Journal of School Health (Okul Sağlığı Dergisi)’nde yayınlanan bilimsel araştırmalara göre, çocukların yüzde 38,3’ünde postür (kötü duruş) bozukluğu görülüyor. Peki bu rahatsızlık neden olur? Tedavisi var mı?
Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, çocukların hem bugün hem de gelecekte sağlığını olumsuz etkileyen rahatsızlık hakkında şu bilgileri verdi:
Bilgisayar kullanan çocukların artması postür bozukluğunu artırıyor
“Çocuklardaki postür bozukluğu günümüzde en çok teknolojiye bağlı olarak gelişir. Bilgisayar, tablet, telefon başında geçirilen süre ile doğru orantılı olarak çocuklarda postür bozukluğu görülme sıklığı artmıştır. BMC Musculoskaletal Disorders’ta 2014’te yayınlanan bilimsel çalışmada, bilgisayar kullanan çocukların artmış kamburluk ve başın öne doğru uzadığı pozisyona sahip oldukları bulunmuştur.
Sokaklarda oynayan çocuk sayısının azalması, futbolu sahada oynamak yerine bilgisayarlarında tuşlara basarak oynamayı tercih eden bir nesil olması, sek sek oynamak, ip atlamak yerine cep telefonlarına indirdikleri uygulamalardan oyunlar oynamaları kasların da gelişimini etkilemektedir. Karın ve sırt kasları zayıf olan çocuklarımızın da postür bozukluğu ortaya çıkmaktadır.
Çocukların sırt çantalarının ağırlığı ne kadar olmalı?
Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre, taşıdıkları ağır sırt çantaları da postür bozukluğu gelişimine sebep olacaktır. Plos One’da 2018’de yayınlanan bir çalışmada çocukların taşıdıkları sırt çantalarının ağırlığı kendi vücut ağırlıklarının yüzde 5’iyle 20’si arasında olması gerektiği ancak optimumun yüzde 10 olduğu söylenmiştir.
Çene eklemi problemleri duruş bozukluklarına sebep olabileceği
2017’de Acta Odontológica Latinoamericana dergisinde yayınlanan bir çalışma da çocuklarda temporomandibular eklem disfonksiyonlarının yani çene eklemi problemlerinin duruş bozukluklarına sebep olabileceği açıklanmıştır. Çene ekleminde problem olan çocuklarda en fazla görülen postüral bozukluk ‘hiperlordosiz’ yani bel çukurunun aşırı artması durumudur. Bunu takiben de yandan bakıldığında başın gövdenin önüne doğru uzadığı pozisyon gelişir.
Düz tabanlı kız ve erkek çocuklarda postür bozukluğu daha fazla
Beslenme de çocuklarımızın postürünü etkilemektedir. Kötü beslenme ile gelen obezite probleminden dolayı çocuklarımız küçük yaşlardan itibaren birçok sağlık problemi yaşamaktadır. Çocuğumuzun ağırlığının fazlaca olmasından dolayı ayaklara çok yük binecektir ve ayak basış problemleri yaşanacaktır. Ayak basış problemleri de vücudun kendi dengesini koruyabilmek için anormal duruş stratejileri geliştirecektir. Annals of Biomedical Engineering’te 2018 yılında yapılan çalışma düz tabanı olan kız ve erkek çocuklarda postür bozukluğunun daha fazla olduğunu göstermiştir.
Çocuğunuz sık sık ağrıdan bahsediyorsa, çocuğunuzu incelediğiniz zaman herhangi bir asimetri gözlemliyorsanız fizyoterapistinizden postür analizi yapmasını istemelisiniz. Yıllık rutin yapılan kontroller çocuğunuzun sağlıklı gelişmesini sağlar. İlerleyen yaşlarında daha büyük sorunlarla karşılaşmadan çocuklarımızın omurga sağlığını koruyalım.
Bir çoğumuz farkında olmasak da aslında sağlığımızı çocukluk yaşlarında kaybetmeye başlarız. Bunun önüne geçmek için çocuklarımızı iyi gözlemlemeli, eğlenceli fikirlerle birlikte aktif bir egzersiz planlamalıyız. Çocuğun yapısına ve karakterine uygun egzersizler postür bozukluğu problemini ortadan kaldıracağı gibi çocuğunuzun daha sakin ve mutlu olmasını da sağlayacaktır.”
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu, postürün, duruşun vücut kısımlarının diziliş ve düzeni olduğunu aktararak, bunun statik ve dinamik olarak ikiye ayrıldığını belirtti.
