17. yüzyıl ortasında İspanya işgali altındaki Napoli’de yaşayan balıkçı kız Fenella’nın öyküsüne odaklanıyor. İspanyol bir soylunun önce baştan çıkarıp sonra terk ettiği Fenella’nın kardeşi, İspanyol işgalcilere karşı bir ayaklanmanın fitilini ateşler. O dönem başarılı bir opera eserinden sessiz sinemaya uyarlanan filmin, kimi kaynaklara göre bazı ülkelerdeki gösterimleri benzer ayaklanmaları ateşleyebileceği gerekçesiyle engellenmiş. Sanatını müthiş bir titizlikle icra eden iki kadının, yönetmen Lois Weber ve balerin Anna Pavlova’nın ellerinden çıkan bu müthiş film, dönemin en büyük bütçeli yapımlarından biri.
2015’te iki farklı kopyadan derlenerek orijinal senaryosuna olabildiğince yakın halde restore edilen Porticili Dilsiz Kız, dünya çapında birçok festivalde gösterildi ve gösteriliyor.
15 ARALIK 2017, CUMA saat:16.00
BESTIA:POLONYALI DANSÇI (Bestia: Polish Dancer)
Yönetmen: Alexander Hertz
Oyuncular: Pola Negri, Maria Duleba, Witold Kuncewicz
Yapım yılı/ Süre / Format: Polonya 1917 / 67’/ Siyah & Beyaz / DCP
Arayazı: İngilizce / Altyazı: Türkçe
Müzisyen: Daniele Furlati-piyano
Büyüleyici yıldız Pola Negri’nin bilinen en eski filmi olan Bestia, fakir bir köylü kızı olan Pola’nın öyküsüne odaklanıyor. Sevgilisi Dimitri’nin boğucu ilgisinden bunalan Pola, ona bir oyun hazırlar. Bir gece bir otel odasında Dimitri’yi önce zil zurna sarhoş eder, ardından parasını alır ve terk eder. Kendi başına kurduğu özgür hayatında modellik yapmaya ve bir kabarede dans etmeye başlar. Zengin işadamı Aleksi’ye gönlünü kaptıran Pola, kendini çıkışsız bir yasak aşkın içinde bulur. Dimitri de intikam için Pola’nın peşindedir.
1920’lerin başında Amerikalı bir dağıtımcı tarafından satın alınan ve küçük müdahalelerle yeniden kurgulanarak Polonyalı Dansçı adıyla gösterilen Bestia, 2017 yılında Filmoteka Narodowa tarafından 4K kalitesiyle restore edildi. İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya’daki büyük yıkım nedeniyle filmin başka bir kopyasının olmadığı düşünülüyor. Restorasyon da New York’ta Museum of Modern Art’ta saklanan nitrat kopya üzerinden yapıldı.
15 ARALIK 2017, CUMA saat: 19.00
PHONO-CINÉMA-THÉÂTRE
Yönetmen: Clément Maurice
Oyuncular: Sarah Bernhardt, Jeanne Hatto, Jean Coquelin
Yapım yılı/ Süre / Format: Fransa / 1900 / Siyah & Beyaz ve Renkli / 70’/ Format:DCP
Arayazı: Fransızca / Altyazı: Türkçe
Müzisyen: John Sweeney-piyano & Günter Buchwald-akordeon & keman & Frank Bockius-perküsyon
1900 yılında Paris’te gerçekleştirilen ve zamanının teknolojik icatlarının sergilendiği Uluslararası Fuar’da halkla buluşan Phono-Cinéma-Théâtre, renkli ve sesli filmlerden oluşan olağanüstü bir gösteri. Ünlü sahne sanatçılarının rol aldığı, dönemin ses getiren tiyatro, dans, opera ve operet performanslarının kaydedilmiş görüntülerinden ve seslerinden oluşuyor Phono-Cinéma-Théâtre. Sinemanın ilk yıllarından beri görüntüyü sesle zenginleştirme deneylerinin en önemlilerinden olan bu seri, özel bir stüdyoda kaydedilmiş. 35 milimetre filme kaydedilmiş görüntülerin, özel bir silindire kaydedilmiş ses kaydıyla senkronizasyonu otomatik değildi, her gösterimde projeksiyon operatörü ve fonograf operatörü tarafından ayarlanıyordu. 1900 yılından günümüze ulaşan kimileri renkli, orijinal ses kayıtlı bu kısa filmler sinema tarihine ve sinema sanatına bakışınızı değiştirecek.
