Salgından korunmaya yönelik olarak alınan önlemler ve getirilen yasaklar nedeniyle işyerlerinin kapandığı, milyonlarca kişinin işsiz kaldığı ya da izne çıkarıldığı, vatandaşların büyük bir kısmının gelir kayıpları yaşadığı son aylarda, bu nedenle artan yoksulluğa bir katkı da fiyat artışlarından geliyor. Enflasyonda başlayan yükseliş eğilimiyle birlikte yoksulluk sınırı mayısta bir önceki aya göre yüzde 1,4 oranında artarak 10 bin 258 liraya yükseldi. Açlık sınırı da yüzde 0,5 oranında artarak 2 bin 987 lira oldu.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun Ar-Ge birimi KAMU-AR’ın, dört kişilik bir ailenin dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için tüketmesi gereken gıda miktarlarını esas alarak belirlediği açlık sınırı ile gıdanın yanı sıra diğer ihtiyaçlarını da yoksunluk hissi duyulmadan karşılayabilmesi için yapması gereken gıda dışındaki harcamaları dikkate alarak hesapladığı yoksulluk sınırı araştırmasının mayıs ayına ilişkin sonuçları açıklandı.
AÇLIK SINIRI BİR AYDA 14 LİRA ARTTI
Açlık sınırı mayısta bir önceki aya göre 16 lira artarak 2 bin 987 lira olurken, gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama ise 124 liralık artışla 7 bin 271 liraya çıktı. Ailelerin gıda ve gıda dışı ihtiyaçların insan onuruna yaraşır bir şekilde ve yoksunluk hissi çekilmeden karşılanabilmesi için gereken toplam harcama tutarını gösteren yoksulluk sınırı da dolayısıyla 140 liralık artışla 10 bin 118 liraya yükseldi.
Mayısta açlık sınırı bir önceki aya göre yüzde 0,5 oranında artarken, gıda dışı harcamalarda yüzde 1,7 oranında artış yaşandı, yoksulluk sınırında da yüzde 1,4 oranında artış kaydedildi. 2020 yılının ilk beş aylık döneminde ise açlık sınırı yüzde 10,3, gıda dışı harcamalar yüzde 2,3, yoksulluk sınırı ise yüzde 4,5 oranında artış gösterdi. Mayıs 2020 sonu itibariyle son bir yılda ise açlık sınırı yüzde 12,2, gıda dışı harcamalar yüzde 11, yoksulluk sınırı da yüzde 11,4 oranında yükseldi.
ET, SÜT, MEYVE EKMEK HARCAMALARI BELİRLEYİCİ OLDU
Dört kişilik bir ailenin gıda yoksulluğu sınırının mayısta 2 bin 987 liraya yükselmesinde, et, süt-yoğurt, meyve, ekmek, un, yağ ve zeytin gibi gıda ürünlerinde yaşanan fiyat artışları belirleyici oldu.
Ankara’da en fazla alışveriş yapılan pazar ve marketlerden derlenen fiyatlara göre mayısta et (kırmızı et, tavuk ve balık) için yapılması gereken harcama tutarı, bir önceki aya göre 5,8 oranında artarak 827 liraya yükseldi. Yumurta harcamaları yüzde 6,7 oranında azalarak 56 liraya inerken, kuru bakliyat harcamaları 7 artarak 76 liraya yükseldi.
Mayısta dengeli beslenebilmek için süt-yoğurta yapılması gereken harcama yüzde 14,7 oranında artarak 515 lira olurken, peynir harcamaları yüzde 0,7 oranında yükselerek 151 lirayı çıktı. Patates harcamaları yüzde 47,6 oranında azalarak 54 liraya, kuru soğan harcamaları ise yüzde 41,4 azalarak 17 liraya geriledi. Mayısta yüzde 12,7 oranında artan meyve harcamaları 425 liraya yükselirken, yüzde 34,9 oranında azalan sebze harcamaları ise 142 liraya indi. Ekmek harcamalarının yüzde 1 artarak 289 lira olduğu mayıs ayında pirinç-bulgur harcamaları değişmedi ve 73 lirada kaldı. Mayısta un harcamaları yüzde 11,1 oranında artarak 55 liraya çıktı, makarna-şehriye harcamaları da 48 lirada kaldı.
Katı ve sıvı yağlar için yapılan harcamalarda önceki aya göre yüzde 1,9 artarak 55 lira oldu. Şeker harcamalarının değişmeyip ve 40 lirada kaldığı mayıs ayında, bal-reçel ve benzeri maddelere yönelik harcamalar yüzde 11,2 oranında azalarak 119 lira oldu. Mayısta zeytin harcamaları ise yüzde 2 oranında artarak 50 liraya çıktı.
Hesaplamalar, çalışan yetişkin bir erkek için günlük 3.500, yetişkin bir kadın için 2.800, çocuk için 2.100 kalori, genç için de 3.780 kalori gereksinimi dikkate alınarak yapıldı. Buna göre mayısta açlık sınırı yetişkin bir erkek için 858 lira, yetişkin bir kadın için 687 lira, çocuk için 515 lira ve genç için de 927 lira oldu.
GIDA DIŞI HARCAMALARI YÜKSELDİ
Yoksulluk sınırının belirlenmesinde gıda dışı harcamaların fiyat artışları da esas alınarak yapılan araştırmaya göre, dört kişilik bir ailenin gıda dışındaki gereksinimlerini karşılayabilmesi için gereken harcama tutarı da mayısta, bir önceki aya göre yüzde 1,7 oranında artarak 7 bin 271 liraya çıktı.
Mayısta giyim ve ayakkabı harcamaları 596 liraya çıktı. Barınma (kira dahil) harcamaları bin 378 lira oldu. Ev eşyası harcamaları 777 liraya çıkarken, sağlık harcamaları 262 liraya yükseldi. Ulaştırma harcamaları yeniden bin 532 liraya, haberleşme harcamaları 288 liraya yükseldi. Eğlence ve kültür harcamaları 318 liraya çıkarken eğitim harcamaları 235 lirada, otel harcamaları 768 lirada kaldı. Diğer mal ve hizmetlerle ilgili harcamalar 580 liraya çıktı. Alkollü içki ve sigara harcamaları ise 537 liraya yükseldi.
YOKSULLUK SINIRI
Dört kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşayabilmesi için yapması gereken zorunlu gıda ile gıda dışı harcamaların toplam tutarını gösteren yoksulluk sınırı ise mayısta bir önceki aya göre yüzde 1,4 oranında artarak 10 bin 118 liradan 10 bin 258 liraya yükseldi.
Bu yılın yılın ilk beş aylık döneminde yüzde 4,5 oranında artış kaydedilen yoksulluk sınırında son bir yılda ise 11,4 oranında artış yaşandı. Yoksulluk sınırında mayısta bir önceki aya göre 140 lira artış olurken, son bir yıllık artış ise bin 46 lirayı buldu.
Yorumlar