Düşünen Adam Heykeli hangi ülkede nerede duruyor?

Düşünmek ile kafayı sıyırmak arasında bir bağ kurma adetimiz var.

Bundan olsa gerek ünlü heykeltraş Rodin'in "Düşünen Adam Heykeli"ni "Akıl Hastanesi"nin önüne dikmek bize özgü bir uygulama.

Bakırköy'deki Düşünen Adam Heykeli'nin öyküsüne bakalım önce ve sonra da bizdeki ve dünyadaki düşünen adam heykellerinin yerlerine...

Orijinal Düşünen Adam Heykeli, ünlü Fransız heykeltıraş Auguste Rodin'in eserdir. Rodin son halini 1906'da vermiştir. Batı'da daha çok felsefi düşünceyi anlatan bir simge olarak kullanılırken bizde daha çok kafayı sıyıran insanların simgesi haline gelmiştir.

Derin düşünmeyi daha çok gam keder ve kasavetle özdeşleştiren bir damarımız var. Bunda Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'ndeki Düşünen Adam heykelinin de azbuçuk katkısı vardır.

“Düşünen Adam” heykelinin kopyasının akıl hastanesinin bahçesine dikilmesi fikri, 1950’li yıllarda başhekimlik yapan Fahri Celal Göktulga’dan çıkmış.

1953 yılında bir dergide heykelin fotoğrafını gören Başhekim Göktulga, heykelin yapımı için hastalardan heykeltıraş Kemal Künmat’a ricada bulunmuş.

O dönemde heykelden çok gazetecileri bir düşünce almış. ‘Neden Düşünen Adam heykeli dikildiği’ sorgulanmaya başlanmış. Hastanenin başhekim yardımcısı Faruk Bayülkem gülerek gazetecilere, “Hastane dışındakilerin durumu içerdekilerden daha kötü. Bu heykel onların durumu ne olacak diye düşünüyor.” yanıtını verdiğini söylüyor.

Heykelin yapılış hikayesi de ilginçtir: Bakırköy’deki taş ocaklarının birinden çıkartılan devasa kaya, askeri birliklerin de yardımıyla bugünkü heykelin durduğu yere getirilmiş.
Düşünen Adam’ı yontmaya başlayan Künmat, heykelin bitmesine az kala “Ben bu kadar emek harcıyorum, paramı isterim...” demeye başlamış. Künmat’ın, Düşünen Adam için 40 bin lira istediğini söyleniyor.
Başhekim maaşının 400 lira olduğu günlerde zaten ‘heykel ödeneği’ olmadığı için Künmat’ın talebi geri çevrilmiş.
Bunun üzerine Künmat, heykelin elini çenesine koyduğu kolunu yapmadan öylece bırakmış. Heykel 6 ay boyunca kolsuz beklemiş.
Hastane yönetimi kara kara düşünürken, depresyon tedavisi için hastaneye yatan Yüzbaşı Mehmet Pişdar, heykelin kolunu tamamlayabileceğini söylemiş.
Hastane yönetimi “Heykeli tamamlarsan taburcu olacaksın.” diye vaatte de bulunmuş. O da kabul etmiş. Bakırköy’deki Düşünen Adam’ın elini çenesinin altına koyduğu, dirseğini de dizine dayadığı sağ kolu işte bu yüzbaşı tarafından tamamlanmış. (Bkz., Prof. Dr. Latif Alpkan, Bakırköy Akıl Hastanesi'nden Anılar, 2013, Okuyan Us Yayınları)

Düşünen Adam Heykeli için bazı ülkelerde tercih edilen yerler şöyle:

* Japonya: Tokyo’daki Kyoto Ulusal Müzesi
* Norveç: Ulusal Sanat Müzesi
* İngiltere: Cambridge Üniversitesi
* Vatikan: Vatikan Müzesi
* Kanada: MacLaren Sanat Merkezi
* Meksika: Soumaya Müzesi
* Amerika: Baltimore Sanat Müzesi
* Avustralya: Melbourne The National Gallery of Victoria
* Arjantin: Buenos Aires Parlamento Binası önü
* İsrail: Tel Aviv RAD Veri İletişimi Merkezi’nin giriş lobisi.

Ali Rıza Bayzan - Mistikalem.com