Dikkatli bakarsanız, kendinizi bu resimde kozmik karanlığın ortasında adeta görünmeyen bir yüzün kan çanağına dönmüş göz çukurları ve kıvılcımlar saçan göz bebeklerine bakıyor gibi hissedebilirsiniz.
Aslında yanyana görünmeleri optik bir yanılgı biri daha önde, diğeri daha geride Ancak bu iki galaksi yine birbirine çok da uzak değil. Çünkü milyonlarca yıl önce yanyanaydılar ve birbirlerini teğet geçtiler.
**********************************************************************
Bu görüntü, görünür ışık renklerine çevrilmiş görünmez ultraviyole, görünür ve orta kızılötesi ışık dalga boylarını gösterir. Renk anahtarı, ışığı toplarken hangi WFPC2 ve MIRI filtrelerinin kullanıldığını gösterir. Her filtre adının rengi, o filtreden geçen kızılötesi ışığı temsil etmek için kullanılan görünür ışık rengidir.
Bu görüntü, Hubble ve James Webb uzay teleskopları tarafından çekilen IC 2163 ve NGC 2207 galaksilerinin görüntüsüdür. Hubble'ın verileri Geniş Alan Gezegen Kamerası 2'den (WFPC2) alınmıştır. Webb'in verileri ise Orta Kızılötesi Enstrümanından (MIRI) alınmıştır.
Görüntüde referans olması için bir ölçek çubuğu, pusula okları ve renk anahtarı gösterilmektedir.
Ölçek çubuğu, ışığın bir Dünya yılında kat ettiği mesafe olan ışık yılı cinsinden etiketlenmiştir. (Işığın ölçek çubuğunun uzunluğuna eşit bir mesafe kat etmesi üç yıl sürer.) Bir ışık yılı yaklaşık 9,46 trilyon kilometreye eşittir.
Ölçek çubuğu ayrıca gökyüzündeki açısal mesafenin bir ölçüsü olan yay dakikası cinsinden etiketlenmiştir. Bir yay saniyesi, bir derecenin 1/3600'lük açısal ölçümüne eşittir. Bir derecede 60 yay dakikası ve bir yay dakikasında 60 yay saniyesi vardır. (Dolunay'ın açısal çapı yaklaşık 30 yay dakikadır.) Gökyüzünde bir yay saniyesini kaplayan bir nesnenin gerçek boyutu, teleskoptan uzaklığına bağlıdır.
Kuzey ve doğu pusula okları, görüntünün gökyüzündeki yönünü gösterir. Gökyüzünde kuzey ve doğu arasındaki ilişkinin (aşağıdan görüldüğü gibi) bir yer haritasındaki yön oklarına göre (yukarıdan görüldüğü gibi) ters çevrildiğine dikkat edin.
**********************************************************************
IC 2163 olarak adlandırılan soldaki daha küçük spiral galaksi milyonlarca yıl önce NGC 2207 olarak adlandırılan sağdaki spiral galaksiye sürtünerek çok yavaş hareketlerle arkasına geçti.
Normalde bu kadar korkunç da görünmüyorlar. Çiftin ürkütücü renkleri, NASA/ESA/CSA'nın James Webb Uzay Teleskobu'ndan elde edilen orta kızılötesi ışık ile NASA/ESA'nın Hubble Uzay Teleskobu'ndan elde edilen görünür ve ultraviyole ışığın bir kombinasyonu ile ortaya çıkarıldı.
**************************************************************************
Birbirine teğet iki sarmal gökada olan IC 2163 ve NGC 2207'ün iki ayrı görüntüsü. Soldaki fotoğraf NASA ve ESA'nın sahibi olduğu Hubble Uzay Teleskobu'nun ultraviyole ve görünür ışık gözlemi sağdaki fotoğraf ise NASA, ESA ve CSA'nın sahibi olduğu James Webb Uzay Teleskobu'nun orta kızılötesi ışık gözlemi ile elde edlmiş.
Hubble'ın görüntüsünde, yıldızlarla dolu sarmal kollar parlak mavi renkte ve gökadaların çekirdekleri turuncu renkte parlıyor. Her iki gökada da koyu kahverengi toz şeritleriyle kaplıdır ve bu şeritler soldaki IC 2163'ün çekirdeğinin görünümünü engeller.
Webb'in görüntüsünde, soğuk toz merkez sahneyi alır ve gökadaların kollarını beyaza boyar. Yıldızların hala tozun içine derinlemesine gömülü olduğu alanlar pembe görünür. Diğer pembe noktalar, kuasar olarak bilinen aktif süper kütleli kara delikler de dahil olmak üzere bu gökadaların oldukça gerisinde bulunan nesneler olabilir.
Gözünüzü Webb görüntüsünün sağ alt köşesine doğru çevirirseniz, birçok yıldız oluşturan nispeten küçük bir yıldız patlaması görebilirsiniz ki sekiz belirgin kırınım sivrisiyle parıldayan en büyük, en parlak pembe bölgedir. Hubble görüntüsündeki aynı bölge, parlak mavi bir yıldız kümesi olarak görünür.
