Çin Bilimler Akademisi'ne bağlı Ulusal Uzay Bilimi Merkezi (NSSC), keşif aracı Chang'e-5 aracılığıyla Ay yüzeyinde yürütülen keşif faaliyetleri sırasında en az dört katmandan oluşan volkanik lav akıntısının jeolojik kanıtlarının bulunduğunu açıkladı. Araştırma bulguları kısa süre önce Jeofizik Araştırmalar Dergisi, Gezegenler'de yayımlandı.
Çin'in Chang'e-5 keşif aracı, 2020'nin sonunda Ay'dan Dünya'ya toplamda bin 731 gram örnek getirmişti. Chang'e-5'in iniş yaptığı, "Fırtınalar Okyanusu" olarak da bilinen Oceanus Procellarum'un kuzeybatı bölgesinin Ay yüzeyindeki en genç bazalt birimlerden biri olduğu düşünülüyor.
Bilim insanları bölgenin Ay'da uzun süredir devam eden volkanik faaliyetlerin sürdürülmesinden sorumlu olduğu düşünülen uranyum, toryum ve potasyum gibi ısı üreten elementler açısından zengin olduğunu söylüyor.
Araştırma projesinin lideri Du Jun, "Chang'e-5'in iniş alanındaki bazaltın kalınlığı ve patlama hızının incelenmesi, aydaki volkanik aktivitenin ve iç termal evrim tarihinin anlaşılmasını daha da ileri taşıyacak" yorumunda bulundu.
Bu sorulara yanıt bulabilmek için NSSC'den ve Çin'deki diğer kurumlardan araştırmacılar Chang'e-5'in iniş bölgesindeki Ay'ın karanlık yüzünde kalan bazaltların kalınlığını hesapladı.
Sonuçlar, iniş alanında en az dört magmatik patlama yaşandığını ve medyan kalınlığın sırasıyla 230, 70, 4 ve 36 metre olduğunu gösterdi. Ayrıca, çalışma aynı zamanda Chang'e-5 iniş bölgesindeki bazaltlarının patlama hızının yaklaşık 2 milyar yıl önce önemli ölçüde arttığını gösteriyor.
Du, "Bu sonuçların, Ay'daki volkanik faaliyetlerin süresini ve ölçeğini açıklayabilecek bir sayısal model için yeni sınırlar sağlaması bekleniyor" dedi.
Yorumlar