Yunan mitolojisinde tanrılar
Bunlar evreni oluşturan daha çok cisimlerle özdeşleştirilen ilk ya da öncül Yunan Tanrıları, öncül tanrıları tahtından eden Titanlar ve Titanları tahtından eden Olimpos tanrılarıdır.
İlk Yunan Mitoloji Tanrıları
Öncül ya da İlk Yunan Mitoloji Tanrıları, Yunan mitolojisine göre evreni oluşturan ilk varlıklar. Aynı zamanda Olimpos tanrılarından önce var olan Titanların ataları.
Theogony adlı esere (M.Ö. 7. yy'da yazılan) göre ilk Yunan Mitolojik Tanrıları şöyledir;
Kaos (Haos olarak da okunur ): χάος kelimesi Yunanca boşluk anlamına gelmektedir. Evrenin (Kozmos) oluşumundan önceki biçimsiz boşluktur.
Erebus (Ἔρεβος; Okunuşu Erevos) : Karanlık tanrısı. Hesiod'a göre Yunan Tanrısı Kaos'tan meydana gelmiştir.
Niks (Νύξ): Gece tanrıçası Niks, Kaos'tan meydana gelmiştir. Aitir (Αἰθήρ): Hesiodos'a göre aydınlık tanrısı. Erebus ve Niks'ten meydana gelmiştir. Ayrıca ''Yüksek Gökyüzü'', tanrıların nefes aldığı hava'nın elemental tanrısıdır.
İmera (Ἡμέρα ): Gündüz'ün tanrıçasıdır. Erebus tanrısı ve Niks tanrıçasından var olmuştur.
Gaya (Γαῖα): Yeryüzü tanrıçası. Titanlar ve Devler Gaya ve Uranüs'ten meydana gelmiştir.
Uranüs (Οὐρανός): Gökyüzü tanrısı. Hesiodos'a göre Uranüs, Gaya'dan var olmuştur.
Urea (Oὔρεα): Dağların elemental tanrısı. Yine Hesiodos'a göre Gaya'dan var olmuştur.
Podos (Πόντος): Denizlerin elemental tanrısı
Tartaros (Τάρταρος ): Plato'ya göre ölümden sonra ölümlülerin cezalandırıldığı yer ve aynı zamanda bu yerin elemental tanrısı.
Eros (Ἔρως): İstek, aşk ve cinsellğin elemental tanrısı. Hesiodos'a göre ilk Yunan Mitoliji Tanrılarının 4.sü.
İkincil Yunan Mitolojik Tanrıları – Titanlar (Τιτᾶνες)
Titanlar Yunan Tanrıları Gaya ve Uranüs'den meydana gelmiştirler. İlk kuşak Titanlar şöyledir;
- Okyanus(Ὠκεανός ) : Okyanusların tanrısı.
- İperion (Ὑπερίων) : Bazı kaynaklarda güneş tanrısı olarak geçmektedir.
- Koios (Κοῖος): Zeka tanrısı
- Kronos (Κρόνος): Titanların en genci ve lideri olan tanrıdır. Babası Uranüs'ü tahtından etmiş, sonra da kendi oğlu Zeus tarafından tahtından edilmiş ve Tartaros'da hapis edilmiştir.
- Kriyos (Κρεῖος ) : Adından başka hakkında bilgi bulunmayan yunan tanrısı.
- İapetos (Ἰαπετός): İşcilik tanrısı.
- Mınimosini (Mνημοσύνη) : Hafıza tanrıçası ve ilham tanrıçalarının annesi
- Tithis (Τηθύς): Deniz Tanrıçası
- Evrifaessa (Ευρυφάεσσα) : Theia olarakta adlandırılan aydınlık tanrıçası.
- Fivi (Φοίβη): Ay ile ilişkilendirilen tanrıça.
- Rea (Ῥέα): Olimpos tanrılarının (Üçüncü kuşak Yunan mitolijisi Tanrıları) anası olan tanrıça.
- Themis (Θέμις): Kutsal düzen, hukuk ve adelet tanrıçası.
İkinci kuşak Titanlar ise şöyledir:
- İperion'un çocukları:
- Eos: Şafak Tanrıçası
- Helios (Ἥλιος Hēlios ya da Ήλιος ): Güneş'in material hali.
- Selini (Σελήνη): Ay'ın material hali.
- Koios'un çocukları:
- Lito (Λητώ)
- Asteria (Ἀστερία)
- İapetos'un çocukları:
- Atlas (Ἄτλας): Astronomi ve navigasyon Titanı.
