NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Güneş Sistemi’mizin merkezinde yer alan yıldızımızı bugüne kadar görülmediği şekilde yakında gözlemlemek için yeni bir uzay aracı göndermeye hazırlanıyor. Yeni aracın yolculuğu bu hafta başlayacak.
Sistemimize adını veren gezegenimize yaşam kaynağı ışığı sağlayan Güneş, söz konusu bilimsel çalışmalar olduğunda elimizde çok da fazla görselinin olduğu bir yapı değil. Örneğin Güneş’in kutuplarını hiç gözlemleyemedik.
Önümüzdeki hafta, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ortaklığında geliştirilen bir sonda, Güneş’i yakından görüntülemek ve kutuplarındaki hareketleri gözlemlemek için uzaya gönderilecek.
Daha güçlü, daha dayanıklı uzay aracı
Solar Orbiter adlı araç, daha önce hiçbir aracın başaramadığı bir görevi yerine getirmeyi amaçlıyor. Normalde bizim gördüğümüz bütün Güneş fotoğrafları, yıldızımızın ekvatoral bölgesine ait fotoğraflardır. Yani yıldızın “yandan” görünüşünü görürüz.
Yeni araç ise daha öncekilerden çok daha farklı bir yörüngeyle fırlatılacak. Aracın özel yörüngesi de şimdiye kadar göremediğimiz açılardan Güneş’i gözlemlememizi sağlayacak. Güneş’in kutuplarını ilk kez göreceğiz.
Araç, Güneş’e 42 milyon kilometreye kadar yaklaşacak. Bu da araca oldukça özel bir görüntüleme açısı verecek. Bilim insanları, araçtan gelecek olan görüntüler sayesinde Güneş hakkında araştırma yapacak.
11 yıllık döngünün sırrı
Bilim insanlarının özel olarak ilgilendikleri konu ise Güneş’in 11 yıllık gizemli döngüleri. Bu döngülerde yıldızımız sırasıyla bir aşırı aktif bir durgun hale geliyor. ESA’nın projedeki araştırmacılarından Daniel Müller, “Döngüsel davranışı anlıyoruz, insanlar Güneş’e bir teleskop doğrulttuğundan bu yana geçen 400 yıldır gözlemliyoruz. Ama gerçekte neden döngülerin 11 yıl olduğunu ya da nedenlerini bilmiyoruz.” ifadesini kullanıyor.
Güneş’in 11 yıllık döngüleri her değiştiğinde Güneş’in manyetik alanı tamamen yön değiştiriyor. Bu süreçte muhtemelen yıldızın kutupları da yer değiştiriyor. Solar maximumda Güneş lekelerle kaplanırken solar minimumda yüzeyi daha sakin ve pürüzsüz hale geliyor.
Bu döngüler yıldızımızdan gezegenimize gelen malzemeler konusunda da etkili. Solar maximum sırasında Güneş daha fazla parçacık yayıyor ve bu da Dünya’yı etkiliyor. Güneş parlamaları gezegenimize doğru savruluyor.
Neyse ki Dünya’nın kendi manyetik alanı var ve bu manyetik alan, bir şemsiye vazifesi görüyor. Çok büyük boyutlu parlamalarda bu alan yeterli olmayabiliyor ve jeomanyetik fırtınalar ortaya çıkabiliyor. Araştırmacılar bu yapıların neden oluştuğunu bulmaya çalışıyor.
Solar Orbiter Güneş ısısına dayanabilmeye çalışacak
Solar Orbiter, aşağı yukarı bir minibüs büyüklüğünde bir araç. Küp şeklindeki uzay aracının üzerinde 10 farklı ekipman yer alıyor ve araç, Güneş’e görece yakın bir mesafede çalışmaya dayanabilecek şekilde üretildi. Aracın üzerindeki ekipmanlar, Solar Orbiter’in ısı kalkanı tarafından korunuyor.
Özel olarak tasarlanmış ve titanyumdan üretilmiş üçgen şekilli ısı kalkanı, aracın hassas ekipmanlarının kızarmasını engelliyor. Kalkanın özel tasarımı ve kullanılan SolarBlack adlı özel kaplama malzemesi, 600 derece sıcaklıkta bile aracın hasar görmemesini sağlıyor. Bu kalkan sürekli olarak Güneş’e dönük olarak duruyor.
Yorumlar