Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, boşanma sürecinde kardeşlerin birbirinden ayrılmasının çocukların duygusal gelişimini ve psikolojik sağlığı üzerindeki etkileri hakkında açıklamalarda bulundu:
Boşanmanın, bireylerin ve çocukların hayatında önemli bir değişim dönemidir. Boşanma sonrası bazı çocuklar yalnızca ebeveynlerinden değil, en yakın duygusal bağları olan kardeşlerinden de ayrılmak zorunda kalabiliyor. Kimi zaman ekonomik, kimi zaman yasal ya da başka nedenlerle alınan bu kararlar çocukların ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyebiliyor.
Kardeşlik bağı ruhsal koruyucu faktör
Kardeşler arasında kurulan bağ, özellikle stresli yaşam olaylarında bir tür koruyucu faktör işlevi görür. Ancak boşanma sonrası kardeşlerin ayrılması, çocukların en temel duygusal destek sistemlerinden birinin ortadan kalkması anlamına gelir. Kardeşin yokluğu, çocuğun yalnızlık hissini artırabilir ve güvenli bağlanma geliştirmesini zorlaştırabilir. Uzun vadede ise bu duygular; depresyon, anksiyete bozuklukları, sosyal ilişkilerde zorluk, bağlanma problemleri ve benlik algısında bozulmalar gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Özellikle erken yaşlarda bağlanma figürlerinin (ebeveyn ve kardeş) kaybı, çocukların güvenli bağlanma geliştirmesini zorlaştırabilir. Ayrı büyüyen kardeşler, hem bireysel travmalarla baş etmeye çalışırken hem de özlem duygusuyla baş başa kalırlar. Bu da onların duygusal gelişimlerinde eksikliklere neden olabilir.
Kardeşler birbirlerinin duygusal sığınağıdır.
Kardeşlerin birlikte büyümesinin, çocukların duygusal dayanıklılıklarını artırır. Ortak yaşanmışlıklar, birlikte geçirilen zaman kardeşler arasında güçlü bir duygusal bağ kurulmasını sağlar. Bu bağ, özellikle ebeveynlerin ayrılığı gibi sarsıcı olaylarda çocuğun kendini daha güvende ve anlaşılmış hissetmesini sağlar. Kardeşler, bir anlamda birbirlerinin duygusal ‘sığınağı’ haline gelir. Bu da yalnızlık hissini azaltır, empati becerisini güçlendirir ve sağlıklı bağlanma gelişimine katkı sağlar.”
Kardeş, bazen bir oyun arkadaşı, bazen sırdaş, bazen de bir destek kaynağıdır. Aynı evde büyüyen kardeşler arasında gelişen bağ, onları dış stres faktörlerine karşı daha dirençli hale getirir. Araştırmalar, birlikte büyüyen kardeşlerin empati yeteneklerinin daha güçlü olduğunu, çatışmaları çözmede daha becerikli olduklarını ve yaşam doyumlarının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Özellikle aile içi krizlerde, kardeşlerin birbirine olan desteği duygusal olarak iyileştirici bir işlev görür.
Yabancılaşmayı önlemek için kardeşler arası iletişim teşvik edilmeli
Ayrı büyüyen kardeşler arasında zamanla duygusal uzaklaşma, hatta yabancılaşma gözlemlenebilir. Bu durum özellikle çocuklukta ayrılan kardeşlerde daha belirgindir çünkü ortak anılar biriktirme süreci kesintiye uğrar.. Bu yabancılaşmayı önlemek için ebeveynlerin veya bakım verenlerin kardeşler arası düzenli temas ve iletişimi teşvik etmelerinin önemli. Online görüşmeler, ortak tatiller, mektuplaşmalar gibi bağları besleyici etkinlikleri, aradaki duygusal mesafeyi azaltabilir.
Boşanma ve kardeş ayrılığı sürecinde çocukların tavrı
Çocukların boşanma ve kardeş ayrılığı sürecini yaşlarına, cinsiyetlerine ve kişilik yapılarına göre farklı şekillerde algılayabilir. Küçük yaşlardaki çocuklar, ayrılığı anlamlandırmakta zorlanabilir ve kendilerini suçlayabilirler. Ergenlik dönemindekiler ise yoğun öfke, isyan ya da içe kapanma tepkileri gösterebilir. Kız çocukları daha içe dönük tepkiler verirken, erkek çocuklarında agresyon, davranış problemleri daha sık görülebilir. İçedönük çocuklar, kardeşlerinin yokluğunu daha yoğun hissederken; dışadönük çocuklar bu boşluğu sosyal çevreyle doldurmaya çalışabilir. Ancak bu da yüzeysel ilişkilerle duygusal eksikliği bastırma riski taşır.”
Kardeş ayrılıkları, boşanma sürecinde çocukları olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durumun etkilerini hafifletmek ve çocukların psikolojik sağlamlıklarını desteklemek için, öncelikle bu ayrılıkların duygusal yansımalarının farkında olmak gerekir. Kardeşlik bağı, sadece bir akrabalık değil; duygusal gelişimin temel taşlarından biridir. Bu bağı korumak, çocukların ileride kuracakları ilişkiler için oldukça önem taşır.
Yorumlar