- Prometheus (Προμηθεύς ): Tanrılara karşı çıkan ve insanlığa ateşi armağan eden Titan.
- Epimetheus (Ἐπιμηθεύς )
- Menoetius (Μενοίτιος)
- Okyanus'un kızı:
- Mitis (Μῆτις): Yetenekle ilişkilendirilen Titan
- Kriyos'un çocukları:
- Astrayos (Ἀστραῖος) : Alaca karanlığın Titanı
- Pallas (Πάλλας)
- Perses: Yıkım tanrısı
Titanların altın çağı, yeni kuşak tanrılar Olimpos Tanrıları tarafından Titanomahi (Titanlar Savaşı) neticesinde son bulmuştur.
Üçüncü Kuşak Yunan Mitolojik Tanrıları – 12 Olimposlu Tanrı
Zeus, Hera, Poseydon, Demeter, Athena, Apollo, Artemis, Aris, Afrodit, Hephaistos (İfestos), Hermes ve Dionisus 12 olimpos tanrılarıdır.
Zaman zaman Hestia da bu tanrılar arasında gösterilmektedir. Hades olimpos'ta bulunmadığından bu tanrılar arasında gösterilmez. Öte yandan Persefon'da 12 tanrı arasında gösterilmemektedir. Herkül ve Asklepius'un adları ise zaman zaman 12 tanrı ile anılmıştır.
12 Yunan Tanrısı efsanevi olimpos dağında yaşamaktadırlar. Egemenliklerini Titanlar savaşında Titanları yenip Tartaros'a hapsederek kazanmıştırlar.
Yunan Mitolojisi Tanrıları - Olimposlu Tanrılar
Zeus
Olimpos'lu tanrıların kralı, gökyüzü ve şimşek tanrısı. Zeus titanlar Kronos ve Rhea'dan doğan en genç tanrıdır. Kartal ve Şimşek sembolleri Yunan Tanrısı Zeus'u sembolize etmekte kullanılmıştır. Tanrıça Hera'nın eşi ve kardeşidir. Poseydon ve Hades'in de kardeşidir.
Hera
Zeus'un eşi ve Olimpos'un kraliçesi. Evlilik tanrıçası. Sembolleri nar, tavus kuşu, taç ve inektir.
Poseydon
Deniz ve deprem tanrısı. Sembolleri at, boğa ve yunustur. Kronos ve Rhea'nın oğlu Zeus ve Hades'in kardeşidir.r
Demeter
Doğurganlık, tarım, doğa ve mevsimlerin tanrıçası. Kronos ve Rhea'nın çocuğudur. Sembolleri gelincik, meşale ve buğdaydır.
Atena
Bilgelik, savunma, ve savaş stratejisi tanrıçası. Zeus ve Metis'in kızı. Sembolleri baykuş ve zeytin ağacıdır.
Apollo
Işık, bilgi ve şifa tanrısı. Aynı zamanda salgın ve karanlığında tanrısı. Zeus ve Leto'nun oğlu. Sembolleri güneş, lir, ok ve yay.Artemis'in ikiz kardeşi
Artemis
Avcılık, bakirelik, doğum, okculuk ve ay tanrıçası. Ay ve Geyik yaygın sembollerindendir. Artemıs Zeus ve Leto'nun kızı, Apollo'nun kardeşidir.
Ares
Savaş ve Şiddet tanrısı. Sembolleri kalkan, mızrak ve köpektir. Zeus ve Hera'nın oğludur.
Afrodit
Aşk, güzellik ve şehvet tanrıçası. Sembolleri kuş, elma, arı, kuğu ve güldür. Zeus ve Dione'nin kızıdır.
İfestus (Vulcan)
Olimposlu tanrıların Demircilik ustası. Demir ve ateş tanrısı. Hera ve Zeus'un oğlu, Afrodit'in kocası.
Hermes
Tanrıların habercisi. Ticaret, hırsızlık ve oyun tanrısı. Olimpostaki en genç ikinci tanrı.
Hestia
Düzen ve aile tanrıçası. İlk kuşak olimposlu tanrılardandır. Olimpostaki yerini Dionisus'a bırakmıştır. Kronos ve Rhea'nın ilk çocuğu ve Olimpos'un en yaşlı tanrısıdır.
Şarap, tören ve eğlence tanrısı. Zeus ve ölümlü prenses Semele'nin oğlu. En genç olimposlu tanrı. Ayrıca olimpostaki tanrılar içerisinde tek yarı tanrı.