5 dakikada şarj olan yakıt pili üretildi

Erzurum'da Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşe Bayrakçeken Yurtcan, geliştirdiği nanomalzemeler aracılığıyla elektrikle çalışan araçlarda 5 dakikalık dolumla şarj olup yaklaşık 480 kilometre yol gitmeyi sağlayan ve lityum bataryalı araçlara da rakip olacak yakıt pili üretti.

Üniversitenin Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi olan ve yakıt pilleri üzerine 16 yıldır bilimsel çalışma yapan Doç. Dr. Yurtcan, bu alanda önemli başarılara imza attı.

Elektrikle çalışan araçlardaki lityum bataryaya rakip olacak yakıt pili alanındaki çalışmasıyla geçen yıl Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülü'nü (GEBIP) alan Yurtcan, geliştirdiği nanomalzemeler sayesinde elektrikle çalışan otomobillerde 5 dakikalık dolumla şarj olan yakıt pili üretmeyi başardı.

Elektrikli araçlarda lityum bataryalar yerine kullanılabilmesi bakımından önem arz eden ve 5 dakikada şarj olan yakıt pillerinin takılacağı araçlar, 480 kilometre yol kat edebilecek.

Çevre dostu olan yakıt pili, bu özelliği dolayısıyla elektrikli araçlarda kullanılan ve 30 dakika ile 12 saat arasında dolup 240 kilometre gitmeyi sağlayan lityum bataryalara rakip olacak.

Yurtcan, Birleşmiş Milletler (BM) "11 Şubat Bilimde Kadınlar ve Kız Çocukları Uluslararası Günü" dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, bilimsel çalışmalarını daha çok yakıt pilleri üzerinde yaptığını ve bunlar için nanomalzeme geliştirdiğini söyledi.

Atatürk Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümünden 18 yıl önce mezun olup Ortadoğu Teknik Üniversitesinde (ODTÜ) asistanlık yaptığını anlatan Yurtcan, "Yüksek lisans ile doktora tezimi de yakıt pilleri üzerinde yaptım. Tez çalışmamla ODTÜ'de yılın tezi ödülünü aldım. Tezimde yakıt pilleri için nanomalzeme sentezi yapmıştık ve hazırladığımız malzemeler hem ticari malzemelerle yarışabilir durumda hem de onlardan daha iyi sonuçlar elde edecek seviyedeydi." dedi.

Elektrikli araçların yakında hayatın içinde yer alacağını ve Avrupa'da 2040 yılı itibarıyla bütün araçların elektrikli olacağını belirten Yurtcan, yakıt pili teknolojisinin gündemdeki bir konu olduğunu aktardı.

- Yakıp pili lityum bataryadan daha avantajlı

Doç. Dr. Ayşe Bayrakçeken Yurtcan, elektrikli otomobillerde yakıt pilli ya da lityum bataryalı olmak üzere iki sistem kullanıldığını ifade ederek, bu sistemler arasındaki farkı şöyle anlattı:

"Lityum bataryaların şarj süresi 30 dakika ila 12 saat ve oldukça yüksek, ayrıca bir şarjla yaklaşık 240 kilometrelik yol gidiliyor. Bizim ürettiğimiz yakıt pillerinde ise 5 dakikalık dolumla yaklaşık 480 kilometre yol gidilebiliyor. Yakıt piline hidrojeni beslediğimizde hidrojenin dolumu yaklaşık 5 dakika sürüyor. Yani içten yanmalı motorun deposu ne kadar sürede doluyorsa yakıt pilli araçlarda da o şekilde doluyor. Dünyaca bilinen önemli araç şirketleri yakıt pilleri konusunda iş birlikleri yaparak kısa sürede seri üretime geçecek. Ülkemizde ise Yüksek Öğretim Kurumu, Avrupa Birliği ve TÜBİTAK projelerinde yakıt pilleri öncelikler arasında."

- Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan ödül aldı

Üniversitelerde bu konularda daha farklı çalışmalar yapıldığını anlatan Yurtcan, yakıt pili çalışmalarıyla 2017 TÜBA GEBİP ödülünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın elinden aldığını söyledi.

Doç. Dr. Yurtcan, söz konusu bilimsel çalışmaları devletin desteklediğini ve önemsediğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Kalkınma Bakanlığı yakıt pili konusunda alt yapıyı oluşturmak için proje çağrısına çıktı. Nano teknolojide en çok dikkat etmemiz gereken sağlık, enerji ve savunma sanayi. Biz enerji ayağındayız. Şu an dünyada yüzde 75 oranında fosil yakıt bazlı enerji kullanımı var. Dolayısıyla biz yakıt pilleriyle hidrojeni kullanarak çevresel olarak çok temiz ve sadece su buharının çıktığı bir sistemle elektrik elde etmiş olacağız. Bu hidrojeni de alternatif kaynaklardan elde ettiğimizde daha çok temiz ve çevre dostu teknolojiyle elektrik üretimi gerçekleştireceğiz."

Yakıt pilli araçların yollardaki yerini alacağına işaret eden Yurtcan, "Yaklaşık 5-10 ya da 20 yıl içinde yakıt pilli araçlara da binmiş olacağız. Burada yakıt pilinin kalbini yapıyoruz, bizim yaptığımız nanomalzemeler ne kadar iyiyse daha çok elektrik üretmiş oluyoruz. Dolayısıyla ürettiğimiz nanomalzemeler aktivitesini artırdıkça yüksek maliyetli platin miktarı da kilovat başına azalmış oluyor." bilgisini paylaştı.

Mesleğini çok sevdiğini anlatan Yurtcan, Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı'nın bilime ve bilimsel çalışmalara her zaman destek verdiğini vurguladı.

Yurtcan, toplumun gelişmesi için kadınların öncü olması gerektiğini dile getirerek, "Bütün kadın ve kız çocuklarının çok çalışması gerekiyor. Çalışınca meyvesini alıyoruz, topluma birşeyler kazandırmak bizi mutlu ediyor. Bilimin, toplumun kadınlara ihtiyacı var. Türk kadınlarının daha güzel yerlere gelmesini diliyorum. Bilim insanı olmak benim için hayat tarzı." ifadesini kullandı.