Türkiye'de 26 Nisan 2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan, imar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Maliye Bakanlığının Milli Emlak Genel Tebliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ, 26 Nisan 2012 itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan ve imar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan, kamu hizmetine tahsis edilmeyen, deniz kıyı kenar çizgisine 5 bin metre mesafenin dışında bulunan, tabii ve suni göllerin kıyı kenar çizgisine 500 metre mesafenin dışında olan, içme suyu amaçlı barajların koruma alanları dışında kalan, satış tarihi itibarıyla arazi toplulaştırılması yapılmayacak, özel kanunlar kapsamında olmayan, kadastrosu yapılan hazine arazileri satışa konu edilebilecek.
Öte yandan tarımsal amaçlı yapı bulunan taşınmazlar ile esaslı unsuru tarımsal faaliyet olması koşuluyla üzerinde sürekli ikamet edilen konutların bulunduğu taşınmazların da satışı yapılabilecek.
Bu nitelikteki taşınmazlar üzerinde bulunan konut amaçlı yapılar, kısmen iş yeri olarak kullanılması halinde bu kapsamda değerlendirilecek.
Ayrıca, esaslı unsuru tarımsal faaliyet olmakla birlikte bağ evi gibi sürekli ikamet amaçlı olmayan ve tarımsal üretimi destekleyici nitelikteki yapıların bulunduğu taşınmazlar satışa konu edilecek.
Hazine veya şahıslar tarafından açılan davalar sonucu 30 Mart 2014'ten sonra Hazine adına tescil edilen taşınmazlar da tebliğ kapsamında kabul edilecek ancak bu taşınmazlarda da başvuruların süresi içinde yapılması gerekecek.
Tarım arazisi niteliğinde olması ve fiilen tarımsal amaçla kullanılması koşuluyla tapudaki vasıflarına bakılmaksızın Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile imar ve ihya edilerek tarım arazisi niteliği kazandırılan ve fiilen tarımsal amaçla kullanılan taşlık, kayalık, çalılık gibi tescil harici devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler tebliğ kapsamında değerlendirilecek.
Hazineye ait tarım arazilerinden, Hatay sınırları içinde bulunanlar ile Çanakkale'nin Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri sınırları içinde olanlar satışa konu edilmeyecek. Ayrıca, Bakanlıkça satılamayacağı tespit edilen ve valiliklere (defterdarlık) bildirilen il, ilçe ve köylerdeki Hazineye ait tarım arazilerinin satışı yapılamayacak.
Hazineye ait tarım arazilerinden, irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilenlerle Ağaçlandırma Yönetmeliği kapsamında kiraya verilenler satışa konu edilmeyecek.
- Hak sahibi olma şartları
Söz konusu arazilerin satın alınmasında hak sahipliği için, bu taşınmazların kiracılarının 30 Mart 2014 itibarıyla en az üç yıldan beri taşınmazı kiralamış olmaları ve halen kira sözleşmesinin sürmesi, kullanıcılarının ise bu taşınmazları söz konusu tarih itibarıyla en az 3 yıldan beri tarımsal amaçlı kullanmaları ve kullanımlarının halen devam ettiğinin İdarece belirlenmesi ya da bu taşınmazların kullanım ve süre şartlarına tabi olunmaksızın paydaşı olunması gerekecek.
Hak sahibi olunabilmesi için 5 Aralık 2017'den itibaren bir yıllık sürede kişilerin bu taşınmazları doğrudan satın almak için idareye başvurması gerekecek.
Mirasçıların kira sözleşmesini devralmaları halinde mirasçılar da doğrudan satış hakkından yararlanabilecek.
Taşınmazların satış bedeli, rayiç bedelin tamamı olacak. Satış bedeli peşin veya taksitle ödenebilecek. Taksitle ödemelerde, bu bedelin yüzde 20'si yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde ödenecek. Kalanı ise en fazla 5 yılda 10 eşit taksitle kanuni faiziyle birlikte verilecek. Taksit dönemleri, hak sahiplerinin talebi dikkate alınarak belirlenecek.
Satılan tarım arazilerinin satış tarihinden itibaren 20 yıl içinde imar planında tarım dışı amaca ayrılması halinde, idarece belirlenen güncel rayiç bedelle satış bedelinin Yİ-ÜFE oranında artırılması sonucu bulunan bedel arasındaki fark, bu tebliğde belirtilen hükümlere göre peşin veya taksitle en son kayıt malikinden tahsil edileceğinden, satışı gerçekleştirilen tarım arazilerinin bulunduğu alandaki imar planı çalışmaları idarece takip edilecek.
Yorumlar