İzmir Arkeoloji Müzesi'nin "Göremediklerinizi Göreceksiniz" projesinde bu ay uluslararası sanat ve arkeoloji dünyasının hayranlığını toplayan Yıldız Avcısı (Stargazer), Gök Gözlemcisi, Tepegöz, olarak tanımlanan 7 ayrı Kilya tipi heykelcik (idol) öne çıkarıldı. Heykelcikler 15 Haziran'a kadar İzmir Arkeoloji Müzesi'nde ziyaret edilebiliyor.
Modern sanat eserlerine taş çıkartan taş devri eserleri
Gökyüzüne yönelmiş bakışları, kabartmayla ifade bulan gözleri, kulakları ve burun yapılarıyla 7 bin yıl önce yaşayan insanların modern sanat eserlerine taş çıkartan hayal gücünü yansıtan heykelcikler, müzenin özel hazine odasında ziyaret edilebilecek.
Yassı ve ince vücut, geniş baş ve narin silindirik boyun yapılarıyla dikkati çeken, M.Ö. 5 binli yıllara tarihlenen yaklaşık 7 bin yıllık "Yıldız Avcısı" adlı mermerden yapılma heykelcikler, cilalıtaş devrinde bile insan topluluklarının el sanatlarında bir hayli uzmanlaştığını kanıtlıyor.
Heykelciklerin çok yüksek nitelikli işçiliğe sahip olduğuna dikkat çeken İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hünkar Keser, "Genel olarak Orta ve Geç Kalkolitik (Bakır Çağı) döneme tarihlendirilen idoller üretiminde mermer dışında bazalt, gabro ve kumtaşının da tercih edildiği bilgisini veren Keser, heykelciklerin güneybatı ve kuzeybatı Anadolu'da ticaretinin yapılmış olabileceğini belirtti.
Batılılar Stargazer, biz Tepegöz diyoruz
Keser, müzede sergilenen 7 eserin, 7 bin ve 5 bin 500 yıl öncesine tarihlendiğini, bazı parçaların Kemalpaşa, Ulucak Höyük kazısından çıkarıldığını aktardı.
Heykelciklerin, şehircilik öncesi köy topluluklarının el sanatlarında uzmanlaştığını gösterdiğini vurgulayan Keser, "Yukarı yönelmiş bakışları nedeni ile Batılılar tarafından Gök Gözlemcisi, Stargazer, bizlerin ise Tepegöz olarak adlandırdığı bu figürler, bilim dünyasında Kilya tipi heykelcik ya da İdol olarak anılıyor. Bu adı ise ilk kez bulundukları Gelibolu Yarım Adası'ndaki Kilya yerleşiminden alırlar. Yazının henüz icat edilmediği zaman diliminden günümüze ulaştıkları için de kullanıldıkları dönemde hangi isimle anıldıkları, hep bilinmeyen olarak kalacaktır." diye konuştu.
Bir kaç tanesi ABD'ye kaçırılıp açık artırmaya çıkarılmıştı
Manisa'nın Akhisar ilçesine bağlı Kulaksızlar Mahallesi'nde, binlerce yıl öncesine ait bir atölyesi bulunan heykelciklerin tamamının Anadolu'da üretildiği biliniyor.
Buna rağmen 2017 yılında New York'ta Christie's Müzayede Evi'nde Türkiye'den kaçırılan 5 bin yıllık kadın heykelciği Guennol Stargazer (Guennol Yıldız Avcısı) açık artırmaya çıkarılmış, yaklaşık 14,5 milyon dolara alıcı bulmuştu.
Satış, müzayede evi dışında toplanan Türkler tarafından protesto edilmişti.
Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, eserin Türkiye'ye iade edilmesi için hukuki süreç başlatmıştı.
Yorumlar