Gaslighting'cilere karşı yapılacak en iyi şey

Gaslighting'cilerden Neden Uzak Durmalıyız?

Rollo May, Yaratma Sanatı kitabında teziyle ilgili yaşadığı bir açmazdan bahsediyor. May, teze başlarken aile içi herhangi bir tip istismarın bireylerde kaygıyı artırdığı üzerine bir çalışmaya girişiyor. Görüşünün kesinlikle geçerli olduğunu düşünmekte: Ancak sığınma evlerinde yaptığı araştırmalar onu şaşırtıyor. Kişilerin yarısı May'in görüşünü desteklerken diğer yarısında kaygı neredeyse yok.

Sonra May durumu anlıyor: kaygı göstermeyenler başlarına gelenleri zaten bekleyenler, yoğun kaygı besleyenler ise bunu beklemeyenler ve hala bekleyip beklememesi gerektiğini bilmeyenler. İlk grup düşük sınıftan, varoştan gelen insanlardan oluşuyor: Onlar için duygusal ya da fiziksel istismar olağan bir sorun. İkinci grup ise orta sınıftan: "bizim ailemizde/çevremizde böyle şeyler olmaz" düsturuyla yetiştirildikleri için yaşadıkları istismarı kendi kendilerine bile kabul edip ona yönelik çözümler veya kaçışlar üretmek onlar için zor: bu da onların ruhsal olarak huzursuz bir donakalma haline bürünmelerine sebebiyet veriyor.

Kanımca May'in sınıf farklılığı ile ortaya koyduğu istismar durumu gaslighting yani manipülasyonla da çok alakalı. En ufak negatif dürtüden en büyüğüne kadar, belli bir seviyede duran insan kendinde, eylemlerinde ya da hayatında bunların olduğunu inkâr ediyor: neticede okumuş, dil bilen, iş sahibi, modern bir insan istismarcı, çıkarcı, bencil ve zararlı olacak değil ya!

GASLİGHTİNG NEDİR? Gaslighting, bir psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemidir. Bireyi kendi hafıza, algı ve akıl sağlığını sorgulayıp irdelemeye iten bir çeşit kötü yönlendirmedir. Bireyde veya seçilen grupta şüphe uyandırma, kalıcı inkâr, çelişki ve yalan yoluyla peyderpey dikte edilir ve fark edilmesi kimi zaman güçtür. Terimin adı, Gas Light (Gaz Lambası) adlı 1938 yapımı bir oyundan gelmektedir. Oyundaki erkek karakter eşini deli olduğuna ikna etmeye çalışır ve gaz lambasını söndürdüğünde eşi bunun gerçek değil uydurulmuş bir şey olduğunun farkına varır. Gaslighting yaşanan ikili ilişkilerde baskın olan birey idealleştirme, değersizleştirme ve gözden çıkarma şeklindeki üç aşamayı izler. Baskın olma ve manipüle etme amacındaki birey ilk olarak birlikteliklerinin harika olduğu algısı yaratıp hayran olma safhasına geçer. Bir sonraki ve en zor olan evre, yani değersizleştirme evresinde hayranlık duyulan birey sorunlu, ideal olmayan ve hiçbir şeyi beceremeyen bir kişiye evriltilir. Gözden çıkarma safhasında ise mağdur terk edilerek yeni arayışlar içine girilir. Bu dikteye maruz kalan kurbanlar sık sık kendilerini özür dilerken bulabilirler. (Kaynak: BBC Dergi)

 Böylece kişide hem kendine hem de diğerlerine bir manipülasyon başlıyor. Hem kendine hem diğerlerine aslını göstermek yerine, olmak istediği insanın reklamını, kesintisiz yapıyor ve eğer karşı taraf yalanın kokusunu alırsa, gaslighting'in dozu, karşı tarafı değersizleştirme ve basitleştirme olarak artıyor.

Böyle insanlarla temas ise, huzursuzluk, paranoya, kaygı ve kaygı bozukluğu gibi duygulanımlar doğuruyor. Bir diğer deyişle insanı hasta ediyor. 

Böyle insanların kendi gerçeklerini görmelerinin ve durumu olduğu gibi kabul etmelerinin pek yolu yok, çünkü böyle bir "aydınlanma" egonun yarılmasına kadar gidebilecek bir karanlık tehlikesini beraberinde getiriyor.

Bu yüzden yapılacak belki de en doğru şey böyle insanlardan, sözleri, zanları ve eylemleri arasında uçurumlar bulunan insanlardan kendi akıl sağlığımız için uzaklaşmak ve onların bizi kendi duygu, deneyim ve düşüncelerimiz konusunda şüpheye düşürmesine müsaade etmemek. 

Caput Draconis - mistikalem.com

Prof. Yaşam Koçu, NLP ve Öğrenci Koçluğu
Usui-Kundalini Reiki II
Seans/iletişim: [email protected]

www.youtube.com/user/thejenrachelblack

Porsuk Yayın Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCkhsL7gHYhEyvGWXzBnnUMg