TDK sözlük anlamına göre "Doğrucu Davut" deyimi; her şeyin doğrusunu yapmayı veya söylemeyi huy edinmiş kimse anlamına geliyor. Doğrucu Davutlar'ın kimisi çatık kaşlı, kimisi gülünç karakterde olabilir ama temel özellikleri, başkalarının fikirlerini dinlemeyip, sadece kendi kararlarını uygulamaya çalışmaktır. Yani dediğim dedik, çaldığım düdük deyimi bunlara çok yakışır.
Öte yandan Doğrucu Davutlar her ne kadar can sıkıcı tipler olsalar da çoğu zaman haklıdırlar.
Doğrucu Davut Deyiminin Öyküsü
Doğrucu Davut deyiminin doğuşuna dair anlatılan bir halk hikayesi vardır ve şöyledir: Padişahın birinin Davut adında bir veziri varmış. Savaş hazırlıklarının yapıldığı süreçte Padişah vezirine “Davut ne dersin, bu savaşı nasıl kazanabiliriz?” diye sormuş. “Padişahım, bu savaştan vazgeçin, şu nedenlerden ötürü kazanma şansımız yok, kaybederiz.” yanıtını almış. Padişah bu yanıtı beğenmemiş, kızmış ve “Bre Davut, sen bizi nasıl hor görürsün! Kudretimizi nasıl küçümsersin? Gir zindana da aklın başına gelsin” diyerek onu cezalandırmış. Ama savaş kaybedilmiş. Aradan aylar geçmiş yeni bir savaş gündeme gelince Padişahın aklına da veziri gelmiş. “Getirin şu Davut'u soralım, bakalım bu kez ne diyecek” demiş. Davut huzura gelince, padişah; “Söyle bakalım Davut, bu savaşı nasıl kazanabiliriz” Davut düşünmüş, düşünmüş ve “Padişahım ben en iyisi zindana geri döneyim” demiş.
Elbette Doğrucu Davutlar sadece bizim kültür coğrafyamızda yaşamıyor. Hemen her medeniyetn kendine özgü bir Doğrucu Davut karakteri ve öyküsü var.
Dünya edebiyatının "Doğrucu Davutları" olarak adlandırılabilecek akla gelen ilk 12 karakteri listeleyelim istedik ve bakın bu listeye kimler girdi. Siz onlardan kaçını tanıyorsunuz?
Molla Kasım (Yunus Emre şiirlerinde hayat bulmuştur): Kendi doğrularını dayatan ve başkalarını yargılayan bir karakter olarak, Yunus Emre'nin şiirlerini sorgularken hatasını geç fark eden bir figürdür. Daha sonraki dönemde Fuzûlî'nin kaleme aldığı Rind ile Zâhid'teki zahit karakteri de Molla Kasım'ın İslam Edebiyatındaki bir yansımasıdır.
Don Kişot: (Miguel de Cervantes'in Don Quijote romanın kahramanıdır): Hayalperestliği ve kendi doğrularına sıkı sıkıya bağlılığıyla, gerçeklikten kopuk bir şekilde dünyayı değiştirmeye çalışır.
Inspector Javert (Victor Hugo'nun Sefiller romanının kahramanıdır): Katı kurallara ve yasalara bağlılığıyla, merhamet ve adalet arasındaki çatışmada kendi doğrularını sorgulamayı reddeder.
Thomas Gradgrind (Charles Dickens'in Zor Zamanlar romanının karakteridir): Mantık ve gerçeklere sıkı sıkıya bağlı olan bu karakter, hayal gücünü ve duyguları reddeder. Tabi karlı girişimlerin peşinde koşmak gibi kötü bir şöhreti de vardır.
Thomas Danforth (Arthur Miller'in Cadı Kazanı oyununun ve aynı adlı çok sayıda uyarlamasının kötü karakteridir): Salem cadı mahkemelerinde adalet adına hareket ederken, kendi doğrularını sorgulamayı reddeden bir yargıçtır.
Antigone (Sophocles'in aynı adlı eserinin kahramanıdır): Kendi ahlaki doğrularına bağlı kalarak, devletin yasalarına karşı çıkan bir karakterdir. Antigone, Sophocles'in ölümsüz tragedyasıyla edebiyat dünyasında yer edinmiş güçlü bir karakterdir. Kendi ahlaki doğrularına sıkı sıkıya bağlı olan Antigone, dayısı Kreon'un koyduğu yasaları çiğneyerek kardeşi Polyneikes'in cesedini gömmeye çalışır. Bu hareketi, bireysel özgürlük ve doğal hukuk ile devlet otoritesi arasındaki çatışmayı simgeler.
Kreon (Creon) (Sophocles'in Antigone adlı eserinin muhalif kahramanıdır): Antigone'nin karşısında yer alan ve devletin yasalarını savunan, katı bir doğrucu figürdür. Yunan mitolojisinde Thebai hükümdarı olarak bilinen bir figürdür
Pierre Bezukhov (Tolstoy'un savaş ve Barış adlı eserinin kahramandır): Kendi ahlaki doğrularını sorgulayan ve bu doğrulara göre hareket eden bir karakterdir. İyi huylu, idealist genç bir kurgusal karakterdir ancak dışlanmış biridir. Zengin Rus Kont'un gayri meşru oğludur, yurtdışında eğitim görmüştür ancak babasının sağlığı bozulduğu için şimdi Rusya'ya geri dönmüştür...
Atticus Finch (Harper Lee'nin Bülbülü Öldürmek romanının kahramanı): Pulitzer ödüllüBülbülü Öldürmek (Alaycı Kuşu Öldürmek'in ) romanında, adalet ve doğruluk adına mücadele eden avukattır. Yazar karakteri ilk olarak 1950'lerin ortasında yazdığı Go Set a Watchman romanında tasarlamıştır
Ivan Fyodorovich Karamazov (Dostoyevski'nin Karamazov Kardeşler romanın kahramanı ):Ahlaki ve felsefi doğrularını sorgulayan bir karakterdir.
Jean Valjean (Victor Hugo'nun Sefiller romanın kahramanıdır) , kendi doğrularını bulmaya çalışan ve adaletle merhamet arasında denge kuran bir figürdür.
Holden Caulfield (J.D. Salinger): "Çavdar Tarlasında Çocuklar"da, toplumun ikiyüzlülüğüne karşı kendi doğrularını savunan bir gençtir.
Yaşar İliksiz - Mistikalem.com
Yorumlar