Akıl yürütmeyi öğrenmek önemli

İnsan evladına diyorsun ki "Allah, akıl fikir vermiş kullansana!"

Cevap geliyor: Ama aklımı kullanırsam şöyle olabilir, böyle olabilir; öyle olursa böyle olur, böyle olursa şöyle olur...

Aklı kullanmama üzerine sonu gelmeyen bir akıl yürütme....

Ya Hû zaman zaman yanlış kullanıyorsun diye gözünden kulağından vaz mı geçiyorsun!

***

Da Vinci Learning'de bir program izlemiştim. 4-5 yaşındaki çocuklara hindistan cevizi, kavun, karpuz, üzüm, yaban mersini, kivi, muz, limon ve portakal verdiler.  Bir de içi su dolu bir kova.

Çocuklar önce hangi meyve batar hangi meyve yüzer diye tahminde bulunuyor. (Yani varsayım oluşturuyorlar)

Sonra bu tahminlerini test etmek için sırayla meyveleri kovaya atıp çıkarıyorlar. (Yani deney yapıyorlar)

Sonra tahminleriyle gerçekleri karşılaştırıyorlar. Hangi meyvenin niye battığı hangi meyvenin niye yüzdüğü konusunda nedenler üçerine kafa yoruyorlar. Örneğin küçük olduğu için yaban mersini ve üzüm tanesinin yüzeceğini büyük ve ağır olduğu için kavun ve karpuzun batacağını tahmin ediyorlar. Denediklerinde aksini görüyorlar, bunun nedenleri üzerine düşünüyorlar.

Nedenleri irdelemek için suda yüzen bazı meyvelerin kabuklarını soyup suya atıyorlar, yüzmede kabuğun etkisi var mı diye.

Örneğin suda yüzebilen portakalın kabuğunu soyup tekrar kovaya atıyorlar bu defa battığını gözlemliyorlar. Kabuklu portakal yüzebilirken kabuksuz portakal niye batıyor bunun nedeni üzerinde akıl yürütüyorlar.

Kocaman hindistan cevizinin yüzmesine şaşırıyorlar. Bunun üzerine hindistan cevizini kırıp içinde epeyce bir hava boşluğunu görünce bu sayede yüzdüğü sonucuna varıyorlar. (Yani nedenler-sonuçlar arasındaki ilişki üzerine akıl yürütüyorlar.) Sonra bütün meyveleri afiyetle yiyorlar.

Ali Rıza Bayzan - Mistikalem.com