Pozitivizm'in İnsanlık Kilisesi’nin yedi ayini

TARİH İLGİNÇLİKLERLE DOLUDUR: METAFİZİĞİN İNKAR EDEN BİR FİLOZOF SEKÜLER BİR DİN İCAT EDER VE OSMANLI’YI KENDİ DİNİNE DAVET EDER

🔻 XIX ve XX. yüzyılda tüm dünyayı en çok etkileyen felsefe Pozitivizm idi. Öncüsü Fransız filozof Auguste Comte (1798-1857) idi.

🔻 Comte, dini ve metafiziği insanlığın ilkel dönemine ait inanışlar olarak görüyordu ve yok edilmesi gerektiğini savunuyordu. Ama ilginç biçimde nihayetinde Comte kendince insanlık için bir din ve metafizik icat etmişti.

🔻 Comte kendi dinini kurarken Hıristiyanlığı ve daha özelde Katolik mezhebini örnek almıştı.

🔻 Hıristiyanlıktaki Baba-Oğul-Kutsal Ruh üçlemesine karşılık Comte şu üçlemeyi çıkarmıştır: İnsanlık-Gök-Dünya.

🔻 Katoliklerin yanılmaz Papa’sına karşı insanlık dininin papa’sı da Comte’tur.

🔻 Comte dinine geniş bir kilise örgütü de tasarlamıştır. Her bölgede bir pozitivist tapınak kurulacak, bu tapınakların başına pozitivist papazlar getirilecektir.

🔻 Pozitivist tapınaklar ‘oğlunu kolları arasında tutan otuz yaşında bir kadın’ heykelleriyle süslenecektir. Bu kadın, Comte’un sevgilisi Clotilde de Vaux’dur (1815-1846).

🔻 Comte’un sevgilisi olan bu kadın bütün kadınları simgeler. Kadın, günde üç kez (sabah, öğle, akşam) kutsanacaktır.

🔻 Comte, Tanzimat’ın kudretli sadrazamı Mustafa Reşit Paşa’ya “Pozitivizm İlmihali” ve “Pozitif Siyaset Sistemi” isimli kitaplarını da ekleyerek bir mektup göndermiş Osmanlı’yı kendi dinine davet etmiştir.

🔻 Pozitivizm İlmihali, 1851) eserinde Comte, İnsanlık Kilisesi’nin yedi ayinini sıralıyor:

* Giriş (adaylık ve kefalet)
* İkrar (eğitimin sona ermesi)
* Varış (kariyer seçimi)
* Evlilik
* Emeklilik (63 yaş)
* Ayrılma (cenaze)
* Birleşme (tarih olma, ölümden 3 yıl sonra)

🔻 2015 yılında Hugo Pinto yönettiği, “The Last Religion” (Son Din) adlı belgeselde, Brazilya’da Porto Alegro ve Rio de Janeiro’da pozitivist tapınaklarda Comte’un formüle ettiği şekilde yapılan ayinlere de yer verilmektedir.

Belgesel şu linkten izlenebilir: www.youtube.com/watch?v=SPBl89l6Sgo

Ali Rıza Bayzan