Türkiye’de aktif volkanik dağ bulunmadığı sanılıyordu. Ancak Aksaray ve Niğde il sınırları içindeki Deniz seviyesinden yaklaşık 3 bin metre yüksekteki Hasan Dağı'nda endişe verici boyutta olmasa da zaman zaman gaz ve buhar çıkışları gözlemlenebiliyor.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), ülkemizde Erciyes Dağı’ndan sonraki en büyük ikinci volkanik dağ olan Hasan Dağı’nda araştırmalar yaptı.
Son olarak 17 Kasım Çarşamba günü yaşanan Düzce merkezli 5.2 şiddetindeki deprem ve artçıları, Hasan Dağı’nda volkanik hareketlenmelere neden oldu. En son bugünden 10 bin yıl önce, Holosen döneminde püskürten dağın hareketi, dikkat çekici bir jeolojik olay olarak kayıtlara geçti.
Aksaray Afet ve Acil Durum Müdürü Cezmi Türkmen konu hakkında şu ifadeleri kullandı:
“Hasan Dağı volkanizma. Volkanizma deprem ile doğru orantılı bir jeolojik olay. Yani, ilimizde Tuz Gölü fay hattında bir deprem olması halinde volkanizmayı da etkiliyor. Biz bunu geçen dönemlerde Niğde’de meydana gelen 5.1’lik depremde gördük ve tespit ettik, volkanizmayı etkiliyor. Magma tabakasındaki hareketliliği, yükselmeleri gördük, onu tespit ettik. Hacettepe Üniversitesi ve Maden Teknik Arama Enstitüsü de bunları tespit etti. Bunları bize raporladılar”
Hasan Dağı Volkanı’ndaki Hareketlenmelerin Pek Çok Nedeni Var
Ölçüm ve incelemelerde elde edilen hareketlilik sonuçlarıyla birlikte volkanik dağdaki gelişmelerin takip edilmesi kanısına vardıklarını belirten Cezmi Türkmen açıklamalarına şu şekilde devam etti:
“Dolayısıyla biz Hasan Dağı’nın volkanik aktivitesinin incelenmesi ve takip edilmesi gerektiğine karar verdik. Aksaray Üniversitesi bilim adamlarımız da takip edelim dediler. Böyle bir görüş birliği oldu aramızda. Bunu da projelendirdik. Oradaki çalışmamız şu: Özellikle Hasan Dağı’nda sensörler, GPS’ler ve ölçüm aletleri kuracağız. Fiziksel ölçüm aletleri kuracağız. Kabuk hareketlerini ve kabarmalarını takip edeceğiz. Bazı bölgelerde sıcak su çıkışları var.
“Bunların ısılarını ölçeceğiz. Çünkü belli bir ısıda, normalde 55 derece ama bu ısı yükseldiği zaman bir hareketlilik var demektir. Bu volkanizmanın harekete geçmesinin birçok parametresi var. Ama biz bu parametrelerin hepsini ölçeceğiz. Sıcaklık ölçeceğiz, aynı zamanda gaz ölçümleri yapacağız. Kimyasal gaz ölçümleri yapacağız. Bunların hepsini tek potada değerlendireceğiz.”
Patlama Öncesi Olası Belirtiler Tespit Edilecek
Cezmi Türkmen, olası bir patlamadan birkaç ay önce haberdar olabileceklerini aktardı:
“Aynı zamanda bizim buradaki amacımız, volkanizma zaten birden bire aniden patlamaz. Öncelikle belirtiler var. Bu belirtileri biz çok rahatlıkla ölçebiliyoruz. Ama bizim amacımız normalde 2 veya 3 ay önce belirti veren bir volkanı daha önceden tespit edip, hareket ve aktivite varsa daha önceden tespit edip çalışma için zaman aralığı, zamanı artırmak. Tek amacımız bu. Hasan Dağı volkanizmasının da hareketliliğini bu projeyle takip edeceğiz.”
Eda Aydın - Kayıprihtim.com
Yorumlar