Arkeologlar, Pakistan'ın Gandhara şehrinde Swat Vadisinde yer alan Barikot antik kenti kazılarında bilinen en eski Budist tapınaklarından birini keşfettiler. Barikot, Yunanca ve Latince metinlerde Büyük İskender'in kuşattığı şehirlerden “Bazira” veya “Vajrasthana” olarak yer alıyor.
Daha önce definecilerin talan ettiği, kaçak kazı çukurları ile dolu bir alanda, Uluslararası Akdeniz ve Doğu Araştırmaları Derneği (ISMEO) ile Venedik Ca' Foscari Üniversitesi işbirliği ile gerçekleştiren arkeolik kazının hedefi Barikot'un antik akropolünü araştırmaktı. Deniz seviyesinden 800 metre yükseklikte, Hindukuş dağları arasında, canlı yeşil, yemyeşil bir vadide bulunan kazı alanında daha önce Tunç Çağı'ndan Orta Çağ'ın sonuna kadar uzanan tarihi kalıntılar ortaya çıkarılmıştı.
İtalyan arkeologlar kazı sonucunda üzerinde küçük bir stupa barındıran, apsisli bir podyum üzerine inşa edilmiş yaklaşık üç metre yüksekliğinde silindirik bir yapı ortaya çıkardılar. Bina, bilinen en eski Budist tapınaklarından biriydi.
Tapınağın ön cephesinde küçük bir stupa ve üzerinde anıtsal bir sütun olduğu tahmin edilen sütun podyumu, halka açık bir avluya açılan bir giriş salonu bulunuyor. İn situ vaziyette bulunan tapınağın en eski merdivenindeki Kharosthi döneminden kalma ithaf kitabesi, paleografik olarak MS 1. yüzyıla tarihleniyor. Arkeologlar, alt tabakalarda üzerinde seramikler ve üzerinde Kharosthi yazıları bulunan bazı sikkeler buldular.
Henüz karbon-14 tarihlemesi ile doğrulanmamakla birlikte tapınak kalıntılarının yaklaşık MÖ 2. yüzyılın ikinci yarısına ait olduğu tahmin ediliyor hatta bazı ipuçları MÖ 3. yüzyıldaki Maurya döneminde de eski olabileceğini işaret ediyor. Anıt, MS 3. yüzyılın başında, aşağı şehrin yıkıcı bir depremle yıkılmasıyla terk edilmiş görünüyor.
Arkeolojik kalıntılara göre tapınak, Hint-Yunan döneminden önce kullanılan bir tapınım alanına inşa edilmiş. Tapınaktan kullanılmış devşirme malzemelere bakılırsa, daha önce alanda yer alan arkaik stupalı binanın varlığı, alanın tarihini Hint-Yunan Kralı I. Menander'e kadar götürüyor. M.Ö 165 ila M.Ö 130 yılları arasında hüküm süren Menander, Greko-Bactrian ve daha sonra Hint-Yunan Kralıydı. Paganlıktan Budizme geçimeyi tercih eden Menander, Greko-Budizm doğmasına yol açmış ve Hint-Yunan krallarının en büyüğü kabul edilmiştir.
Kazı başkanlığını yürüten Venedik Ca' Foscari Üniversitesi'nden Profesör Luca Maria Olivieri “Hint-Yunan Krallığı zamanında yaratılmış büyük bir dini anıtın keşfi, buranın önemli ve eski bir kült ve hac merkezi olduğunu kanıtlıyor. O zamanlar Swat, Budizm için zaten kutsal bir topraktı.” diyor.
arkeolojisanat.com
Yorumlar