Asrın hastalığı olarak tanımlanan diyabet hakkında, Dünya Diyabet Günü öncesinde Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. M. Emel Alphan bilgi verdi.
Beslenme ve yaşam tarzındaki değişikliklere bağlı olarak son yıllarda diyabet oranı dünyada ve ülkemizde hızla artıyor. Diyabet, kontrol altında tutulmazsa erken yaşta ölümlere ve engelliliğe yol açan, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen ve yaşam boyu izlem ve tedavi gerektiren önemli bir halk sağlığı sorunu.
Diyabetli sayısında Türkiye üçüncü sırada
Diyabet sayısı açısından Türkiye, Avrupa’da Rusya ve Almanya’nın arkasından üçüncü sırada yer alıyor. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. M. Emel Alphan Türkiye ve dünya rakamlarını paylaşırken “2006’da %12,7 olan diyabet sıklığı, 2011 yılındaki sonuçları yeni alınan CREDIT-2 çalışmasında %18,3’e yükselmiştir. 2017 yılı itibariyle 20-79 yaş aralığında Türkiye'de 7 milyon 112 bin diyabetli var. Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun öngörülerine göre, bu sayı 2035 yılında 12 milyona ulaşacak. Dünya Sağlık Örgütü 2015 yılı verilerine göre diyabete bağlı ölümlerin 5 milyona ulaştığı ve dünyada toplam 415 milyon diyabetli bulunduğunu bildirilmiştir. 2040 yılında bu rakamın 642 milyona yükselmesi bekleniyor” diyor.
Prof. Dr. M. Emel Alphan, asrın hastalığı olarak ifade edilen diyabetin önlenmesi ve tedavisinde beslenmenin rolünün ve diyabetlilerde besinlerin tüketim miktarının çok önemli olduğunu belirtirken, tatlandırıcıların da şeker yerine bir alternatif olarak kullanılabileceğini söylüyor.
Yöresel yemekler de sağlıklı beslenmeye göre uyarlanabilir
Prof. Dr. M. Emel Alphan diyabet kontrolünde yapılması gerekenleri şöyle ifade ediyor: “Diyabette uygulanacak beslenme tarzı, sağlıklı olmak isteyen herkesin uygulaması zorunlu olan beslenme kurallarından oluşur. Diyabetlilerin kendilerine özel olarak hazırlanmış yemeklere ve diyabetik ürünlere ihtiyaçları yoktur. Diyabetliler, sağlıklı olan herkesin yiyebileceği besinleri, belirli kurallar çerçevesinde tüketebilirler. Diyabetlilerin beslenme ile ilgili öğrenecekleri bilgiler, diyabetin kontrolünün temelini oluşturur. Bu tedavinin en zor sayılabilecek yönü, bu bilgilerin gündelik yaşamla bütünleştirilmesinin gerekli olmasıdır. Genellikle yemek yeme alışkanlıklarını, sosyal ve duyusal faktörler etkiler. Ancak diyabetlilerin de aileleri ile birlikte aynı yemeği yiyebilecekleri, yöresel yemeklerin de sağlıklı beslenmeye uyarlanabileceği gibi, toplantılarda, okulda veya işyerindeki yemeklerden diyabete uygun olan yemeklerin seçilebileceği, sağlıklı beslenme kurallarının uygulanarak beslenme alışkanlıklarının değiştirilebileceğinin mümkün olduğu da unutulmamalıdır.”
Diyabetin ekonomisi de büyük
Dünyada, her yıl 166 milyar avronun diyabet tedavisi için harcandığı tahmin ediliyor. Söz konusu harcamalar, diyabetin ve komplikasyonlarının tanısını ve bakımını kapsıyor. Yapılan açıklamalardan bu rakamın, 2025’de en az 216 milyar avroya ulaşacağı tahmin ediliyor.
Küresel sağlık harcamalarının yüzde 12'si diyabete harcanırken, diyabetlilerin dörtte üçü (%75) düşük ve orta gelir düzeyindeki ülkelerde yaşıyor. Her 6 saniyede 1 kişi diyabet hastalığından hayatını kaybediyor.
Yorumlar