Atina Agorası'ndaki arkeoloji kazılarında 2006 yılında zanaatkarların kullandığı tahmin edilen Klasik Ticari Binasının tabanının altında bir madeni parayla birlikte içinde tavuk parçaları bulunan bir kavanoz bulundu. M.Ö. 300'lü yıllarda büyü amaçlı kullanıldığı tahmin edilen kavanoza, büyü yapanların bir de irice demir çivi çaktığı tespit edildi.
Cincinnati Üniversitesi doktora öğrencisi Marcie Handler tarafından bulunan "Lanet kavanozu" yakın zamanda Yale Üniversitesi klasik arkeoloji profesörü Jessica Lamont tarafından analiz edildi ve üzerindeki yer yer silinmiş yazılar deşifre edildi.
Arkeologlar, parçalanmış bir tavuğun kemikleriyle dolu 2.300 yıllık seramik bir kavanozun büyük olasılıkla antik Atina'da 55 kişiyi felç edip öldüren eski bir lanetin parçası olduğunu söylüyor. Bulgu, insanların şehirde "büyü" kullanmaya nasıl çalıştıklarına dair yeni kanıtlar ortaya koyuyor.
Yale Üniversitesi klasik arkeoloji profesörü Jessica Lamont, Hesperia dergisinde yayınlanan makalede, "Kavanozda bir pilice ait parçalanmış baş ve alt uzuvları vardı. Muhtemelen, büyüyü gerçekleştirenlerin isimleri yazılı kavonozdaki tavuğun küçüklüğü "güçsüzlüğü" aktarmak içindi. Ayrıca tavuğun kafasının ve bacaklarının bükülüp delindiği tespit ettik. Büyücüler, bu şekilde, kurbanların kafa ve bacaklarını kullanmasını engellenmek istemiş olmalı. Kavanozun dış yüzeyine yazılan isimler yer yer silinmişti. Kavanozun üzerindeki el yazısının tarzı, isimleri en az iki kişinin yazdığını gösteriyor." dedi.
Kavanozun, içinde hayvan kalıntıları bulunan yanmış bir odun yığınının yanına yerleştirildiği ortaya çıktı. Lamont'a göre bu kalıntılar, "lanetin" gücünü artırmayı amaçlıyor.
BÜYÜ NEDEN YAPILMIŞ OLABİLİR?
"Bunu hazırlayanlar lanet etmeyi kesinlikle biliyordu" diyen Lamont, yazılardan yola çıkarak hazırlık aşamasında en az iki kişinin görev aldığını düşünüyor. Neden bu denli ayrıntılı bir "büyünün" hazırlandığı ise gizemini koruyor.
Arkeologlar, isimlerin çokluğuna bakarsak, en muhtemel olasılığın bir dava olduğunu düşünüyorlar. Sanayi binasında çalışan zanaatkarlar, belki de işyerleri arası bir çatışmayla ilgili bir davanın başlangıcında bu kavanozu kullanmışlardır. Kavanozun bulunduğu yer, davanın bölgedeki esnaf arasında yaşanan bir anlaşmazlıkla ilgili olduğuna işaret ediyor olabilir.
Bir başka olasılık da, lanetin yaklaşık 2300 yıl önce Atina'daki çekişmeyle ilgili olması. Büyük İskender MÖ 323'te öldükten sonra imparatorluğu çöktü ve generalleri ile yetkilileri iktidar için savaştı. Savaş, kuşatma ve değişen siyasi ittifakların damga vurduğu döneme ait tarihsel kayıtlar, o sırada Atina'nın kontrolü için birkaç fraksiyonun savaştığını gösteriyor.
Yorumlar