Oturma, ayakta durma, yatma sırasında vücudun duruş şekline statik postür, hareket esnasındaki şekline ise dinamik postür denildiğini ifade eden Uslu, iyi bir postür eğitimine çocukluktan başlanması gerektiğine işaret ederek, "Kötü postür hayatın ileri dönemlerinde karşılaşılabilecek birçok ağrılı kas iskelet sistemi problemlerinin, organ bozukluklarının ve ruhsal bozuklukların sebebi olabilir." dedi.
İdeal duruş ve yatış şekli
"Baş dik, ileri ve geri eğiklik yapmaksızın yanlardan bakıldığında kulaklar, tam omuzlar hizasında olmalıdır. Göğüs dik durmalı bel ve boyundaki çukurluklar normalden fazla veya az olmamalıdır. Karın düz olmalıdır. Omuzlar dik olmalı, çökmüş gibi olmamalıdır. İdeal yatış pozisyonu, yatak sert ve düz olmalı, vücut ağırlığıyla yaylanmamalıdır. Baş ve gövde uyum içinde olmalıdır. Yastık çok alçak veya çok yüksek olmamalı, boyundaki çukurluğu destekleyecek kadar olmalıdır. Çok yumuşak yastıklar zararlıdır. Ayrıca çok sert ve yüksek yastıklar başın askıda kalmasına ve boynun zorlanmasına sebep olur."
Otururken kolların desteklenmesi önemli
Oturulan yerin yeterli yükseklikte olması gerektiğini dile getiren Prof Dr. Uslu, "Her iki ayak yere eşit olarak temas etmelidir. Çalışma esnasında öne eğilmeyi önlemek için masaya yakın oturulmalı, araba kullanılıyorsa direksiyona yakın olunmalıdır. Sırt ve mümkünse baş, eğimi hafif arkaya bakan bir destekle desteklenmelidir. Otururken kolların bir destekle desteklenmesi omuz ve boyuna binen yükü azaltır." değerlendirmesinde bulundu.
Duruş bozukluklarına sık rastlandığını anlatan Uslu, bunlara ilişkin bilgi verdi. Bu çerçevede kifolordozun (kamburluk ve çukur bel) önemli bir duruş bozukluğu olduğunun altını çizen Uslu, bu hastalarda boyun, omuz, sırt, bel ve bacak ağrılarının sık görüldüğünü söyledi.
Arkaya eğik bel duruş bozukluğunda ise omurga ve omuz ağrılarına sık rastlandığını aktaran Uslu, diğerpostür bozukluğu hastalıklarını ise şöyle sıraladı:
"Düzleşmiş bel, bu postürde karın kasları kuvvetli, bel ekstansörleri (doğrultucu kaslar) zayıftır. Kalça ve diz eklemi aşırı doğrulmuş. Düzleşmiş belde disklere binen yük arttığı için bel fıtığı riski artar. Düşük omuz bozukluğu ise uzun süre masa başında çalışanlar, bilgisayar ve daktilo gibi klavyeli cihaz kullananlar, borsa çalışanları gibi sürekli bir ekran izlemek zorunda kalanlar, çok fazla miktarda el işi yapanlarda görülür. Bu hastalar, sırtta kamburluk, omuzlarda çökme ve yuvarlaklaşma ve boynun öne doğru eğim yapması şeklindeki duruş bozukluklarıyla çok sık karşılaşır. Bu kişilerde aynı pozisyona maruz kalmaktan omuz ağrıları, boyun ağrıları, kürek kemikleri arasında ağrı, kol ve el bileği ağrıları çok sık görülür. Uzun süreli kötü ve aynı pozisyonda ders çalışan öğrenci ve akademisyenlerde de benzer tablolar görülebilir."
"Başın öne doğru eğik olması sık görülen bir duruş bozukluğu"
Başın öne doğru eğik duruşunun da önemli bir postür bozukluğu olduğunu belirten Uslu, "Uzun süre masa başında çalışanlarda sık görülen bir duruş bozukluğudur. Başın her 2,5 santim öne doğru eğik tutulması boyun omurlarına binen yükü iki kat artırır. Bu duruş bozukluğu uzun süre devam ettirilirse birçok duruş bozukluğuna da sebep olur. Günümüzde oldukça sık görülen bir duruş bozukluğudur. Bu kişilerde baş ağrıları, boyun, omuz, kol ve sırt ağrıları çok sık görülür." şeklinde konuştu.
Çok yaygın bir problem olan duruş bozukluklarını tedavi etmenin oldukça zor olduğuna dikkati çeken Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu, egzersiz programlarıyla, omurga esnekliğini ve disklerin sıvı içeriğini artırmaya yönelik tedavilerle, bu sorunlara çare bulmaya çalıştıklarını, tedavide omurga destek aparatları ve korseler kullandıklarını sözlerine ekledi.
Yorumlar