Acil Durum ve Afet Yönetimi Uzmanı Ayşe Aydemir Yıldırım, yaşanan afetlerden dersler çıkartıp, risk odaklı afet yönetimi sistemine geçilmesi gerektiğini belirterek, depremlerin afete dönüşmesine engel olunması için yapılması gerekenleri anlattı:
Depremler oluşması engellenemeyen doğa olaylarıdır. Ne zaman, nerede, hangi büyüklükte bir deprem olacağını maalesef tahmin edemiyoruz. Ne yazık ki tüm teknolojik gelişmelere rağmen maalesef deprem afeti için henüz erken uyarı mümkün değildir. Dolayısıyla bizim her an deprem olacak gibi hazırlık yapmamız gerekir. Her deprem bir afet değildir. Depremleri afet olarak nitelendirebilmemiz için çok ciddi sonuçların meydana gelmesi gerekir. Ölüm ve yaralanmaların olması, binaların yıkılması, binaların ağır hasar görmesi durumunda yaşanan bu depremler afet olarak kabul edilmektedir. Yaşanan bu depremlere engel olamıyoruz fakat depremlerin afete dönüşmesine engel olabiliriz. Bunu ancak bireysel ve toplumsal olarak hazırlık yaparak sağlayabiliriz.
YOTA çalışması yapılmalı, herkes üç gün hayatta kalmayı öğrenmeli
Deprem öncesi yapabileceğimiz şeyler var. Afet çantası hazırlamak, bina sağlam mı sorgulamak, uzman kişiler tarafından sorgulatmak, bir aile afet planı hazırlamak, tatbikatlar düzenlemek ve tatbikatlara katılım sağlamak gibi çalışmalarla deprem öncesi için hazırlık yapabiliriz. Aynı zamanda evimizdeki eşyaların yerlerini güvenli bir şekilde yerleştirebiliriz, tehlike arz eden eşyaları sabitleyerek evimizde tehlikelere yönelik zarar azaltma çalışması yapabiliriz. Bu kapsamda YOTA çalışmasını öneririm. YOTA çalışması; Yapısal olmayan tehlikelerin azaltılması çalışmasıdır. Yapısal olmayan tehlikelerden kastettiğim ise evimizin içerisinde bulunan eşyalardır. Evimizdeki eşyaları güvenli şekilde yerleştirerek ve eşyaları sabitleyerek evimizde böyle bir YOTA çalışması yapabiliriz
Afet yönetiminde depremin ilk 72 saati altın saatler olarak ifade edilir. Deprem meydana geldiğinde arama kurtarma ekipleri, AFAD ve sağlık çalışanlarının herkese ulaşmasının mümkün değil. Altın saatlerde herkes kendiyle baş başadır. O nedenle herkes üç gün hayatta kalmayı öğrenecek. Ayrıca afet çantası hazırlamak çok kıymetlidir.
Afet çantasında neler olmalı?
Afet çantasında ilk üç gün hayatta kalacak yiyeceğinizi, suyunuzu, ilk yardım malzemelerinizi mutlaka koymanız gerekmektedir. Afet çantasında; çocuğunuz varsa onun için aktivite malzemeleri, içerisinde ıslak mendil, tuvalet kâğıdı, diş fırçası, diş macunu gibi malzemelerin bulunduğu bir hijyen paketi oluşturabilirsiniz. Fener, pil ve radyo mutlaka olmalıdır. Su ve yiyecek 72 saat yetecek kadar konulmalıdır. Burada uzun ömürlü ve size enerji verecek konserve yiyecekleri tercih edebilirsiniz. Yedek anahtarlar ve sağlık kayıtları da koyulmalıdır. Mevsime uygun kıyafetler ve battaniye de afet çantasına mutlaka koyulmalıdır. 6 ayda bir afet çantasını güncelleyerek kıyafeti değiştirmek önemlidir. Nakit para mutlaka olmalıdır. Afet çantasında ilk yardım çantası çok çok önemlidir. Düdük, koruyucu malzemeler ve aile planı da afet çantasına koyarak afet çantamızı hazırlayabiliriz
Deprem esnasında yapılması gereken : Çök, Kapan, Tutun
Deprem esnasında panik olmadan sakin bir şekilde ‘Çök, Kapan, Tutun’ davranışı yapmamız gerekiyor. Deprem öncesinde güvenli yerleri belirleyip koltuk yanı, masa yanı, yatağımızın yanında durarak çöküp, başımızı ensemizi koruyacak şekilde kapanmak ve düşmemek için de bir elimizle tutunmak gerekiyor. Yani ‘Çök, Kapan, Tutun’ davranışı deprem esnasında yapılması gereken temel davranıştır. Diğer bir deyişle cenin pozisyonudur. Yani aslında küçülerek hedefimizi de küçültmüş oluyoruz. Deprem olduğunda kesinlikle kaçmayacağız, panik olmayacağız, kapılardan, pencerelerden, merdivenlerden uzak duracağız, çünkü bir deprem meydana geldiğinde ilk yıkılacak yerler merdivenlerdir. Hiçbir taşıyıcı özelliği yoktur. Dolayısıyla tahliye olmaya çalışmak hayatımızı riske atmak anlamına geliyor.
Artçı sarsıntılara karşı tedbirli olunmalı
Artçı depremler bazen aylar, bazen yıllarca sürer. Deprem sonrasında kendimizde ve etrafımızdaki kişilerde yaralanma var mı diye bakmamız gerekiyor. Zaten ilk yardım çantasını afet çantasına koyduk. Koyduğumuz ilk yardım malzemeleri ile kendimize ve etrafımızdaki kişilere ilk yardım yapmamız gerekiyor. Deprem sonrası artçı sarsıntılar devam eder. Artçı depremler bazen aylar, bazen yıllarca bile sürüyor. Mutlaka artçı sarsıntılara karşı da tedbirli olmamız gerekiyor. Pilli radyodan acil durum talimatlarını mutlaka takip edeceğiz. Uyarıları dinleyeceğiz. Afet sonrası yıkılmış elektrik direklerinden, ağaçlardan, yüksek katlı binalardan uzak durmamız gerekiyor ve lütfen telefonları meşgul etmeyelim. İnsanlar tanıdıklarını merak ediyor fakat bu oradaki afetzedeler ve çalışan arama kurtarma personelinin işini zorlaştırıyor.
Yorumlar