Uzay

Uzaydaki ani ışık patlamalarına dair yeni varsayım

Gökyüzünde bir anda yanıp sönen en parlak ışıklar astronomide gamma ışını patlaması olarak tanımlanıyor ama ne yerleri, ne de nasıl oluştukları henüz tespit edilebilmiş değil.

Uzaydaki ani ışık patlamalarına dair yeni varsayım

Gamma ışını patlamaları gökyüzünde birkaç saniyelik ışıklar halinde görülüyor.

Nature dergisinde yayımlanan makaleye göre; matemetiksel denklemle bu patlamaların aslında ölen çok yaşlı yıldızlardan kaynaklanabileceği öne sürüldü.

Çoğunlukla birkaç milyar ışık yılı ötede yaşanan ve çok kısa süre gözlemlenebilen patlamaların kaynağını tespit etmek günümüzün teknolojik imkanlarıyla mümkün değil. Gamma ışını patlamaları en parlak ve en enerji dolu ışık patlamaları olarak biliniyor. Bu patlamalar o kadar güçlü ki tek bir gamma ışını patlaması Güneş'ten tam bir trilyon kat daha fazla ışık yayabiliyor.

Ortaya atılan yeni varsayımda;  gamma ışıklarıyla, kozmik ışınlar arasındaki etkileşimlere odaklanıldı ve patlamaların her birinin uzak galaksilerin çeperlerinde meydana gelmiş olabileceği belirtildi.

Avustralya Ulusal Üniversitesi'nde astrofizik alanında çalışmalar yapan makalenin baş yazarı Math Roth, "Bütün galaksilerdeki gamma ışını emisyonlarını modelledik ve yıldız oluşturan galaksilerin gamma ışını radyasyonunun çoğunu ürettiğini tespit ettik" dedi.

Bir teori de kara deliklerden kaçan gazlardı

Şimdiye kadar astronomların benimsediği iki farklı yorum bulunuyordu. Bunlardan biri uzaydaki gazların kara deliklere çekilme sürecinde bir miktar gazın kaçmaya çalıştığı ve bunun da ışık hızına yakın bir radyasyon yaydığı belirtiliyordu.

Süpernova patlaması olduğunu savunanlar vardı

Bir diğer yorum ise süpernova olarak adlandırılan devasa yıldız patlamalarına dayanıyordu. Yıldızlar yakıtları bittiğinde patlıyor. Yıldızın büyüklüğü patlamanın büyüklüğünü de direkt olarak belirliyor. Süpernova olarak adlandırılan büyük yıldızların patlamasından bir miktar yakıtın uzaya kaçtığı ve kozmik ışık olarak adlandırılan bu yakıtın yolda başka parçacıklarla karşılaşarak gamma ışını patlamasına neden olduğu aktarılıyordu.

Gamma ışınları birçok faktörden etkileniyor

Yeni çalışmada bilim insanları daha çok diğer açıklamalarda da belirtilen ikinci patlamaya odaklandı. Gamma ışınlarının, galaksinin büyüklüğü, yıldız oluşum hızı ve kozmik ışınların başlangıç enerjisi gibi birçok faktörden etkilendiği tespit edildi.

Ekip oluşturdukları modeli NASA'nın Fermi Gamma-ışını Uzay Teleskopu verileriyle karşılaştırdı. Araştırmacılar kendi hesaplamalarının gamma ışını patlamalarının çoğunu açıklayabildiğini öne sürdü.

Makalede kara delik teorisinin de bazı gamma ışını patlamalarını açıklayabileceği belirtildi.

ntv.com.tr

Yorumlar