Adları Kauçuk Adamlar anlamına gelen Olmecler, MÖ 1200 ile MÖ 400 arasında hüküm süren bir Mezoamerikan uygarlığı. İspanyol istilası öncesi Ameraka kıtasında hüküm süren bilinen en eski medeniyet kabul ediliyor.
Kireçtaşından inşa edilen devasa üç boyutlu heykellerin çapı yaklaşık 1,4 metre ve her biri 700 kilogram ağırlığında. Yöneticileri tasvir ettiği düşünülen insan yüzü şekilli kabartmalar bulunan iki tarihi taş, Meksika’nın güney ucuna yakın Tabasco eyaletindeki Tenosique’de kasabasında bulundu.
İki oyma anıt, yerel yöneticileri ağızları açık ve kolları çapraz olarak tasvir ediyor. Her parça ayak izleri, bir taç, mısır koçanı, Olmek haçı ve jaguar glifleriyle süslenmiş ve liderlerin açık ağızları “jaguarın kükremesine” atıfta bulunuyor.
Araştırmacılar, kabartmalarla ilgili en çarpıcı olan şeyin, “ajaw” gibi oyulmuş olduklarından, figürlerin ağızlarının konumlandırılması olduğunu belirtiyor. Bu, arkeologlara MÖ 900 ile MÖ 400 arasına tarihlenen portrelerin Olmek topluluğu içindeki önemli şahsiyetlerin portreleri olduğunu gösteriyor.
Açıklamaya göre, bu Olmek oyma tarzının daha sonraki Maya ajaw sunaklarına dönüşmüş olması mümkün. INAH Tabasco Merkezi direktörü Carlos Arturo Giordano Sánchez, “‘Ajaw’ kelimesi ‘bağıran’, ‘gönderen’ ve ’emir veren’ anlamına gelir ve bu sonraki Maya anıtlarında ağız öne çıkar. Olmec zamanlarından gelmiş olması gereken bir özellik.” diyor.
Giordano Sánchez, bazı Maya ajaw sunaklarının Belize’deki Caracol Maya arkeolojik alanında bulunduğunu ve bu temanın bize üç yüzyıldan fazla bir süredir kalıcılığını anlattığını söylüyor.
Yeni bulunan kabartmalar, Tabasco’daki diğer iki şehir olan Balancán ve Villahermosa da dahil olmak üzere bölgenin başka yerlerinde bulunan Olmec’e atfedilen beş farklı kabartmaya çarpıcı bir şekilde benziyor.
Araştırmacılar, bu benzerliklere dayanarak, portrelerin, ritüelistik uygulamalar gerçekleştiren hükümdarları tasvir ettiğine inanıyorlar. Bu uygulama, transa geçmek benzeri bir duruma ulaşmak için beyne giden kan ve oksijen akışını azaltan bir duruşu benimsemeyi içeriyordu.
Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi (UNAM) Maya Araştırmaları Merkezi’nde arkeolog olan Tomás Pérez Suárez, Olmeklerin bu uygulamanın kendilerine güç verdiğine inandığını söylüyor.
Yorumlar