Fransa Sinemateki ve Gaumont Pathé Arşivi’nin işbirliği ve ortaklığı ile bir araya getirilen otuzun üzerinde film, Phono-Cinéma-Théâtre serisinin neredeyse tamamını oluşturuyor. Lobster film stüdyolarında tamamlanan restorasyon ile yüzyıl başının eğlence kültürüne gözümüzün önünde bir pencere açılıyor.
16 ARALIK 2017, CUMARTESİ saat: 11.00
OYUNCAK BEBEK (Die Puppe)
Yönetmen: Ernst Lubitsch
Oyuncular: Herman Thimig, Ossi Oswalda, Victor Janson.
Yapım yılı/ Süre / Format: Almanya 1919 / 64’ / Siyah & Beyaz / DCP
Arayazı: Almanca / Altyazı: Türkçe
Müzisyen: Günter Buchwald-piyano, akordeon ve keman & Frank Bockius-perküsyon
Hollywood’ta edindiği büyük başarıdan önce Ernst Lubitsch’in Almanya’dayken çektiği Oyuncak Bebek, yönetmenin sessiz filmleri arasında önemli bir yere sahiptir. Erken dönem sinemanın da klasikleri arasında yer alan bu sıradışı film, E. T. A. Hoffmann’ın bir öyküsünden uyarlanmış. Genç Lancelot, soylu amcasının mirasının tek varisidir ancak çekingen ve utangaç doğası sebebiyle evlenmek istememektedir. Mirasını güvenceye almak için Lancelot’u evlendirmeyi aklına koyan baron, bir akşam partiye davet ettiği kırk genç kadın arasından Lancelot’un ideal gelini seçmesinde ısrar eder. Lancelot ürkerek manastıra kaçar. Miras meselesini öğrenen papazlar, Lancelot’u bir kuklayla evlenmeye ikna eder. Ancak kukla, düğünden hemen önce bozuluverir. Endüstri devriminin getirdiği hızlı ve yaygın mekanikleşmenin dönemin hayal gücü üzerindeki etkilerinin popüler kültüre yansımalarından biri olarak görülebilecek Oyuncak Bebek, kaçırılmaması gereken bir klasik.
16 ARALIK 2017, CUMARTESİ saat: 13.00
KEÇİ (The Goat)
Yönetmen: Buster Keaton, Malcolm St. Clair
Oyuncular: Buster Keaton, Virginia Fox, Joe Roberts
Yapım yılı/ Süre / Format: ABD 1921 / Siyah & Beyaz / 27’/ DCP,
Arayazı: İngilizce / Altyazı: Türkçe
Müzisyen: Daniele Furlati-piyano
Buster Keaton’ın usta sinemacılığının bir diğer örneği olan Keçi, sürükleyici bir kaçış hikayesi. Filmde, bir suçluyla karıştırılan ve hayatı rayından çıkan Buster’ın başından geçenler anlatılıyor. Sinemanın, zaman algısını manipüle etme ve perdeye yansıyan ritmi eğip bükme marifetlerini, absürt bir gerilim ve komedi unsuru olarak kullanıyor Keaton. Arabaların, trenlerin hızına bir de imkansız mekanlardan imkansız şekillerde sıyrılıp kaçabilen kendi bedenini ekleyerek, bir kovalamaca hikayesini adeta sinema sanatının ritim yaratma kabiliyetlerinin açık yürekli bir gösterisine dönüştürüyor.
KOMŞULAR (Neigbors)
Yönetmen: Buster Keaton, Edward F. Cline
Oyuncular: Buster Keaton, Virginia Fox, Joe Roberts
Yapım yılı/ Süre / Format: ABD 1920 / Siyah & Beyaz / 18’/ DCP
Arayazı: İngilizce / Altyazı: Türkçe
Müzisyen: Daniele Furlati-piyano
Fakir bir mahalledeki bitişik evlerde yaşayan birbirine aşık iki gencin başından geçenleri anlatan Komşular, yasak bir aşk hikayesi. Birbirlerine duvardaki delikten mektuplar yollayan, ailelerinin karşı çıkması nedeniyle bir araya gelemeyen aşıklar, bir gece sürpriz bir biçimde yakalanır. Birbirine düşman ailelerin kavgası karakola taşınır. Mutlu sona kavuşmak için türlü zorluklar atlatan çiftin hikayesi, birçok eleştirmen tarafından Romeo ve Jülyet’e benzetilmiş. Keaton’ın ellerinde bir komedi şaheserine dönüşen öykü, ilk gösterime girdiğinde de büyük beğeni toplamıştı.
