Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi’nin temelini teşkil eden Gureba-yı Müslimin Hastanesi’nin kurucusu, Sultan Abdülmecit’in annesi Bezmiâlem Valide Sultan’ın anısına, 2018-2020 yılları arasında Bezmialem Vakıf Üniversitesi Genel Sekreterliği ve bağlı idari birimleri nezdinde yürütülen “Bezmiâlem Valide Sultan Kültürel Mirası Projesi”nin en önemli çıktısı olan “Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Koleksiyonu Sergisi” için hazırlanan sesli ziyaret videosu, video paylaşım platformu YouTube’da yayına girdi. Ayrıca, koleksiyonun 360 derece sanal turu hazırlanarak, tüm halka açık çevrimiçi hizmet verilmeye başlandı.
Projenin yürütücülüğünü üniversitenin Genel Sekreteri Dr. Zeynep Görmezoğlu, eş yürütücülüğünü üniversitenin Rektörü Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, akademik danışmanlığını ve koleksiyon sergi alanının küratörlüğünü ise Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nuran Yıldırım üstlendi. Prof. Dr. Nuran Yıldırım tarafından hazırlanan videoya, Engelliler Haftası kapsamında üniversitenin Engelsiz Öğrenci birimi desteğiyle işaret dili çevirisi de eklenerek bu alanda da farkındalık ve fırsat eşitliği yaratılması amaçlandı.
Bezmiâlem Valide Sultan Kültürel Mirası projesi nedir?
2018 yılı İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) Yenilikçi ve Yaratıcı Mali Destek Programı (YMP) dalında yapılan proje başvurularında kabul edilen 89 proje içerisinde yer alan “Bezmiâlem Valide Sultan Kültürel Mirası” projesi, Bezmiâlem Valide Sultan’ın İstanbul’un belleğine katkıda bulunan kültürel miras varlıklarının koruma altına alınması, düzenlenmesi, kullandırılması, değerlerinin bilinmesinin ve sürekliliğinin sağlanarak gelecek nesillere aktarılması için toplumsal bilinç oluşturmayı amaçlıyor. Projenin bir diğer amacı ise topluma rol model olacak hayırsever bir kadın olan Bezmiâlem Valide Sultan’ı gelecek nesillere aktarabilmek ve hakkında farkındalık yaratmak üzere, Valide Sultan ve yaptırmış olduğu vakıf eserleriyle ilgili; ülke genelindeki arşiv, kütüphane ve müzelerde bulunan 1839-1928 zaman dilimine ait; yazılı, basılı, sayısal ve görsel kültürel mirasın uzun dönemli korunması (arşivlenmesi, restorasyon ve konservasyonu), sayısal ortama aktarılması ve kolay çevrimiçi erişim sağlanması.
Bezmiâlem Valide Sultan Kültürel Mirası sergisi
Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi, bu amaçla, projenin en önemli faaliyeti olarak, Vakıf Gureba Hastanesi’nden kalan tarihi taşınabilir ve taşınmaz kültür varlıklarını bu kapsamda üniversitenin Rektörlük binasının giriş holünde Kültür Bakanlığı’nın onayı dahilinde korumaya aldı. Çağdaş müzecilik yaklaşımıyla koleksiyondaki tüm eserler yeniden tasarlanıp sergilendi. Projeyle Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi bünyesinde bulunan; tarihi arşiv niteliği olan kitap, belge, defter, albüm, sanat eserleri ve müzelik objelerden oluşan görsel koleksiyonun tasarlanması, mekânın müzecilik standartlarına uygun bir şekilde kurulması ve sergileme koşullarının sağlanması gerçekleştirildi. Projeye danışmanlık hizmeti veren Yüksek Mimar Beyza Özer’in mimari bakış açısı, üniversite Yapı İşleri Direktörlüğünün mühendislik çalışmaları ve Kütüphane Direktörlüğünün yapmış olduğu arşiv çalışmalarıyla “Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Koleksiyonu Sergisi” adıyla son derece kapsamlı ve nitelikli bir eser ortaya çıkarıldı.
Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi koleksiyonunda neler var?
Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Koleksiyonu, Gureba-yı Müslimin Hastanesi’ne ait tarihi kayıt defterleri, kitaplar, tıbbi araç gereçler, 1920-21 yıllarına ait fotoğraf albümü, tablolar, hat levhaları, Gureba-yı Müslimin Hastanesi eczanesinden kalan porselen-cam-pirinç havanlar, eczane terazileri ve dirhemleri, sıvı ölçü kapları, timsah formunda mantar şişe sıkacakları ile hastane laboratuvarlarında kullanıldığı tahmin edilen mikroskoplar, mutfak araç gereçleri, mobilyalar, şamdanlar, duvar aplikleri gibi muhtelif eşyalar ve taş eserlerden oluşuyor. Ayrıca koleksiyon alanında, hastanenin tarihi ve Türk hastanecilik tarihine katkıları, çeşitli objeler ve Türkçe-İngilizce olarak hazırlanan bilgi panoları eşliğinde anlatılıyor.
Proje kapsamında, Prof. Dr. Nuran Yıldırım’ın başyazar olarak yer aldığı ve koleksiyonun anlatıldığı “Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Koleksiyonu” adında bir de kitap yayımlandı. Prof. Dr. Nuran Yıldırım ve üniversitenin Kütüphane Direktörü Öğr. Gör. Özlem Yalçınkaya tarafından kaleme alınan ve proje çıktılarının önemli eserlerinden biri olan bu katalogdaki eserler, koleksiyon alanında sergilenen; “Gureba-yı Müslimin Hastanesi Muamelat Defterleri,” “Hat Levhaları,” “Kitaplar,” “Tablo, Albüm ve Fotoğraflar,” “Belgeler, Reçeteler,” “Tıbbi Araç-Gereç ve İlaçlar,” “Yemek ve Mutfak Araç, Gereçleri” ve “Muhtelif Eşya” başlıkları altında sıralanıyor. Her bölümün başında içerikle ilgili temel ve özet bilgiler bulunuyor.
Sesli ziyaret videosuna https://youtu.be/Wz8-AO2M7aI adresinden, 360 derece sanal tura ise https://sanaltur.bezmialem.edu.tr/Koleksiyon/ adresinden ulaşılabiliyor.
