Çok yakın zamana kadar 'kazı bilim' olarak tanımlanan ve toprak altından çıkan maddi kalıntıları inceleyen bilim dalı olarak algılanan arkeoloji günümüzde hayatın neredeyse her alanında varlığını hissettiriyor. Görünen o ki arkeoloji gelecekte psişik alanın da yardımcı bilimleri arasında yer alacak.
Savaş Alanlarının Arkeolojisi travma tedavisine yardımcı olabilir mi? İngiltere'de gerçekleştirilecek Falkland Savaşı Haritalama Projesi'nin (FWMP) amaçlarından biri de bu soruya yanıt aramak. Falkland Savaşı'nın 40. yıl dönümü nedeniyle planlanan FWMP projesi; savaş gazileri, arkeologlar ve yerel halktan oluşan bir ekip tarafından yürütülecek.
Projede imzası bulunan kurumlar; Oxford Üniversitesi, Glasgow Üniversitesi, Falkland Adaları Müzesi ve İngiliz Milli Güvenlik kurumu (The National Trust – ve Waterloo Uncovered derneği. Waterloo Uncovered derneği arkeolojiyi travma ve yaralanma için terapi olarak kullanan bir sivil toplum örgütlenmesi. Bu örgütün diğer kurumlar arasına olmasının nedeni Falkland Adaları'nda savaş sonrası gerçekleştirilecek ilk arkeolojik araştırmasının, PTSD tedavisine yardımcı olmak için bölgenin sanal gerçeklik modellerinin hazırlanmasını da içermesi. İngilizce post traumatic stress disorder tanımlamasının kısaltması olan PTSD bir psikoloji terimi. Türkçesi Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB).
FWMP projesinin başarıyla sonuçlandırılması için muharebe yapılan alanların ve geriye kalan izlerin bulunmasında öğrenci ve gençlik grupları da dahil olmak üzere ada halkı, aktif rol oynayacak. Savaşın psikolojik etkilerinin tespit edecek bir sağlık görevlisi de ekibe eşlik edecek.
Tumbledown Dağı Muharebesi'nde savaşan iki İngiliz savaş gazisi Jim ve John da ekibe savaş alanına eşlik ediyor. John, 40 yıldır ilk kez Falkland'ı görecek, Jim'in ise bu beşinci ziyareti olacak.
Waterloo Uncovered CEO'su Mark Evans i: “ Savaş gazilerinin hayatlarına daha sorunsuz devam etmelerine yardımcı olmak için iki gazinin bize eşlik etmesi çok önemli. Onların sayesinde 1982'nin bugün unutulmaya yüz tutan olaylarını ve anılarını kayda geçirebileceğiz. Daha fazla gaziye yardım etmenin yanı sıra askeri tarih hakkında daha fazla bilgi edinmek için çalışmamızın Waterloo Savaşı'nın ötesine geçtiğini görmek harika."
Projenin ortak liderliğini yapan Oxford Üniversitesi'nden Dr Timothy Clack ve Glasgow Üniversitesi'nde arkeolojisi profesörü Tony Pollard, Falkland Adaları'nda yaptıkları saha çalışmasından elde edilecek bilgi ve bulgularının bilimsel önemine dikkat çekerek, "1982'nin savaşının kalıntıların kaybolmadan kayda geçirilmesi biraz aciliyet meselesi" diyorlar.
Prof. Pollard konu hakkında yaptığı açıklamada “FWMP, Falkland Savaşı'nın savaş alanlarının ilk yoğun arkeolojik araştırmasını temsil ediyor ve 1982 olaylarıyla ilgili bireysel eserlerin ve yapısal özelliklerin karakteri, konumu ve durumu hakkında ayrıntılı bir değerlendirme sağlıyor. Falkland Savaşı'ndan kalma dağınık nesneler, uçak enkazları, derme çatma tahkimatlar ve hatta mermi delikleri, kültürel çatışma mirasının önemli unsurlarını temsil ediyor ve her iki taraftaki savaşçıların kişisel deneyimlerine dair bilgimizi artırma potansiyeline sahip" dedi.
Falkland Savaşı nedir?
Adını Atlantik Okyanusu’nun stratejik bir noktasında bulunan İngilizlerin Falkland adını verdiği adadan alan savaştır. Arjantinliler aynı adaya Malvinas adını verdiği için Malvinas Savaşı olarak da bilinir. 2 Nisan 1982'de Arjantin'in Falkland ve Güney Georgia Adalarını işgal için asker çıkartması ile başlamış, 72 gün sürmüş ve 14 Haziran'da Arjantin'in işgal ettiği toprakları İngilizlere terk etmesi ile sona ermiştir.
Yorumlar