Institut français Türkiye'nin çevrim içi gerçekleştirilen Edebiyat Salonu etkinliğine konuk olan ünlü yazar Amin Maalouf, Yiğit Bener'in sorularını yanıtlarken son romanı Empedokles'in Dostları ve Uygarlıkların Batışı denemesi hakkında bilgiler verdi.
Fransa'da yaşayan kitaplarını Fransızca kaleme alan Beyrut doğumlu, 1993 Goncourt Akademisi Edebiyat Ödüllü yazar, kitabının Türkçe baskısının editörünün tavsiyesi üzerine romana "Empedokles'in Dostları" ismini verdiğini, Fransızca isminden farklı olarak bu ismi de sevdiğini dile getirdi.
Asıl mesele insanlığın ölümle olan savaşı değil
Kitapta yer alan karakterlere ve anlatılanlara ilişkin bilgiler de veren Maalouf, asıl meselenin insanlığın ölümle olan savaşı olmadığını vurgulayarak, şunları kaydetti: "Tarih birbiriyle savaşırken ilerleyemez. Çok güçlüyüz ve çok ileriyiz ama tarihin ileriki safhaları bu şekilde devam edemez. Önümüzdeki 20-30-40-50 sene için böyle bir mücadeleyi, böyle bir savaşı kabul etmememiz gerekiyor. ABD ve Çin gibi büyük güçlerin her seviyede birbirleriyle savaşmasını kabul edemeyiz çünkü onlar savaşırken bütün insanlık acı çekiyor. Belki çok nahif olabilir bu söylediklerim ama aslında dünyayı yönetmenin farklı bir yöntemi de var. Farklı değil, aslında tek yol, tek yol bu. Yeni bir düzen, yeni bir dünya düzeni oluşturulması gerekiyor ve burada herkesin sözü olabilmeli, herkesi dinleyebilmeliyiz. Tabii ki büyük ülkeler olacak en büyükleri olacak ama diğer ülkeler de olacak. Her kültür aynı eşitlikte aynı şekilde gelişebilmeli, kendisini yayabilmeli. Her kültür ve her ülke kendisini tanıtabilmeli."
Dünya artık sıcak ya da soğuk savaşlara devam edemeyecek
Dünyanın artık sıcak ya da soğuk savaşlara devam edemeyecek olmasının, iki kitabın da ortak mesajı olduğuna işaret eden Maalouf, "Öyle bir bölgeden geliyorum ki çok uzun senelerden beri acı çekiyor, çok uzun zamandan beri acı içinde. Ve bütün hayatım boyunca hep acı, başarısızlık ve çatışma gördüm. Hep çöken, paramparça olan ülkeler gördüm. Benim doğduğum ülke Lübnan gibi. Şu anda Avrupa'dayım, Avrupa'ya bakıyorum, tabii iyi ki benim doğduğum bölgeye, memleketime çok benzemiyor ama bir 'ama' var. Yine bir kriz yaşanıyor Avrupa'da. Avrupa Birliği ve Avrupa fikri tehdit altında, kriz içinde." değerlendirmesini yaptı.
Parayı bu kadar yüceltmenin bedelini ödüyoruz
Amin Maalouf, dünyanın süregelen sorununun insanlığın elindeki bütün problemleri bertaraf etme kapasitesine sahip olmasına rağmen çözüm üretme konusunda gerçekleştirilen çalışmaların yetersiz olduğunu vurguladı.
Dünyada eşitsizliklerin her zaman olduğunu fakat Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra Batı'nın sürekli geriye doğru adım attığını ve eşitsizliklerin alkışlandığı bir toplum haline geldiğini aktaran yazar, şöyle konuştu: "Daha farklı bir dünya hayal etme imkanımızı da kaybettik. Bununla birlikte kapitalist dünyanın içindeki avantajlarımızı da kaybettik. Sosyal eşitliği dikkate alma isteğimizi de kaybettik. Ben belki diyorum, emin olmamakla birlikte, belki karşılaştığımız krizin sonucu da tekrar bunlar gözden geçirmemiz olacak. Çünkü öyle bir yola girdik, toplumlar parayı yüceltti ve bunu yaparak çok büyük bir hata ettik. Parayı bu kadar yücelttiğimiz zaman sağlık sistemini de riske attık ve bugün de bence karşı karşıya kaldığımız sorun bunun bedeli, aslında bunun bedelini ödüyoruz."
Bugün dünyadaki pek çok sorunun küresel olduğunu, çözümlerin birlikte inşa edilmesi ve çözüm üretmek için bir araya gelinmesi gerektiğini vurgulayan Maalouf, "Umudun yeniden tesis edilmesi ve sorunların çözülmesi gerekiyor. Bu sorunları daha fazla beslememeliyiz. Toplumlar gelecekten umutsuz olmamalı. Maalesef doğduğum memlekete, bölgeye bakıyorum; dostlarımla ve Lübnan'da yaşayan ailemle hala temastayım ve umutsuzluk görüyorum orada çünkü gelecek kaygıları var. Bölgedeki birçok ülke için de aynı şey geçerli." diye konuştu.
Amin Maalouf'un eserlerini Türkçe'ye tercüme eden çevirmen ve yazar Ali Berktay ise çevirmiş olduğu kitapların her zaman iki dünya, iki kültür ve iki uygarlık arasında geçiş sağladığını söyledi.
Etkinliğe katılan Türkiye Fransız Kültür Merkezi Genel Müdürü Jean-Jacques Victor, programa katkıda bulunanlara teşekkür ederek, "Edebiyat Salonu"nda çevrim içi olarak Amin Maalouf'u ağırlamaktan dolayı çok memnun ve mutlu olduklarını kaydetti.
Ünlü yazara Türkiye'de çok tanınan biri olduğunu söyleyen Victor, "Zaten dünya edebiyatının çok önemli bir şahsiyetisiniz. İki kültürlü geçmişinizden dolayı iki dünya arasında geçişi sağlayan birisisiniz. Fransızca dilinde yazan bir yazar olarak Türkiye'de de ayrıca çok tanınıyorsunuz." dedi.
Amin MaaloufEdebiyat SalonuEmpedokles'in DostlarıInstitut FrançaisUygarlıkların BatışıYiğit Bener
Muhabir Ahmet Esad Şani
Yorumlar