Webb'in görüntülerindeki beyaz sarmal kollardaki dantel benzeri delikler, genellikle süpernovaların uzun zaman önce patladığı yerlerdir. Hubble, aynı bölgelerde bu alanların artık daha yeni yıldızlarla dolu olduğunu gösteriyor. Hubble görüntüsünün sağ üst ve sol alt tarafındaki siyah alanlar herhangi bir veri içermiyor ve uzay boşluğunu oluşturuyor...,
*********************************************************************
Astronomlara göre fotoğraflar, galaksilerin birbiriyle karşılaştığında oluşan 'ışık sürtünme'lerini' kanıtlar mahiyette. Daha parlak kırmızıyla gösterilen bu çizgiler, 'göz kapakları' dahil, galaksilerin şişkin, damar benzeri hatlarını oluşturuyor.
Her iki galaksinin de yıldız oluşum oranları artmıştır. Bir araya geldiklerinde, her yıl Güneş büyüklüğünde iki düzine daha yeni yıldıza sahip oldukları tahmin edilmektedir. Samanyolu galaksimiz ise her yıl iki veya üç yeni Güneş benzeri yıldıza sahip olabiliypr..
Her iki galaksi de bilinen yedi süpernovaya ev sahipliği yapmıştır; bunların her biri kollarında yer açmış, daha sonra soğuyan gaz ve tozu yeniden düzenlemiş ve birçok yeni yıldızın oluşmasına olanak sağlamıştır. (Bu alanları en mavi bölgeleri seçerek bulabilirsiniz).
Yıldız oluşturan 'aksiyon dizilerini' tespit etmek için, Hubble tarafından ultraviyole ışıkta yakalanan parlak mavi alanları ve esas olarak Webb'in orta kızılötesi verileriyle detaylandırılan pembe ve beyaz bölgeleri arayın. Daha büyük yıldız alanları süper yıldız kümeleri olarak bilinir. Bunların örneklerini, daha büyük galaksinin üstünü saran ve sola işaret eden en üstteki sarmal kolda arayın. Galaksilerdeki diğer parlak bölgeler, birçok yıldızın hızlı bir şekilde oluştuğu yerler olan mini yıldız patlamalarıdır. Ayrıca, soldaki daha küçük galaksi olan IC 2163'ün üst ve alt 'göz kapağı', daha yeni yıldız oluşumlarıyla doludur ve parlak bir şekilde yanar.
GELECEKTE TEK BİR GÖZ OLABİLİRLER
Peki bu sarmal galaksilerden oluşan göz gelecekte ne olacak? Milyonlarca yıl boyunca galaksiler tekrar tekrar birbirlerinin yanından geçebilirler. Çekirdekler ve kolların birleşerek "siklops / tepegöz" yani tek bir göze dünüşebilir. O zaman geldiğinde yıldız oluşumlaı azalıp, gaz ve toz bulutları azaldığından daha sakin ve duru bir bakış ortaya çıkabilir.
****************************************************
Adeta donmuş bakışlarla iki büyük ışıltılı 'göz'ün, uzayın uçsuz bucaksız mesafelerine baktığını gösteren bu fotoğraf, IC 2163 ve NGC 2207 galaksilerinin James Webb Uzay Teleskobu'nca çekilen orta kızılötesi ışınları ile elde edildi.
Webb'in orta kızılötesi görüntüsü, soğuk tozun bu galaksiler boyunca nerede parladığını göstermeye yardımcı oluyor ve yıldızların ve yıldız kümelerinin tozun içinde nerede gömülü olduğunu belirlemeyi sağlıyor. Bu bölgeleri, sarmal kollar boyunca pembe noktaları arayarak görebilirsiniz. Bu alanların çoğu, galaksileri genişleten gaz ve tozla kaplı, aktif yıldız oluşumlarına ev sahipliği yapmaktadır. Diğer pembe noktalar, kuasar olarak bilinen son derece uzak, aktif süper kütleli kara delikler de dahil olmak üzere, bu galaksilerin oldukça gerisinde bulunan nesneler olabilir.
Sağ altta sekiz belirgin kırınım sivri ucuyla parıldayan en büyük, en parlak pembe bölge, birçok yıldızın hızlı bir şekilde oluştuğu bir yer olan mini bir yıldız patlamasıdır. Sarmal kollardaki dantel benzeri delikleri bulun. Bu alanlar yıldız oluşumuyla doludur.
Son olarak, nesnelerin gökkuşağı renklerinde parlak bir şekilde parladığı uzayın siyah arka planına dikkat edin. Küçük kırınım sivri uçları olan mavi daireler ön plandaki yıldızlardır. Sivri uçları olmayan nesneler çok uzak galaksilerdir.
**********************************************************
mistikalem / Kaynak: esawebb
Yorumlar