Kim Stanley Robinson, 2018 tarihli Kızıl Ay romanında, ana yapı malzemesi olarak hızla büyüyen bambunun bulunduğu bir ay yerleşimi hayal etmişti. Mars'taki mantar hayalleri böylesi bir hayali gerçeğe dönüştürebilir mi bilinmez ama görüntülerdekiler mantar olsaydı Mars yerleşimcileri için harika haber olurdu. Ama bu kez Mars'ta mantıksız hayal mahsulü yaratık görüntüler değil, tartışmaya değer görüntüler var.
Mars'taki mantar şekilli görüntüler bilimsel araştırma konusu oldu
NASA’nın Opportunity and Curiosity gezgini ve Mars Reconnaissance Orbiter’ın HiRISE kamerası tarafından çekilen, Mars yüzeyinde mantar benzeri oluşumları gösteren çeşitli görüntüler bilimcilerce analiz edildi.
Önce tebeşir kayaları ya da hematit olabileceği iddia edilmişti
Amerikan, Fransız ve Çinli bilim insanlarının yer aldığı ekip, Kızıl Gezegende mantar benzeri nesneleri gösteren fotoğrafik kanıtları topladı ve karşılaştırdı. Geçmişte bu oluşumların, küresel şekilli beyaz tebeşir kayaları veya hematit adı verilen bir tür pas (oksit) olduğu ileri sürülmüştü ancak gerçekleştirilen son araştırma bu iddiaları çürüttü.
Rüzgarın oluşturduğu kumdan şekiller olamazlar
Scientific Research Publishing (Bilimsel Araştırma Yayınları) dergisinde yayınlanan Mars'taki mantarlar? Sıralı Görüntülerden Büyüme ve Davranış Kanıtı (Fungi on Mars? Evidence of Growth and Behavior From Sequential Images) başlıklı makaleye göre; mantar şekilli cisimler, Mars'taki rüzgarların şekillendirdiği kumul oluşumlar olamaz. Çünkü rüzgar oluşumları, küresel şekilleri sürekli değiştirebilir ama onları boyut olarak geliştirip, hepsini aynı anda düzenli olarak büyütemez.
Fotoğraftaki şekillerin büyüdüğü ve genişlediği tespit edildi
3 ayrı zaman diliminde ve 3 gün arayla çekilen fotoğraflar; Mars yüzerinde ortaya çıkan bir yerde 9, başka bir yerde 12 küresel şeklin, boyut olarak genişlediğini ve şekil değiştirdiğini, bazılarınınsa yerinden hareket ettiğini, küçüldüğünü veya kaybolduğunu gösteriyor.
Mast'taki Mantarlar Dünya'daki mantar ve likenleri andırıyorlar
Araştırmacılar, likenlere ve mantarlara benzerliklerinden dolayı gizemli nesneleri tanımlamak için "Mars mantarları" terimini kullandı. Bazı bilim insanları ise mantar ve likenlere benzeyen küreleri "kabarcık topları" terimiyle tanımlamayı tercih etti.
Fotoğraftaki bazı şekiller, dünyadaki Topuzlu Mantarlara (Bazitli Mantarlar / filum Basidiomycota) benzetildi. Bazı şekiler ise Crustose likenleri ve Leprose likenlerine (lekemsi kabuklar oluşturan ve pulsu yüzeyli mantarımsı dokular) benzetildi.
Mars Mantarları ne olabilir?
Kum fırtınaları Mars'ta dikey sütunlar oluşturabiliyorMars'taki kum fırtınalarının dikey sütunlar halinde göğe yükselen yoğun toz bulutları oluşturduğu tespit etdildi.
Fotoğraflarda bulunan nesnelerin 3 - 4 günlük süreçte büyüdüğüne dikkat şekildi. Bu mantarların büyümesi için makul bir süre olarak yorumlandı. Tabi Dünya ile Mars arasındaki atmosfer farkından dolay dünyadakilere benzer mantarlar olma ihtimalleri söz konusu değil. Ama benzerlik ve büyüme sürelerindeki parelellik dikkat çekici. Araştırmcılara göre; Mars'ta henüz bilmediğimiz, tanımlayamadığımız farklı minerallerin olabilir ve görüntüleri onlar da oluşturmuş olabilirler.
Yaşam kanıtı sayılamazlar ama yaşam olasılığı olabilirler
Makaleye imza atanlar ''Morfolojideki benzerlikler yaşamın kanıtı değildir. Burada sunulan tüm örneklerin abiyotik olması mümkündür. Mars'a özgü, bilinmeyen ve Dünya'ya yabancı olan mineralleri, ayrışmayı ve bilinmeyen jeolojik kuvvetleri tamamen göz ardı edemeyiz. Bununla birlikte, büyüme, hareket, konum ve şekildeki değişiklikler bir davranış oluşturur ve yaşam benzeri morfoloji ile birleştiğinde, Mars'ta yaşam olduğu hipotezini güçlü bir şekilde destekler" diyorlar.
Mars'taki oluşunlar üzerindeki bilimsel araştırmaların yakın zamanda gerçekleştirilmesinin elzem olduğu belirtildi.
Yaşar İliksiz - Mistikalem.com
Yorumlar