Tarihi Kentler Birliği’nin (TKB) ilk kez 2016 yılında gerçekleştirdiği Müze Özendirme Yarışması, 4’üncü kez düzenlendi. Bu yıl 20’inci yaşını kutlayan TKB’nin; iyi müzecilik örneklerini özendirmek, yerel yönetimlerin müze uygulamalarında önder olma ve koruma bilinci yaratma rollerini öne çıkarmak ve ülkemizde yerel yönetimlerin girişimiyle oluşturulmuş müzeler arasında işbirliğini geliştirmek amacıyla düzenlediği Müze Özendirme Yarışmasına 16 belediyeden, farklı ölçeklerde 18 müze katıldı.
Her müze kendi ihtisas alanında değerlendirilerek; Göç Müzesi, Kent Müzesi, Kent Tarihi Müzesi, Kent Belleği ve Arşiv Müzesi, Yaşam Kültürü Müzesi, Milli Mücadele Müzesi, Sanayi Müzesi, Sanat ve Edebiyat Müzesi, Denizcilik Müzesi ve Maket Müzesi olmak üzere 10 farklı kategori belirlendi.
Göç Müzesi kategorisinde İzmir Büyükşehir Belediyesi; Buca Göç ve Mübadele An Evi ile Manavgat Belediyesi; Giritli Müzesi – Giritliler Kültür Evi ile Odunpazarı Belediyesi ise Mustafa Abdülmecil Kırımoğlu Kırım Tatar Müzesi ile ödüle layık görüldü.
Kent Müzeleri kategorisinde Bilecik Belediyesi; Yaşayan Şehir Müzesi ile Kepez Belediyesi; Bir Zamanlar Antalya Müzesi ile Şebinkarahisar Belediyesi ise Kent Müzesi ile ödül aldı.
Kent Tarihi Müzeleri kategorisinde Kayseri Büyükşehir Belediyesi; Kayseri Müzesi ile Uşak Belediyesi; Kent Tarihi Müzesi ile Kent Belleği Ve Arşiv Müzeleri kategorisinde ise Dulkadiroğlu Belediyesi; Kahramanmaraş̧ Kültür ve Tarih Araştırmaları Merkezi ile Eskişehir Büyükşehir Belediyesi; Kent Belleği Müzesi ile ödüle değer görüldü.
Yaşam Kültürü Müzeleri kategorisinde Altındağ Belediyesi; Ulucanlar Cezaevi Müzesi ile Battalgazi Belediyesi; Hasırcı ve Yaygın Mahalle Müzeleri ile başarılı bulundu.
Milli Mücadele Müzeleri kategorisinde, Karadeniz Ereğli Belediyesi; Alemdar Gemisi Müzesi ile Odunpazarı Belediyesi; Yeşil Efendi Konağı Atatürk ile Bir Gün Müzesi çalışmasıyla ödül almaya hak kazanırken Sanayi Müzeleri kategorisinde Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, SEKA Kâğıt Müzesi ile ödül kazandı.
Yarışmanın diğer kategorileri olan Sanat Ve Edebiyat Müzeleri alanında Odunpazarı Belediyesi, Ataol Behramoğlu Kitaplığı ile Denizcilik Müzeleri alanında Bodrum Belediyesi, Bodrum Deniz Müzesi ile Maket Müzeleri alanında ise Aksaray Belediyesi, Aksaray Somuncu Baba Minyatür Müzesi ile ödül aldı.
15 Mayıs 2020 tarihinde, pandemi koşulları nedeniyle internet üzerinden toplanan Seçici Kurul, projeleri değerlendirdi. Müzelerin başarılı ve geliştirilmeye açık yönleriyle ilgili görüşlerini belirterek ödüllerin dağılımına karar verdi. Kurul, değerlendirmede 6 temel kriteri göz önünde bulundurdu:
- Mekân kalitesi: Müzenin içinde bulunduğu yapının mekânsal niteliği, mekânın korunması ve yeniden işlevlendirilmesi aşamasında yapılan çalışmalar, yapının kent kimliği ile ilişkisi ve planlama kurgusu dikkate alındı.
- Arşiv ve araştırma çalışmaları: Müzenin arşivinin oluşturulma şekli, koleksiyonlarının niteliği, arşivinin bilimsel araştırmaları ne ölçüde yönlendirebilecek güçte olduğu ve yapılan yayınlar bu kapsamda ele alındı.
- Sergileme kurgusu: Müzenin koleksiyonunu ziyaretçilerine aktarırken kullandığı iletişim dili, sergi düzeni, yapılan seçki ve kullanılan sergi ara yüzü, bu kriter altında değerlendirildi.
- Sosyal gücü: Müzenin bir kültür mekânı olarak halkla kurduğu ilişki, bu bağlamda değerlendirildi. Müzede verilen eğitimler, destekleyici faaliyetler, düzenlenen etkinlikler, program ve her şeyden önemlisi içinde bulunduğu kentin sosyal yaşamına olumlu etkisi bu kapsamda dikkate alınan kriterler oldu.
- Kentle ilişki; Müzenin kentin bütüncül kurgusu ve koruma çalışmalarıyla ilişkisi değerlendirildi; müzenin, kentte ne ölçüde bir kamusal odak olarak var olduğu sorusu irdelendi.
- Süreç yönetimi; Müzenin açılması ve yönetimi süreçlerinde karşılaşılan zorluklara karşı yenilikçi yaklaşımların ne ölçüde geliştirilebildiği, bu kriter kapsamında ele alındı.
TKB Müze Özendirme Yarışması isminde de vurgulandığı gibi, müzeler arasında rekabeti değil, iyi örnekleri özendirmeyi hedefliyor.
Yorumlar