16 ARALIK 2017, CUMARTESİ saat: 15.00
OSMANLI’DAN GÖRÜNTÜLER (Views From Ottoman Empıre)
Yapım yılı/ Süre / Format: 70’/DCP
Müzisyen: Carroll Catcher-elektronik müzik
Osmanlı İmparatorluğu’ndan Görüntüler seçkisinde Bologna Sinemateki, Danimarka Film Enstitüsü, İtalya Sinematek Derneği, Library of Congress ve Yugoslavya Sinemateki arşivlerinden görüntüler yer alıyor. 1906’dan 1926 yılına uzanan programda Edirne’nin 1913 yılında Bulgaristan ordusu tarafından kuşatılması, Sırbistan Kralı Peter’in 1910’daki İstanbul ziyareti ve Sultan Mehmet Reşat’ın Üsküdar’daki görüntüleri bulunuyor. Programda öne çıkan görüntülerden biri, anıları Türkçe’de Halep Sığınma Evi; 1922-1927 adıyla basılan Danimarka misyoneri Karen Jeppe hakkında 1926 yılında yapılmış bir sahte belgesel.
16 ARALIK 2017, CUMARTESİ saat: 17.00
MANIA
Yönetmen: Eugen Illés
Oyuncular: Pola Negri, Arthur Schröder, Ernst Wendt.
Yapım yılı/ Süre / Format: Almanya 1918 / 85’ / Siyah & Beyaz/ DCP
Arayazı: Almanca / Altyazı: Türkçe
Müzisyen: John Sweeney-piyano
Büyüleyici yıldız Pola Negri’nin hayat verdiği Mania adlı genç ve güzel bir tütün fabrikası işçisinin besteci Hans’a olan aşkını anlatıyor Mania. Fabrikada üretilen sigaranın posterlerinde yer almak üzere seçilen Mania, poster stüdyosunda Hans ile tanışır. Ancak zengin bir sanat patronu olan Morelli de Mania’ya göz koymuştur. Aşkı uğruna bir opera besteleyen Hans’ın Berlin’deki Ulusal Opera’da sergilenecek olan eseri, Morelli tarafından engellenir. Morelli’yi bu kararından vazgeçirmeye çalışan Mania, zamanla onun arzularına boyun eğmek zorunda kalır. Sonunda opera sergilenir, ancak aşıkları hazin bir son beklemektedir.
Uzun yıllar kayıp olduğu düşünülen ve 2006 yılında bulunan film, 4K teknolojisiyle restore edilerek dünyanın birçok kentinde gösterildi. Çarpıcı mor ve sarı tonlardaki orijinal renkleri korunarak gerçekleştirilen restorasyon, alanındaki en başarılı uygulamalardan biri olarak görülüyor.
16 ARALIK 2017, CUMARTESİ saat: 19.30
BAĞDAT MEKTUPLARI (Letters From Baghdad)
Yönetmen: Zeva Oelbaum and Sabine Krayenbühl
Seslendiren: Tilda Swinton
Yapım yılı/ Süre / Format: ABD, İngiltere, Fransa 2017 / 95’ / Siyah & Beyaz/DCP
Arayazı: İngilizce, Arapça / Altyazı: Türkçe
Orta Doğu coğrafyasındaki etkisi bakımından Arabistanlı Lawrence ile karşılaştırılan İngiliz kaşif ve siyasetçi Gertrude Bell’in yaşamına odaklanıyor. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra İngiliz hükümeti tarafından Irak’a göreve gönderilmeden önce, Gertrude Bell Arabistan coğrafyasında yıllarını geçirmişti. Bölgenin tarihine ve siyasetine hakimdi. Erkek egemen siyaset alanında izini bırakan az sayıdaki kadından biri olan Gertrude Bell’in gerçek yaşam öyküsünden kimi anlar, Bell’in mektuplarından, günlüklerinden ve gizli yazışmalarından derlenmiş metinler aracılığıyla anlatılıyor. Tilda Swinton’ın sesiyle hayat verdiği Bell’in kelimelerine, Bell’in yaşadığı dönemde ve bulunduğu coğrafyalarda kaydedilmiş tarihi görüntüler eşlik ediyor. Çeşitli arşivlerden derlenmiş ve daha önce izleyiciyle buluşmamış bu tarihi görüntülerle, Bell’in daha önce yayınlanmamış binlerce sayfalık yazışmalarından derlenmiş anları birleştiren Bağdat Mektupları, etkileyici bir arşiv araştırmasının ve titiz bir kurgu çalışmasının ürünü bir belgesel.