Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan ve Önyargılarımız

Mahkeme heyetinin, “Kamuoyunda bilinen şekliyle ‘adaletli olsun diye bir sağdan bir soldan astık’ cümlesi size mi ait” sorusuna ise Kenan Evren, “Evet söyledim” yanıtını vermişti.

27 Mayıs Cuntası sağdan 3 kişiyi, 12 Mart Cuntası da soldan 3 kişiyi idam ettirmişti. 12 Eylül Cuntası güya tarafsız olduğunu kanıtlamak için "bir sağdan bir soldan astık" diyordu.

27 Mayıs darbecileri Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan'ı idam sehpasına göndermişti.

Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, 12 Mart Cuntası'nın güdümündeki yargılama sonucunda, anayasal düzeni ortadan kaldırma suçundan idama mahkum edildiler. 6 Mayıs 1972'de sabaha karşı cezalar infaz edildi.

Ne Menderes-Zorlu-Polatkan'ın idamı hak edecek suçları vardı ne de Gezmiş, Aslan ve İnan'ın.

İdamlar sağı ve solu birbirine karşı biledi, halbuki idam kararını verenler sağ ve sol kutuplaşmasını isteyen cuntacılardı.

Sağ da sol da cuntacıların tuzağına düştü; sağ uzun zaman Gezmiş, İnan ve Aslan'ın idamını haklı gördü. Solun uzun süre Menderes-Zorlu-Polatkan'ın idamını haklı görmesi gibi.

Ankara Siyasal'a gittiğim yıl anlamıştım kutuplaşmanın ne çok önyargıya kaynaklık yaptığını. Aynı sınıfta olduğumuz halde sağcı solcu şucu bucu diye birbirimizle konuşmamıştık sınıf arkadaşlarıyla. 2. sınıftan itibaren sınavlara çalışırken birbirimizle konuşmaya başlayınca ne kadar boş önyargılarımız olduğunu görmüştük. 

*****************

85'te eski adıyla Mekteb-i Mülkiye'ye yeni adıyla Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne başlamıştım. Özal zamanıydı ama 12 Eylül'ün etkisi devam ediyordu.
* Çocukluğumuz silahlı çatışmaların gölgesinde geçtiği için üniversiteye başladığımızda sağcı-solcu, şucu-bucu diye birbirimizle pek iletişim kurmamayı tercih ederdik; çatışmaya gireceğiz diye korkardık.
* Ancak 2. sınıftan birbirimizle iletişim kurmaya başlamıştık. Ama arı duru bir iletişimdi bu; sonuç olarak birbirimizi az çok tanıyorduk; anladık ki okula gelirken sahip olduğumuz önyargılardı bizi birbirimizden ayrı tutan.
* Hepimiz şaşırdık bu kadar önyargılı nasıl olabilmişiz diye. Öyle az buz değil her kesim farklı görüşteki okul arkadaşlarını vatan haini olmakla suçluyordu başlangıçta.
* Sonra anladık ki görüşlerimiz ayrı olsa da kimsenin niyeti ihanet değil, herkes yurdunun kıymetinin farkında.
* Sonraki yıllar birbirimizden o kadar çok şey öğrendik ki, hiçbir kitapta bulamadığımız, hocalarımızın bize anlatmadığı.
                                                                                      Ali Rıza Bayzan
                                                                                     14 Mart 2014 Bakırköy

*****************

Bilgi Yayınevi'nde çıkan "Türkiye'de Amerikan Misyonerleri" kitabımı rahmetli Attila İlhan'ın özel isteği üzerine kaleme almıştım; kitabın yer aldığı dizinin yayın yönetmeniydi büyük usta. 2 kez uzun uzuunn bu konular üzerine sohbet etmiştik. Büyük usta da vakt i zamanında kendisini de benzer önyargılarının olduğunu bunları aştığında kimi solcular tarafından yargılandığını anlatmıştı. Sağımız solumuz aforozu çok seviyordu maalesef. Yeni kuşakta bu önyargıların daha az oluşunu görmek sevindirici.

Ali Rıza Bayzan - Mistikalem.com

instagram: alirizabayzan

twitter: @arbayzan

facebook: Ali Rıza Bayzan